3 сарын 23: Засвар хоорондын ялгаа
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Мөр 3:
== Үйл явдлууд ==
* 1400 - Вьетнамын газар нутгийг 175 жил захирсан Тран гүрэн задран унав.
* 1540 - Английн хаан VIII Хенригийн зарлигаар тус улсад үйл ажиллагаа явуулдаг Уалтам Абби дахь сүмийг хаах шийд гаргав.
* 1568 - Францын шашны хоёрдугаар дайн Лонжүмэгийн гэрээнд гарын үсэг зурснаар дуусчээ.
* 1775 - Америкийн иргэний дайн: АНУ-ын Виржиниа мужийн Ричмонд хотын Гэгээн Жоны сүмд Патрик Хенри алдарт "Надад эрх чөлөө эсвэл үхэл өг" гэсэн үгээ хэлэв.
* 1801 - Оросын хаан I Павелыг Гэгээн Павелийн ордонд унтаж байхад нь жадлан алжээ.
* 1821 - Грекын хувьсгалын төлөөх дайн: Геркын хувьсгалын генерал Теодорос Колокотронисийн удирдлага дор Каламата хот хувьсгалчдын мэдэлд шилжив.
* 1857 - АНУ-ын Нью-Йорк хотын Уоллстритийн санхүүгийн байранд Элиша Отисийн зохион бүтээсэн цахилгаан шатыг суурилуулжээ.
* 1862 - Кернстауны төлөөх тулаанд эх газрын арми ялагдаж, холбооны арми хяналтаа тогтоов.
* 1868 - Калифорнийн их сургууль албан ёсоор байгуулагджээ.
* 1879 - Номхон далайн дайн: Чили, Боливи, Перу улсын хооронд Топатерын тулаан эхлэв.
* 1885 - Хятад-Францын дайн: Хойд Вьетнамын Фү Лам Тао хотын төлөөх тулаанд Хятадын тал ялалт байгуулжээ.
* 1888 - Английн хөлбөмбөгийн лигийн анхны тоглолт зохион байгуулагдав. Тус тэмцээн нь дэлхийн хөлбөмбөгийн спортын түүхэнд хамгийн удаан хугацааны турш зохион байгуулагдаж байгаа тэмцээн билээ.
* 1889 - Британийн Энэтхэгийн Кадиан хотод Мирза Гулам Ахмад гэгч "Ахмадия" нэртэй Исламын шашны хөдөлгөөнөө байгуулав.
* 1901 - Филиппинийн анхны бүгд найрамдах улсын ерөнхийлөгчөөр Эмило Агүйналдо сонгогджээ. Гэвч тухайн үед АНУ-ын генерал Фредерик Фөнстөн Паланан мужийн Изабела хотыг эзлээд байжээ.
* 1905 - Грек улсад Крит арлыг нэгтгэх "Теризо"-гын хувьсгал эхлэв.
* 1909 - АНУ-ын ерөнхийлөгч асан Теодор Рүүзвельт Нью-Йорк хотоос гарч Африк тивийг зорих аялалдаа гарав. Түүний аялалыг Үндэсний газар зүйн нийгэмлэг болон Смитсонианы хүрээлэн санхүүжүүлжээ.
* 1918 - Дэлхийн I дайн: Нацистын Германы "Хавар" ажиллагааны гурав дахь өдөр Их Британийн явган цэргийн 10-р батталионы цэргүүдийг шоронд хорив.
* 1919 - Италийн Милан хотод Бенито Муссолини фашист хөдөлгөөнөө байгуулжээ.
* 1931 - Энэтхэгийн тусгаар тогтнолын хөдөлгөөнийг зохион байгуулсан хэргээр Бхагат Сингх, Шиварам Ражгүрү, Сүхдев Тапар нарыг дүүжлэн хороов.
* 1933 - Германы Рейхстаг хууль баталж, Адольф Гитлерыг дарангуйлагч болгожээ.
* 1935 - Филиппиний үндсэн хууль батлагдаж тус улс тусгаар улсуудын хамтын нөхөрлөлд элсэв.
* 1939 - Унгарын нисэх хүчийн Словакын нисэх хүчний төв байрыг бөмбөгдөж 13 хүн амиа алдав. Ингэснээр Словак-Унгарын дайн дэгджээ.
