Алексей Матвеевич Позднеев

Алексе́й Матве́евич Поздне́ев (1851 оны 9 дүгээр срын 27-нд Оросын эзэнт улсын Орёл хотод төрсөн- 1920 оны 9 дүгээр сарын 30-нд ЗХУ-ын Ростов-на-Дону хотод нас барсан) -Оросын дорно судлаач, монгол судлаач, монгол болон халимаг хэлний доктор, профессор. Дорно дахины дээд сургуулийн (1899—1903) үүсгэгч, анхны захирал. Улс төрийн зүтгэлтэн, Төрийн зөвлөх цолтон. /Тайный советник /(1905).

Файл:А.Позднеев.png

Монгол судлаач А.М.Позднеев

Монгол хэл судлаач бөгөөд монгол бичгийн дурсгалууд судлаач. Бурхан будда судлаач, хятад судлаач. Багш, боловсролын тогтолцоо зохион байгуулагч.

Алексей Позднеев 1851 оны 9 дүгээр сарын 27 -нд Сретенская сүмийн хамба лам Матвей Автономович Позднеевын Оросын том гэр бүлд Орёл хотод төрсөн. Орёлийн шашны сургууль (1867), Орелын шашны дээд сургууль (1872) , Петербургийн их сургуулийн дорно дахины хэлний факультет (1876) төгссөн. Оросын газарзүйн нийгэмлэгийн Монгол, Хятадад хийсэн экспедицүүдэд оролцсон (1876-1879, 1892-1893, 1898). Санкт Петербургийн номын санд Хятад, Монгол, Манжийн гараар хэвлэсэн 2000 орчим бүтээл, бурхан шашин шүтлэгийн дагалдах хэрэгслийн арвин цуглуулга цуглуулсан.

1881 онд тэрээр "Монгол овог аймгуудын ардын уран зохиолын дээжүүд" сэдвээр монгол бичгийн чиглэлээр магистрын зэрэг хамгаалсан бөгөөд Санкт -Петербургийн их сургуулийн монгол уран зохиолын тэнхимийн туслах профессороор батлагдсан. 1883 онд тэрээр "Эрдэнийн Эрихэ" монголын шастир "диссертацийг танилцуулсны дараа Монголын уран зохиолын докторын зэрэг хамгаалжээ.

1881 оноос хойш тэрээр Британийн Гадаад Библийн Нийгэмлэг (Лондон) -ыг монгол, хятад, манж хэл дээр хэвлүүлж, Оросын археологийн нийгэмлэгийн гишүүнээр ажиллаж байжээ.

1884 оноос хойш ер бусын, 1886 оноос хойш С-Петербургийн Их сургуульд Монголын уран зохиолын профессор;

1888 оноос Дорно дахины хэлний факультетийн нарийн бичгийн дарга, 1889 оноос Манж хэл зааж байжээ.

Тэрээр Орос улсад анх удаа монгол аялгууны уран зохиолын түүхийн талаархи курс нээж, монгол хэл дээр бичигдсэн албан ёсны бичиг баримтыг уншихыг зааж байжээ.

1892 онд түүнийг Оросын Гадаад хэргийн яамнаас "албан тушаал, засаг захиргааны тогтолцоог судлахын зэрэгцээ Оросын Хятадтай хийсэн худалдааны харилцааг судлахаар" Монгол руу илгээсэн байна.

Тэрээр 1896 онд Оросын газарзүйн нийгэмлэгийн гишүүн болсон юм.

Тэрээр 1911 онд хэвлэгдсэн анхны Халимаг-Орос хэлний шинжлэх ухааны толь бичгийн зохиогч болжээ.

1913 онд тэрээр монголчуудын олон нийтийн боловсролыг дээшлүүлэхэд тусалсныхаа төлөө Монгол улсын Засгийн газраас Жун ван (хоёрдугаар зэргийн хунтайж) цол хүртэж байжээ.

1917 оны 9 дүгээр сараас Петроградын их сургуулийн багш, 1918 оноос Донын Их сургуулийн өөрийн нээсэн Түүх, филологийн факультетэд Монгол уран зохиолын тэнхимийн профессор.

Зүрхний саажилтын улмаас 1920 онд нас барсан.