Юрий Гагарин: Засвар хоорондын ялгаа
Content deleted Content added
гэр бүл |
|||
Мөр 17:
}}
'''Юрий Алексеевич Гагарин''' ([[1934]] оны [[3 сарын 9]] - [[1968]] оны [[3 сарын 27]]) нь [[1961]] оны [[4 сарын 12]]-нд хүн төрөлхтний дундаас анх удаа сансарт ниссэн, [[Зөвлөлт Холбоот Улс|Зөвлөлт Холбоот Улсын]]
== Амьдрал ==
=== Өсвөр залуу нас ===
Юра Гагарин нь Смоленск хязгаарын Гжатск хотын (одоогийн Гагарин хот) ойролцоох Клушино хэмээх бяцхан тосгонд мэндэлжээ.Эцэг Алексей Иванович Гагарин (1902.03.14 (27) -1973.08.02), эх Анна Тимофеевна Матвеева (1903-1984), сүүний фермын ажилчин байсан. Өвөг эцэг эцгээрээ Иван Фёдорович Гагарин (1858—1914) тосгонд мужаан байсан, эхээрээ Тимофей Матвеевич Матвеев (1871—1918), Путиловын үйлдвэрт ажилчин, Санкт-Петербургт амьдарч байсан.
Метталургийн үйлдвэрт дадлагаар ажиллаж эхэлсэн Гагарин ажлаа сайн хийж байсан тул [[Саратов]] хотын аж үйлдвэрийн сургуульд суралцуулахаар болжээ. Тэнд Гагарин агаарын клубт элсэн орж, онгоцоор нисч үзжээ. Сургуулиа төгссөн Гагарин нисэгч болохоор зорьж, [[1955]] онд [[Оренбург|Оренбургт]] байсан Агаарын цэргийн офицерийн сургуульд элсэн оров. [[1957]] онд Оренбургт сургуулиа төгсдөг жилдээ '''Валентина Голичева''' хэмээх бүсгүйтэй гэрлэжээ. Сургуулиа төгсмөгч [[Мурманск]] дахь цэргийн нисэхийн ангид хуваарилагдан очжээ. 1959 оны 10 дугаар сар гэхэд тэрээр нийт 265 цаг ниссэн байжээ: Мөн «3 дугаар зэргийн цэргийн нисгэгч» зэрэгтэй "Ахлах дэслэгч цэргийн цолтой байсан байна.
=== Сансрыг эзэмших аян ===
Сансрын нисгэгчдийн шалгаруулж авч «Восток-1»
[[1960]]-аад онд [[сансар судлал]] эрчимтэй хөгжиж, сансрын нисгэгчдийг сонгон шалгаруулахад Ю.Гагарин 20 хүний хамт нэр дэвшжээ. Ийнхүү тэрээр бусад нөхөдтэйгээ хамт сансрын нисгэгч болохоор бэлтгэл сургуулилт хийж эхэлсэн юм. Эдгээр 20 нэр дэвшигчдээс сүүлдээ 6 хүн Ингээд дэлхийд анх удаа хүн суулгасан сансрын хөлөг хөөргөх болмогц Юрий Гагарин болон [[Герман Титов]] хоёр тунаж үлдэн, эцэст нь Юраг сонгогджээ.
1961 оны 4 дүгээр сарын 8-нд ЗХУ-ын Сайд нарын Зөвлөлийн Батлан хамгаалах технологийн улсын хорооны дарга К.Н.Руднев тэргүүтэй "Восток" сансрын хөлгийг хөөргөх улсын Комиссын хаалттай хуралдаан болжээ. Комисс нь С.П.Королев, Н.П.Каманин нарын гарын үсэгтэй сансарт ниссэн хүний анхны даалгаврыг батлав. Үүнд:
180-230 километрийн өндөрт дэлхийг тойрон нэг тойрог замд нислэг үйлдэж, өгөгдсөн газар буулт хийх нислэг 1 цаг 30 минут үргэлжилнэ. Нислэгийн зорилго нь хүн тусгайлан тоноглогдсон хөлөг онгоцонд сансарт үлдэх боломжийг шалгах, нислэгийн үед хөлөг онгоцны тоног төхөөрөмжийг шалгах, хөлөг онгоцыг дэлхийтэй холбох холбооны хэрэгсэл, хөлөг онгоцыг сансрын нисгэгчийн хамт буулгах найдвартай байдлыг шалгах юм гэжээ.