* 1940 - Лахор хотод "Бүх Энэтхэгийн муслим лиг" байгуулагдав.
* 1956 - Пакистан улс Исламын бүгд найрамдах улсыг тунхаглаж, албан ёсоор тусгаар тогтнов.
* 1965 - АНУ-ын сансар судлалын агентлаг "Жиминай 3" хөлгийг хөөргөв. Хөлөгт Гус Гриссом, Жон Янг нар багтан нисчээ.
* 1977 - Алдарт сэтгүүлч Девид Фросттой хийсэн Ричард Никсоны эхний ярилцлага олон нийтэд цацагдав. Тэр энэхүү ярилцлаганд ерөнхийлөгч байсан тухайгаа, Уотергейтын дуулианы талаар ярилцсан билээ.
* 1978 - НҮБ Ливанд энхийг сахиулах ажиллагаа зохион байгуулахаар болж цэнхэр дуулгатнууд Бейрутэд иржээ.
* 1980 - Эль Сальвадорын хамба лам Оскар Ромеро алдарт илтгэлийнхээ үеэр "Эль Сальвадорын зэвсэгт хүчин энгийн иргэдийг хөнөөхөө зогсоо" гэж мэдэгдэв.
* 1982 - Гуатемалд төрийн эргэлт болж генерал Эфрейн Риос Монтт суужээ.
* 1983 - АНУ-ын ерөнхийлөгч Роналд Рейган цэргийн орчин үеийн зэвсэглэлийн технологийг сайжруулах шийд гаргав.
* 1991 - Сьерра Леоны босогчдыг Либерийн үндэсний эх оронч хөдөлгөөний дэмжлэгтэйгээр Сьерра Леон улсын ерөнхийлөгч Жозеф Сайду Момог суудлаас нь буулгажээ. Үүнээс үүдэн 11 жил үргэлжилсэн иргэний дайн дэгдсэн билээ.
* 1994 - Мексикийн ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшин өрсөлдөж байсан Луйз Доналда Колосио Тихуана хотод Марио Абурто Мартинез гэгчийн гарт өртөн амиа алджээ.
** ОХУ-ын Иргэний агаарын тээврийн Аерофлот 539 чиглэлийн нислэг Кемерово мужид осолдож 75 хүн амиа алдав.
* 1996 - Тайван улсад ерөнхийлөгчийн анхдугаар ардчилсан сонгууль болж Лий Тенг-Хуй ерөнхийлөгч болжээ.
* 1999 - Парагвайн дэд ерөнхийлөгч Луйз Мариа Арганиа халдлагад өртөн амиа алдав.
* 2001 - ОХУ-ын "Мыр" сансрын станцын тал нь ноцтой гэмтэж Фижи арлын өмнөд хэсэгт үлдэгдэл нь унав.
* 2003 - Иракыг чөлөөлөх ажиллагааны хамгийн анхны том тулаан болох Насириягын тулаан эхэлжээ.
* 2009 - Хятадын Гуанжоу хотоос ниссэн ФедЕкс экспрессийн 80-р нислэг Токио хотын "Нарита" олон улсын нисэх буудалд газардахдаа осолдож ахмад болон хамтран нисгэгч нар амиа алдав.
