3 сарын 5: Засвар хоорондын ялгаа
Content deleted Content added
б Bot: Migrating 152 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q2392 (translate me) |
No edit summary |
||
Мөр 1:
'''3 сарын 5''' нь [[Григорийн тоолол|Григорийн тооллын]] жилийн 64 дахь ([[өндөр жил]] бол 65 дэх) өдөр юм. Мөн он дуустал 301 өдөр үлдэж байна.
== Онцлох үйл явдал ==
* 363 - Ромын эзэн хаан Юлиан Сасанианы эзэнт гүрний халдан довтолгоог эсэргүүцэх зорилгоор Антиохын нутаг дэвсгэрт болсон тулалдаанаас 90,000 цэргээ эгүүлэн татжээ.
* 1046 - Алдарт зохиолч, түүхч Насир Хусрав Ойрхи дорнодоор хийсэн долоон жилийн аялалаа эхлүүлжээ. Энэ аялалынхаа дараа тэрээр "Сафарнама" судрыг бүтээсэн юм.
* 1496 - Алдарт аялагч, зохиолч, эрдэмтэн Жон Кабо үл мэдэгдэх газар орон нээж, улмаар тэр газраа хүүгийнхээ хамт захирах хүсэлтийг Английн хаан VII Хенрид илгээжээ.
* 1616 - Суут одон оронч Николай Коперник "Тайван ертөнцийн өөрчлөлт" номыг хориотой номын жагсаалтад оруулав. Үүнээс 73 жилийн дараа түүний номыг олон нийтэд хэвлэн тараажээ.
* 1766 - Хойд Америкийн колони Шинэ Орлеан мужийн Луйзана хотын анхны Испани амбан захирагчаар Антонио де Уллоа тодров.
* 1770 - Бостоны халдлага: Британийн армийн харуулын эсрэг Америкийн таван иргэн гал нээв. Энэ явдлаас хойш таван жилийн дараа Америкийн хувьсгалын төлөөх дайн эхэлсэн юм.
* 1824 - Англи-Бирмийн анхдугаар дайн: Британийн арми Бурма улсад дайн зарлав.
* 1836 - Зохион бүтээгч Самуэль Кольт 34 калибрийн цэнэглэдэг гар буундаа зохиогчийн эрх авчээ.
* 1860 - Сардинийн хаант улсаас тусгаар тогтнох санал асуулга Парма, Тускани, Модена, Романиа хотуудад болжээ.
* 1868 - Италийн алдарт "Ла Скала" дуурийн театрт хөгжмийн зохиолч Арриго Бойтогын "Мефистофль" дуурь анхлан тавигджээ.
* 1872 - Зохион бүтээгч Жорж Уестингхаус агаарын тоормозыг зохион бүтээж, патент авчээ.
* 1906 - Морогын бослого: АНУ-ын арми нутгийн уугуул иргэд болох Морос омгийнхний эсрэг халдлагыг эхлүүлэв.
* 1912 - Итали-Туркийн дайн: Италийн арми уг дайнд байлдааны хөлөг онгоцыг анх удаа ашиглажээ.
* 1933 - Их Хямрал: АНУ-ын ерөнхийлөгч Франклин Д.Рүүзвельт санхүүгийн хүндрэлтэй холбоотойгоор бүх банкны гүйлгээг тодорхойгүй хугацаагаар хаав.
** Адольф Гитлерын тэргүүлсэн Нацист нам Германы Райхстагын сонгуульд 43.9 хувийн санал авчээ.
* 1940 - ЗХУ-ын удирдагч Йосеф Сталин болон улстөрийн товчооны зургаан гишүүний шийдвэрээр Польшийн тэрс үзэлтэй гэгдэх 25,700 иргэн, улстөрийн хэргээр хоригдож байгаа 14,700 иргэнийг цаазлах шийд гаргав.
* 1942 - Дэлхийн II дайн: Дач Ийст Ийндийс буюу одоогийн Индонези улсыг Японы арми эзлэн авав.
* 1944 - Дэлхийн II дайн: Зөвлөлтийн улаан арми Украины нутагт Уман-Боттосаны цэргийн ажиллагааг эхлүүлжээ.
* 1946 - Их Британийн ерөнхий сайд Уинстон Черчилль АНУ-д айлчлах үеэрээ Миссури мужийн Уэстминстер коллежид илтгэл тавьжээ. Илтгэлдээ тэрээр "Төмөр хөшиг" гэх үгийг анхлан ашигласан юм.
* 1963 - Америкийн кантри урсгалын нэр хүнд бүхий одод болох Петци Клайн, Хокшоу Хоукинс, Каубой Копас нар Теннесий мужийн Камден хотод онгоцны ослоор өөд болжээ.
* 1965 - Британийн колоничлолын эсрэг зүүний үзэлтнүүдийн бослого Бахрейн улсад болов.
* 1970 - Цөмийн зэвсэг үл дэлгэрүүлэх гэрээнд 43 улс нэгдэн оржээ.
