Павел Поуха

Павел Поуха (Чех: Pavel Poucha, 1905 оны 2 дугаар сарын 29-нд Австрийн Вена хотод төрж, 1986 оны 1 сарын 15-нд Прагад нас барсан) - Чехийн анхны монгол судлаач бөгөөд Чех улсад монгол судлалыг үндэслэгч, дорно судлаач эрдэмтэн.

Монголын эрдэмтэн Бямбын Ринчентэй ойр дотно танил байжээ.

Намтар

Тэрээр Вена хотод оёдолчин Франтишек Поухагийн гэр бүлд төрсөн. 1912 онд гэр бүл Чех руу буцаж ирсэн байна. 1924 онд тэрээр Жиндричов Градец дахь гимназийг төгссөн. Тэрээр 1924-1929 онд Карлын их сургуулийн Урлагийн факультетэд суралцаж, Герман, Славийн уран зохиол, харьцуулсан хэл шинжлэлийг судлах чиглэлээр сурсан.

Тэрээр 1929 оны 6-р сарын 28-нд философийн ухааны докторын зэрэг Карлын их сургуульд хамгаалсан. Тэрээр суралцах хугацаандаа санскрит, хинди, бенгал, еврей, турк, перс зэрэг дорно дахины хэлний хичээлд суусан байна. Сургуулиа төгсөхөөсөө өмнө тэрээр герман хэлний туслах багшаар ажиллаж байсан. 1931 онд тэрээр дунд сургуулийн багшаар томилогдсон бөгөөд 1947 он хүртэл Прага хотын гимназийн сургуульд чех, герман хэл заажээ. Үүний зэрэгцээ тэрээр дорно дахины судлалд өөрийгөө зориулж, анхны бүтээлээ хэвлүүлсэн.

1948 онд тэрээр шинжлэх ухааны докторын эрдмийн зэрэг хамгаалсан. 1947 оноос Дорно дахины хүрээлэнд ажилчин, Индологийн тэнхимийн эрхлэгч, дэд захирал хүртэл ажиллажээ.

1950-57 онд тэрээр Карльзийн их сургуулийн Урлагийн факультетэд багшаар ажиллаж байсан бөгөөд Дорно дахины хэлний сургуульд багшилж байсан бөгөөд түүнийг удирдаж байжээ. Энэ хугацаанд гадаадад дадлагжигчаар явсан. 1955 оны 8-р сараас 12-р сард түүнийг Дорно дахины хүрээлэнгийн ажилтнаар Монголд дадлага хийсэн.

1957 онд Хятад, Монголд нэг жил байхаар явсан. Түүнийг 1957 онд улс төрийн шалтгаанаар албан тушаалаас нь огцруулсныг эх сурвалжид дэлгэрэнгүй дурдаагүй байна. Тэрээр шинжлэх ухааны ажилд өөрийгөө зориулсаар байв. Тэрээр 1970 онд тэтгэвэртээ гарсан ч нас барах хүртлээ хэвлэгдэж байсан.

1932 оноос Чехийн ШУА-ийн Дорно дахин судлалын хүрээлэнд ажилласан. Энэтхэг (санскрит), Тохар, Монгол, Төвөдийн гүн ухааны тухай олон судалгааны ажил хийсэн хүн. Үүнд: «Монголын нууц товчоо» ("Tajna Kronika Mongole", Praha, 1955), ("Die geheime Geschichte der Mongolen als Geschichtsquelle und Literaturdenkmal", Praha, 1956); уран зохиол судлалын «Монголын этюдууд» ("Mongolische Miszellen", "Central Asiatic Journal", 1959, v. 1, p. 77-80, 284-91; 1961, v. 6, p. 27-43, 235-46; 1962, v. 7, p. 192-204; 1963, v. 8, p. 174-84); Мөн «Монголоор явсан 13 мянган км» ("Trinact tisíc Kilometra Mongolskem autem, parolodi a letadlem", Praha, 1957), «Азийн гүнд» ("Do nitra Asie", Praha, 1962).