== Мэндэлсэн алдартнууд ==
* 1338 - Японы эзэн хаан Когон-Го (1374 онд нас барсан)
* 1823 - АНУ-ын дэд ерөнхийлөгч Шойлер Колфакс (1885 онд нас барсан)
* 1858 - Нобелийн энхтайвны шагналт Людвиг Күйдд (1941 онд нас барсан)
* 1869 - Филиппиний анхны ерөнхийлөгч Эмилио Агүйналдо (1964 онд нас барсан)
* 1872 - Шинэ Зеландын ерөнхий сайд Майкл Жозеф Савеж (1940 онд нас барсан)
* 1874 - Олимпын мөнгөн медальт Их Британийн халхалттай гүйгч Грантли Гулдинг (1947 онд нас барсан)
* 1881 - Олимпын мөнгө, хүрэл медальт Америкийн гүйгч Лейси Херн (1969 онд нас барсан)
** Нобелийн шагналт Германы химич Херманн Стадингер (1958 онд нас барсан)
* 1886 - Олимпын аварга Америкийн уртын харайгч Френк Айронс (1942 онд нас барсан)
* 1900 - Германы нэрт физикч Эрик Фромм (1980 онд нас барсан)
* 1907 - Нобелийн шагналт Италийн фармалогич Даниель Буве (1992 онд нас барсан)
* 1910 - Дэлхийн кино урлагийн загалмайлсан эцэг, Японы нэрт найруулагч Акира Күросава (1998 онд нас барсан)
* 1915 - Дэлхийн II дайны домог, Зөвлөлтийн ахмад Василий Зайцев (1991 онд нас барсан)
* 1924 - "Шингэн цаас"-ыг зохион бүтээгч Бетт Несмит Грамм (1980 онд нас барсан)
* 1931 - Олимпын дөрөв, европын нэг удаагийн аварга Зөвлөлтийн гүйлтийн тэшүүрч Евгений Гришин (2005 онд нас барсан)
* 1931 - Олимпын мөнгө, хүрэл медальт Зөвлөлтийн цаначин Евдокия Мекшило (2013 онд нас барсан)
* 1952 - АНУ-ын 69 дэх төрийн нарийн бичгийн дарга Рекс Тиллерсон
* 1953 - Америкийн дуучин Чака Хан
* 1955 - Америкийн сагсанбөмбөгч Мөзес Малоун (2015 онд нас барсан)
* 1953 - Португалийн 115 дахь ерөнхий сайд Хосе Мануэль Барросо
* 1957 - Экуадорын 52 дахь ерөнхийлөгч Лусио Гутьеррез
* 1962 - Олимпын тав, дэлхийн есөн удаагийн аварга Британийн завьч Стив Рэдгрейв
* 1963 - Олимпын мөнгө, хүрэл медальт Дэлхийн хошой аварга Кубын гүйгч Ана Фиделиа Күйрот
* 1973 - Польшийн хөлбөмбөгч Жерзи Дюдек
** Америкийн сагсанбөмбөгч Жейсон Кидд
* 1981 - Олимпын мөнгөн медальт, Дэлхийн аварга, европын хошой аварга Британийн бобслейн тамирчин Шелли Рудман
* 1983 - Олимпын дөрөв, дэлхийн зургаа, европын таван удаагийн аварга Британийн холын зайн гүйгч Мо Фарах
== Нас барсан алдартан ==
* 1022 - Хятадын эзэн хаан Жензонг (968 онд төрсөн)
* 1555 - Ромын пап III Юлиус (1487 онд төрсөн)
* 1955 - Бразилийн 12 дахь ерөнхийлөгч Артур Бернардес (1875 онд төрсөн)
* 1972 - "Баленсиага" брендыг үндэслэгч Кристобал Баленсиага (1895 онд төрсөн)
* 1992 - Нобелийн шагналт Германы эдийн засагч Фридрик Хаек (1899 онд төрсөн)
* 2012 - Сомалийн ерөнхийлөгч Абдуллахи Юсуф Ахмед (1934 онд төрсөн)
** Иракын ерөнхий сайд Нажи Талиб (1917 онд төрсөн)
* 2013 - Олон улсын бодибилдинг, фитнессийн холбоог үүсгэн байгуулалцсан Жое Вайлдер (1919 онд төрсөн)
* 2014 - Испанийн ерөнхий сайд Адольфо Суарез (1932 онд төрсөн)
* 2015 - "Сингапурын эцэг" гэгдэх ерөнхий сайд Лий Куан Юьү (1923 онд төрсөн)
* {{PAK}} Пакистаны өдөр
* {{BOL}} Далай, тэнгисийн өдөр
* {{ZAF}} Гэр бүлийн өдөр
* {{HUN}} {{POL}} Хоёр орны нөхөрлөлийн өдөр
* {{AZE}} Хүрээлэн буй орчин, байгалийн баялагын яам байгуулагдсан өдөр
▲* [[1749]] — Францын математикч [[Пьер Лаплас]]
▲* [[2011]] — Америкийн жүжигчин [[Элизабет Тейлор]]
▲== Тэмдэглэлт баярууд ==
▲* Олон улс: [[Олон улсын цаг уурын өдөр]]
----
{{Сарууд}}
| |||