=== Сансарт ниссэн нь ===
[[1961]] оны [[4 сарын 12]].Товлосон өдөр болж, Гагарин Восток 3KA-2 ([[Восток]]-1 гэж алдаршсан) хөлгөөр хүн төрөлхтний дундаас анх удаа сансарт ниссэн билээ. Тус нислэгийн үеэр хэрэглэгдсэн код нь "хуш" хэмээх үг (оросоор ：{{lang|ru|Кедр}}) байв. Восток-1 хөлөг Москвагийн цагаар өглөөний 09:07 цагт Байконуур сансрын хөлөг онгоцны буудлаас хөөрсөн юм. Дэлхийн татах хүчнээс гарч, сансарт 108 минут
Нислэгийн үеэр Гагарин [[ТАСС агентлаг]] түүнийг ахмадаас хошууч болж цол ахисан тухай нэвтрүүлж буйг сонссон гэдэг. Энэ нь түүнийг амьд эргэж ирэхгүй байх хэмээн
Эх дэлхийдээ хөл тавьмагц Ю.Гагарин гэнэт алдар
=== Сансрын баатар, гэнэтийн үхэл ===
Зөвхөн 1961 онд гэхэд Ю.Гагарин Чехословак, Болгар, Финлянд, Их Британи, Польш, Куба, Бразил, Канад, Унгар, Энэтхэг, Цейлон ( Шри-Ланка), Афганистан зэрэг орнуудаар айлчилсан байна. 1962 онд Египед, 1963 онд Францын Парис хотод Олон улсын сансар судлалын хуралд оролцсон ажээ.
1964 онд Юрий Гагарин ЗХУ-ын Сансрын нисгэгчдийг бэлтгэх Төвийн орлогч дарга, зөвлөлтийн сансрын нисгэгчдийн отрядын дарга гэдэг албан тушаалтай болжээ.
Гэнэтийн алдар хүндэд умбасан Юрий Гагарины сэтгэл санаа тогтворгүйтэж, архинд орсон гэсэн яриа байдаг.
Тэрээр 1962 онд ЗХУ-ын
Цэргийн нисэгч байсан тэрээр [[1968]] оны [[3 сарын 27|3 дугаар сарын 27]]-ны өдөр сургуулилтын нислэг үйлдэж байгаад [[МиГ-15|МиГ-15УТИ]] онгоцтойгоо унаж нас барсан юм. Ослын шалтгаан тодорхой болоогүй бөгөөд 1986 онд дэлгэгдсэн баримтаас үзвэл тэр хавьд нисч байсан [[Су-11]] онгоцны өндөр хурднаас болж үүссэн агаарын урсгалд орж удирдлагаа алдан унасан гэсэн албан бус таамаглал
[[2005]] онд ослын талаарх шинэ дүгнэлт гарч, онгоцны агааржуулагч нь эвдэрсэн буюу өмнөх нисгэгчийн алдаанаас онгорхой орхигдсоноос болоод хүчилтөрөгч алдагдсан хэмээн тайлбарлажээ.
== Гэр бүл ==
Эхнэр - Валентина Ивановна Гагарина, төрөхдөө Горячева (1957 онд Оренбургт гэрлэсэн; 1935-2020), Нислэгийн удирдлагын төвийн эмнэлгийн удирдлагын лабораторид ажиллаж байсан. Оренбургт Валентинагийн гэр бүлийн амьдардаг байшинд дараа нь Юрий, Валентина Гагарин нарын музейн орон сууц нээгдсэн.
Охид: ''Елена Юрьевна Гагарина'' (1959 оны 4-р сарын 17-нд төрсөн) - Москвагийн Кремлийн музей-нөөц газрын ерөнхий захирал, урлагийн түүхийн ухааны доктор;
''Галина Юрьевна Гагарина'' (1961 оны 3-р сарын 7-нд төрсөн) нь Г.В.Плехановын нэрэмжит Оросын эдийн засгийн их сургуулийн Үндэсний болон бүс нутгийн эдийн засгийн тэнхимийн эрхлэгч, эдийн засгийн ухааны доктор, профессор.
== Мөн үзэх ==
| |||