Моай: Засвар хоорондын ялгаа
Content deleted Content added
б Munkhzaya.E moved page Моаи хүн чулуу to Моай |
No edit summary |
||
Мөр 1:
[[Файл:Moai Rano raraku.jpg|thumb|right|Моай хүн чулуу]]
Моаи хүн чулуунуудыг хийх, байрлуулахад их хэмжээний хүч хөдөлмөр, хөрөнгө мөнгө зарлагадсан нь ойлгомжтой. Харин эдгээр хөшөөнүүдийг хэн бүтээсэн, ямар багаж ашигласан, мөн хэрхэн нүүлгэж байршуулсан зэргийг европчууд удаан хугацааны туршид мэдэж авахыг хичээсэн билээ.▼
== Түүх ==
▲
Арлын тухай нэгэн домог оршин суугчдынх нь дунд нэлээд түгсэн байдаг аж. Уг Хоту Мату’а хааны удмынхны тухай гардаг аж. Хоту Мату’а хаан ордноо орхин шинэ бүхнийг эрэлхийлэх замд гарснаар Улаан өндөгний арлыг олжээ. Түүнийг нас барсны дараа уг арлыг зургаан хүү нь хуваан авав. Дараа нь ач, гуч нарт нь ч хуваарилагдсан гэх. Арлын оршин суугчид хааны удмынхны хүч чадал энэхүү хүн чулуунуудад шингэсэн байгаа гэдэгт итгэдэг ажээ. Энэ хүч нь арвин их ургац, хур бороо, хөгжлийг дууддаг гэж үздэг байна. Дээрх домог цаг хугацааны явцад хувьсан өөрчлөгдөж, яваандаа нутгийн ард олон домгийг олон хэсэг болгон салгаж амнаас ам дамжин тараасаар байсан тул бүгдийг нь нэгтгэж нэг түүх болгох боломжгүй байв. Харин 1956 онд Норвегийн алдарт аялагч Тур Хейердал моиа бий болсон нууцыг тайлсан гэж үздэг байна.
Line 12 ⟶ 14:
Тур Хейердалын хүсэлтээр энэ арал дээр амьдарч буй “ур чихт” омгийн сүүлчийн удмынхан омгийн ахлагч Педро Атаны удирдлага дор моаи бүтээх бүх шат дамжлагыг хийж үзүүлжээ. Тэд чулуун алхаар хадыг сийлбэрлэн бэлэн болсон 12 тонн жинтэй моаиг тусгай чирэгч ашиглан хэвтээгээр нь зөөвөрлөсний дараа мод, чулуунаас бүрдэх нэгэн төхөөрөмжийн тусламжтайгаар босгож тавьсан аж. Гайхширсан аялагч маань урьд өмнө энд ирж байсан Европын судлаачдад энэ аргынхаа тухай яагаад хэлдэггүй байсныг омгийн ахлагчаас нь асуухад “Надаас хэн ч ЭНЭ ТУХАЙ асууж байгаагүй” гэж хариулсан гэдэг. Судалгаанд оролцсон нутгийн оршин суугчдын хэлснээр, өвөг дээдэс нь моаиг хийлгүй хэдэн зууныг үдсэн ч хэрхэн хийдэг талаар үр удамдаа цээжлүүлэн, дахин дахин давтуулсаар, цээжилсэн гэдэгт нь итгэлтэй болсон үед л санаагаа амраадаг байсан гэнэ. Тиймээс моаиг хийх аргыг нутгийн оршин суугчид бүр хүүхэд байх үеэсээ эзэмшсэн байдаг ажээ. Доорх видеод моаиг хэрхэн байршуулж байсан талаар тодорхой үзүүлсэн байна.
== Хийц ==
Моаигийн нууцыг тайлсан хэдий ч “оготор чихт” омгийнхон яагаад моаиг одоогийн байрандаа “хүрээд ирсэн” гэж домогнууддаа өгүүлж байсан нь нууц хэвээр байв. Тухайн үед Чехийн судлаач Павел Павел моаиг “явдаг” байсан гэсэн таамаглал дэвшүүлж байжээ. Ингээд 1986 онд Тур Хейердалын хамтаар нэгэн туршилтыг явуулсан байна. Туршилтад оролцсон 17 хүн олс, уяа ашиглан 20 тонн жинтэй баримлыг босоо чигээр нь зөөвөрлөж чадсан ажээ.
== Цахим холбоос ==
{{Commonscat|Moai|Моай}}
* [http://www.terevaka.net/dc/databases/shepardson_2009/Moai_pt1.html Пасха арал дээр орших бүх Моай хүн чулуунуудын мэдээллийн цуглуулга]
== Эшлэл ==
<references />
[[Ангилал:Пасха арал]]
[[Ангилал:Пасха арлын үлгэр домог судлал]]
[[Ангилал:Хүрмэн уран баримал]]
|