Карл Маркс: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
No edit summary
Мөр 16:
 
== Үзэл санааны үндэс ==
К.Марксын шинжлэх ухааны өргөн мэдлэг, судалгааны ажлынх нь хамаарсан хүрээ, шийдвэрлэх асуудлын үндэслэгээ нотолгооны тавил, харилцан шалтгаан болон стстемлэг шинжийг илэрхийлсэн байдал зэргийг эрдэмтэн судлаачид үнэнхүү биширдэг. Түүнийг шинжлэх ухааны ямар салбарын сэтгэгч болохыг тогтооход нэлээд бэрхшээлтэй бөгөөд нийгмийн шинжлэх ухааны бараг бүх салбараар судалгаа хийж мөн байгалийн шинжлэх ухааны талаар онол, таамнал дэвшүүлсэн байдаг. Марксын филасофифилософи, түүх, улс төр, эдийн засгийн бүтээлд нь ямагт социологийн асуудал дэвшигдэж, тэр ч байтугай ажилчдаас авах судалгааны анкетыг боловсруулсан байдаг. Фанцын “Revue socialiste” сэтгүүлд 1880 оны дөрөвдүгээр сард “Ажилчдад зориулсан анкет” хэвлэгдсэн бөгөөд түүнд ажилчдын хөдөлмөр, ахуй болон улс төрийн тэмцэлтэй холбогдол бүхий дөрвөн бүлэг, 99 зүйл асуултыг багтаажээ. 1970-аад он хүртэл Марксыг социологийн шинжлэх ухааны салбарт төдийлөн хамааруулдагүй байлаа. Энэ үеэс эхлэн Өрнөдийн орнуудад неомарксист сургаал хүчтэй дэлгэрч эхэн үеийн капиталист нийгтийг задлан шинжилсэн эдийн засгийн судалгаа төдийгүй нийгмийн өөрчлөлт хөгжилтэй холбогдсон онол сургаал судлаачдын анхааралд ямагт байж түүнийг сонгодог социалогийг үндэслэгчийн нэг гэж хүлээн зөвчөөрөх болжээ.
Марксын сургаалын онолын эх сурвалжыг:
a. Францын социалист үзэл
b. Гегелийн филасофифилософи
c. Английн улс төр, эдийн засгийн ухаантай холбон үздэг уламжлалтай билээ.
Марксын социологийн болон улс төрийн үл гүйцэлдэх үзэл санаа төлөвшихөд XIX зууны социалистууд ялангуяа Сен-Симон их нөлөөлсөн гэж үздэг. Социологийн талаас Карл Маркс:
Мөр 25:
2. Өмчийн хэлбэрүүд ба ангийн, ялангуяа пролетари ач холбогдол
3. Хувьсгалт ахицууд чухал болохыг үнэлэхэд Сен Симон их нөлөөлжээ.
Тэрбээр Марксаас өмнө орчин үеийн төр бол аж үйлдвэрийн нийгмийн хөгжилд тээр юм гэсэн санааг үндэслэжээ. Марксын социалист-коммунист чин зорилго төлөвшихөд Сен Симоны нөлөө асар их байжээ. Германы сонгодог филасофи, тодруулбал Гегелийн филасофиосфилософиос нийгмийн овъектив хууль, хөгжил, дэвшлийн явц хийгээд нийгмийн зөрчил, эрхэм дээд эрмэлзэл, төрийн зохистой шинж зэрэг санааг авсан гэж үздэг. Английн улс төр, эдийн засгийн ухааны уламжлалаас засаглалын хэлбэр, хөрөнгөтний хувьсгал, үйлдвэрийн бүтээгдэхүүн, зах зээлийн харилцааны асуудлыг уламжлан авчээ.
КаралКарл Марксын туурмилын эс төгссөн, олон утагт байдал, өөр өөр шинжлэх ухаан нэгдэн нийлсэн байдагийг харгалзвал түүний социологийг тайлбарлахад нөхөж сэргээх явдал гарцаагүй бөгөөд хэрэгтэй. Энэхүү нөхөн сэргээлт их бага аль нэг хэмжээгээр тохирч байхын тулд:
1. Марксын номлол юмуу Марксын марксикмыг Марксаас хойш үүссэн марксизм юмуу марксизмуудаас
2. Марксын бүтээлийн шинжлэх ухааны ба шинжлэх ухааны бус бүрэлдэхүүнийг
3. ШинжлжхШинжлэх ухааны бүрэлдэхүүн дотор нь социологийн болон бусад нийгмийн ухаанд хамаарах социологийн бус талууд
4. Марксын социологи ба марксч социологийг, өөрөөр хэлбэл Марксын үзэл санаануудыг хөгжүүлсэн, тайлбарласан, хэрэглэсэний үр дүнд болсон социологийн онол, хандлагуудыг байнга ялгаж заалгах нь чухал болно.
Философийн хүн судлал, хүн нийгэм хоёр