Яогу: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
No edit summary
Мөр 6:
|reign = 927.12.11 – 947.05.15 <br> (20 жил, 2-р хаан)
|predecessor = [[Абаожи]]
|successor = [[Елюй Уюй]]
|date of birth = {{birth date|902|11|25}}
|date of death = {{death date and age1|947|5|15|902|11|25}}
|father = Абаожи
|mother = Шулюй[[Шулү Пин]]
|queen = 1 хатан, 1 татвар
|issue = 5 хүү, 2 охин
Мөр 17:
}}
 
'''Елюй Яогу''' (''Дөгуан''хятадаар: 尧骨, пиньинь:Yáo gǔ; 902-947 он; 45 насалсан) — 926-947 онд төр барьсан [[Хятан улс]]ын хоёрдугаар '''[[хаан]]''' хүн байв. Хятан улсын хаад нь 3 төрлийн нэр хэрэглэж байсан. [[Елюй овог|Елюй]] гэдэг нь Киданы хааны ургийн овог, [[Кидан үндэстэн|Кидан нэр]] нь '''Яогу''', [[Хятадууд|хятад нэр]] нь '''Дөгуан (德光)''', [[өргөсөн нэр]] нь '''Дөжин (德谨)''' болно.
 
== Бага нас ==
Яогу 902 онд Хятан улсыг үндэслэгч [[Амбагян|Абаожийн]] хоёрдугаар хүү болон төрсөн. Эх нь Шулюй хатан байв. 916 онд ах Туюй нь ханхүүгээр нэр заагдсан боловч 926 онд Яогу хаан болжээ. Түүнийг эх нь болон бусад ноёд дэмжсэн.
 
== Хаан ==
Яогу хааны цолыг нангиад сурвалжид ''Ляо Тайзун'', оны цолыг ''Тяньшянь'' (927—938), ''Хуйтун'' (938—947), ''Датун'' (947) хэмээсэн. Шинэ хаан ахыгаа дөнгөж эзлээд байсан [[Бохай улс|Бохайд]] Хятаны хүүхэлдэй улс болох [[Дундань улс|Дунданий]] [[Ван|вангаар]] тавьсан.
Шинэ хаан ахыгаа дөнгөж эзлээд байсан [[Бохай улс|Бохайд]] Хятаны хүүхэлдэй улс болох Дунданий вангаар тавьсан.
 
Яогу хаан [[Хожуу Тан улс|Хожуу Танг]] дайлахаар ах дүүсээ явуулсан бөгөөд [[Хожуу Жин улс|Хожуу Жиний]] Ши Жинтанд тусалж Хожуу Танг мөхөөж «Арван[[Янь-Юний зургаан16 аймаг»Жөү|Янь-Юний Арванзургаан Жөү]] хэмээх чухал газрыг Хятан улс эргүүлэнбэлэг авчээболгон авсан. Хожуу Жинь бие даах гэхэд нь 945 онд хятадууд руу халдаж нийслэлийг эзлэжээ. 947 онд Елюй Яогу хааны бие чилээрхэж нас баржээ.
 
Яогу хаан улсын нэрийг хятадаар ''Ляо'' хэмээн нэрийдсэн бөгөөд умард (нүүдэлчин), өмнөд (тариачин) нийслэлийг байгуулж, тус бүрд нь засаг захиргааны өөрчлөлт хийж, сайд түшмэдийг нарыг ангилжээтомилжээ.
 
== Өв ==
Яогу хаан эцгийн үлдээсэн улсын газар нутгийг улам тэлсэн. Амьддаа ахын хүү [[Елюй Уюй]]<nowiki/>г үлгэр жишээ хэмээн дэвшүүлсэн бөгөөд Уюй хаан ширээг нь өвлөжээ.
 
== Гэр бүл ==
* Эцэг: [[Амбагян|Елюй Абаожи хаан — Елюй овогт]]
* Эх: [[Шулү Пин|Шулү Пин хатан]]
* Эх — Шюлюй хатан
* Хатан: [[Шяовэнь хатан]], ШяоЖин, Янсагө нар төрсөн
*Бага Хүүхатан: Шяо [[Жиновогт хаан|Жин]] (хожим хаан болсон), Янчөгө, Тяньдө, Диле, Бишэ нар төрсөн
* Хүү: [[Елюй Жин]] (хожим хаан болсон), [[Елюй Янсагө]], [[Елюй Тяньдө]], [[Елюй Диле]], [[Елюй Бишэ]]
* Охин — Лүбүгү, Чаогу
* Охин: [[Елюй Лүбүгү]] (Шяо Сивэньтэй гэрлэсэн), [[Елюй Чаогүй]] (Шяо Хайлитай гэрлэсэн)
 
{{s-start}}
Мөр 44:
|албан_тушаал=[[Хятан улс]]ын [[хаан]]
|он=927—947 он
|өмнө= [[Елюй Абаожи]]
|дараа= [[Елюй Уюй]]
}}
{{end}}