* 1974 - Ём Куппурын тулаан: Израйлийн арми Суецын сувгийн баруун эрэгт цэргийн хүчээ төвлөрүүлж эхлэв.
* 1979 - Зөвлөлийн "Венера 11", "Венера 12" хөлөг болон Герман-Америкийн хамтарсан "Хелиос II" хиймэл дагуул гамма туяаны зөөлөн урсгалын давтамжуудыг нээн илрүүлжээ.
* 1981 - Британийн "Синклейр" судалгааны хүрээлэнгийн зохион бүтээсэн гэрт байрлуулах боломжтой анхны компьютер болох ZX81 загварыг худалдаанд гаргаж дэлхий даяар 1.5 сая хувь борлогдсон байна.
* 1982 - Зөвлөлийн "Венера 14" хөлөг Сугар гараг дээр газарджээ.
* 1984 - Британийн зургаан мянган уурхайчин ажил хаялт зарлав.
== Мэндэлсэн алдартнууд ==
* 1133 - Английн хаан II Хенри (1189 онд нас барсан)
* 1324 - Шотландын хаан II Девид (1371 онд нас барсан)
* 1326 - Унгарын хаан I Луйз (1382 онд нас барсан)
* 1696 - Италийн уран зураач Жиованни Баттиста Тиеполо (1770 онд нас барсан)
* 1834 - Люксембургын зургаа дахь ерөнхий сайд Феликс де Блошаусен (1915 онд нас барсан)
* 1871 - Оросын эдийн засагч, философич Роза Люксембург (1919 онд нас барсан)
* 1898 - БНХАУ-ын төрийн зөвлөлийн анхны ерөнхий сайд Жоу Энлай (1976 онд нас барсан)
* 1908 - Алтан Бөмбөрцөг болон Оскарын шагналт Английн найруулагч, жүжигчин Сир Рекс Харрисон (1990 онд нас барсан)
* 1910 - "Ниссан Фүүдс" компанийг үндэслэгч Андо Момофүкү (2007 онд нас барсан)
* 1912 - Шинэ Зеландын 28 дахь ерөнхий сайд Жек Маршалл (1988 онд нас барсан)
* 1934 - Нобелийн шагналт Америкийн эдийн засагч Даниел Канеман
* 1936 - Зимбабве улсын анхны ерөнхийлөгч Канаан Банана (2003 онд нас барсан)
* 1937 - Нигерийн тав дахь ерөнхийлөгч Олусенжун Обасанжо
* 1938 - Америкийн нэрт биологич Линн Маргулис (2011 онд нас барсан)
* 1942 - Испанийн ерөнхий сайд Фелипе Гонзалез
* 1958 - Алдарт "Бий Жийс" хамтлагийн гишүүн Энди Гибб (1988 онд нас барсан)
* 1959 - Арменийн найм дахь ерөнхий сайд Вазген Саргсян (1999 онд нас барсан)
* 1968 - Унгарын долоо дахь ерөнхий сайд Гордон Бажнай
* 1984 - Францын хөлбөмбөгч Жуйламме Хоарау
* 1990 - Английн хөлбөмбөгч Денни Дринкуотер
* 1991 - Аргентин улсын хөлбөмбөгч Рамиро Фунес Мори
== Нас барсан алдартнууд ==
* 254 - Ромын пап I Лусиус (200 онд төрсөн)
* 1827 - Италийн нэрт физикч Алессандро Вольта (1745 онд төрсөн)
* 1929 - "Бүйк" автомашины брендыг үндэслэгч Девид Дунбар Бүйк (1854 онд төрсөн)
* 1953 - Оросын хөгжмийн зохиолч Сергей Прокофьев (1891 онд төрсөн)
** ЗХУ-ын хоёр дахь удирдагч Йосеф Сталин (1878 онд төрсөн)
* 1955 - Литвийн 14 дэх ерөнхий сайд Антанас Меркис (1888 онд төрсөн)
* 1965 - Тайвань улсын 27 дахь ерөнхий сайд Чен Ченг (1897 онд төрсөн)
* 1966 - Оросын нэрт яруу найрагч Анна Ахматова (1889 онд төрсөн)
* 1967 - Ираны 60 дахь ерөнхий сайд Мохаммад Мосаддег (1882 онд төрсөн)
* 1976 - Эстонийн ерөнхий сайд Отто Тиеф (1889 онд төрсөн)
* 1999 - Эммигийн 3, Алтан Бөмбөрцгийн хоёр удаагийн шагналт жүжигчин, дуучин Ричард Кайли (1922 онд төрсөн)
* 2013 - Венесуэлийн ерөнхийлөгч Уга Чавез (1954 онд төрсөн)
== Тэмдэглэлт баярууд ==
* {{AZE}} Биеийн тамирч, спортын өдөр
* {{CHN}} Лей Фенг суралцах өдөр
* {{VUT}} Гаалийн ахлах ажилтнуудын өдөр
* {{IRN}} Мод тарих үндэсний өдөр
----
{{Сарууд}}
| |||