Протон эмчилгээ
Анагаах ухаанд протоны эмчилгээ буюу протоны туяа эмчилгээ нь өвчтэй эдийг цацрагаар цацруулахын тулд протоны цацрагийг ашигладаг бөөмийн эмчилгээний нэг төрөл бөгөөд ихэвчлэн хорт хавдрыг эмчлэхэд ашигладаг. Протон эмчилгээний бусад төрлийн гадны цацраг туяа эмчилгээнээс гол давуу тал нь протоны тунг нарийн гүнд хуримтлуулдаг; Тиймээс ойролцоох эрүүл эдэд хамгийн бага орох, гарах эсвэл тархсан цацрагийн тунгаар. Хавдрыг фотон эсвэл протон эмчилгээгээр эмчлэх эсэхийг тооцохдоо зорилтот эдэд цацрагийн тунг өндөр тунгаар хүргэхийн зэрэгцээ эрсдэлтэй ойролцоох эрхтнүүдэд цацраг туяа мэдэгдэхүйц буурах нь чухал бол протоны эмчилгээг сонгож болно. Америкийн Цацрагийн Хавдар судлалын нийгэмлэгийн протоны цацрагийн эмчилгээний загвар бодлого нь хүрээлэн буй орчны хэвийн эдийг "фотон дээр суурилсан туяа эмчилгээний тусламжтайгаар хангалттай хүрч чадахгүй" тохиолдолд протоны эмчилгээг үндэслэлтэй гэж үзэж, өвчтөнд ашигтай гэж үздэг. Фотон туяа эмчилгээний нэгэн адил протоны эмчилгээг ихэвчлэн мэс засал эсвэл хими эмчилгээтэй хамт хорт хавдрыг хамгийн үр дүнтэй эмчлэхэд ашигладаг.