|
|place of burial=[[Гүр-э Амир]], [[Самарканд]]
}}
'''Төмөр''' ([[Монгол бичиг]]: [[Файл:Temuer.png|15px]] ''Тэмүр''), мөн '''Доголон Төмөр''' ([[Перс хэл|Перс]]: تيمور لنگ ''Тимүр-э-ланг'') нь бол [[Монгол|Монголын]]Төмөр нь [[Барулас]] овгийн хүнхарьяат юмбөгөөд турк гаралтай байв.<ref>"Монголын Цагадайн үндэстний үндэс болсон Трансоксиана улсад азтай Төмөр Гүрканы "Их Турк улс" алдар, аз жаргалын оргилд гарчээ." Yazdi, Zafernama, Tehran, C.I, p.352</ref><ref>Төмөр өөрийн удам угсаа, залгамжлагчиддаа маш ноцтой Туркийн ухамсарыг үлдээсэн нь гарцаагүй. Түүний 5 дахь үеийн ач хүү Бабур хүртэл Энэтхэгт турк хэлээр ярьдаг, энэ хэлийг маш их хайрлаж, хөгжүүлдэг байв. Бабур Туркийн үндсэрхэг үзлийн ухамсартайгаар үйлдэж байсан." Roux, Babur, s.137</ref><ref>“Эмир Төмөр бол жинхэнэ Түрэгийн удирдагч байсан. Түүний арми түүний нэр төр, нэр төр, бахархал шиг байв. Цэргүүдийнх нь хэн нэгнийх нь хамраас цус гарсан бол тэр үүнийг үүсгэсэн хотыг сүйрүүлж чадна." Harold Lamb, Emir Timur, p.108</ref><ref>{{Cite web |title=FamilyTreeDNA - Mughals |url=https://www.familytreedna.com/public/The%20Emperor%20of%20India?iframe=yresults |access-date=2024-04-07 |website=www.familytreedna.com}}</ref><ref>"Төмөр бол Турк цагаачдын гарал үүсэлтэй бөгөөд язгуур угсаагаар бахархдаг язгуур угсаатан байсан." Ruy Gonzales Clavijo, The Life of Timur & Travels from Kadiz to Samarkand, p.21</ref><ref>"Тимур, чи бол бүх ертөнцийн султан, бүх дэлхийн хаан. Бошиглогч Адамаас хойш чам шиг захирагч байгаагүй. Кисра, Кайзер, Александр, Бутнасар... Дэлхий дээр ирсэн ямар ч захирагч энэ турктай таарч чадахгүй..." İbn Haldun, et- Tarif-bi İbn Haldun, s. 251-252</ref> Тэрээр Мавереннахрт өөрийн улсыг байгуулж, [[Өгэдэй хаан|Өгэдэй хааны]] угсааны Сюрьгатмишь, Махмуд нарыг хаанаар нь өргөмжилж байжээ. Төмөр эмир (Emir Timur) цолтойгоор төрийн эрхийг барьж байв. Төмөр [[Иран]], [[Сири]], [[Кавказ|Кавказын]] улсуудыг байлдан дагуулжээ. Мөн [[Алтан Орд]], [[Ойрх Дорнод]], [[Моголистан]], [[Энэтхэг]], [[Сибирь]] рүү довтолгоон үйлдэж байв. 1405 онд Төмөр [[Мин улс|Мин]] улсыг дайлахаар явж байхдаа нас баржээ. Тэрээр доголон хүн байснаас түүхэнд "Доголон Төмөр" гэж алдаршсан байна.
== Залуу нас ==
|
