Луужин

Луужин (англи. Compass, герман. Kómpass, орос. Компас) нь анх өдрийн гэгээтэй үед ертөнцийн зүг чигийг тодорхойлон заах зориулалттай соронзон үйлчлэлийн багаж юм. Анх Эртний хятадын Хань улсын анхны луужингууд нь эзгүй цөл газар баримжаа авах зорилгоор байгалийн соронзлогдсон төмрийн хүдэр болох шавар чулуугаар хийгдсэн байдаг байсан. Үүнийг 1044 онд хятадын цэргийн арга зүйн эрдэмтэн Зэн Гунляны хэвлүүлсэн судар номонд (хят. уламж. 武經總要, хялбар. 武经总要, пиньинь wǔ jīng zǒng yào, үгчилбэл: «цэргийн гол аргуудын нэгтгэл») дурдсан байдаг. Сүүлд хятадын Сүн улсын үед 1088 онд Шэнь Куо (хятад: 沈括; 1031–1095, англи. Shen Kuo) гэгч хятад хүн зохиолдоо боловсронгуй болгосон луужингийнхаа тухай дэлгэрэнгүй бичиж үлдээжээ.

Хуурай луужин Дундад зууны Европ болон Исламын ертөнцөд 1300 оны орчим гарч эхэлсэн. Үүнийг 20-р зууны эхээр шингэнээр дүүргэсэн соронзон луужин орлуулсан байна.

Өнөөгийн байдлаар олон төрлийн луужин байдаг байна: соронзон луужин, гироскоп луужин, уулны луужин, астрономын буюу одон орны луужин.

Гадаад холбоос

Commons: Compass – Викимедиа дуу дүрсний сан

Энэ өгүүлэл дутуу дулимаг бичигджээ. Нэмж гүйцээж өгөхийг хүсье.