Зэс,  29Cu
Байгалийн зэс (~4 cm хэмжээтэй)
Ерөнхий шинж чанарууд
Нэр, тэмдэгзэс, Cu
Гадаад байдалулаан-улбар шар металлын гялтгар
Англи дуудлага/ˈkɒpər/
KOP-ər
Зэс-ийн үелэх систем дэх байрлал
Устөрөгч (диатомт металл бус)
Гели (инерт хий)
Лити (шүлтийн металл)
Берилли (газрын шүлтэт металл)
Бор (химийн элемент) (металлоид)
Нүүрстөрөгч (полиатомт металл бус)
Азот (диатомт металл бус)
Хүчилтөрөгч (диатомт металл бус)
Фтор (диатомт металл бус)
Неон (инерт хий)
Натри (шүлтийн металл)
Магни (газрын шүлтэт металл)
Хөнгөн цагаан (шилжилтийн дараах металл)
Цахиур (металлоид)
Фосфор (полиатомт металл бус)
Хүхэр (полиатомт металл бус)
Хлор (диатомт металл бус)
Аргон (инерт хий)
Кали (шүлтийн металл)
Кальци (газрын шүлтэт металл)
Сканди (шилжилтийн металл)
Титан (шилжилтийн металл)
Ванади (шилжилтийн металл)
Хром (шилжилтийн металл)
Манган (шилжилтийн металл)
Төмөр (химийн элемент) (шилжилтийн металл)
Кобальт (шилжилтийн металл)
Никель (шилжилтийн металл)
Зэс (шилжилтийн металл)
Цайр (шилжилтийн металл)
Галли (шилжилтийн дараах металл)
Германи (металлоид)
Арсени (металлоид)
Селени (полиатомт металл бус)
Бром (диатомт металл бус)
Криптон (инерт хий)
Рубиди (шүлтийн металл)
Стронци (газрын шүлтэт металл)
Иттри (шилжилтийн металл)
Циркони (шилжилтийн металл)
Ниоби (шилжилтийн металл)
Молибден (шилжилтийн металл)
Технеци (шилжилтийн металл)
Рутени (шилжилтийн металл)
Роди (шилжилтийн металл)
Паллади (шилжилтийн металл)
Мөнгө (химийн элемент) (шилжилтийн металл)
Кадми (шилжилтийн металл)
Инди (шилжилтийн дараах металл)
Цагаан тугалга (шилжилтийн дараах металл)
Сурьма (металлоид)
Теллур (металлоид)
Иод (диатомт металл бус)
Ксенон (инерт хий)
Цези (шүлтийн металл)
Бари (газрын шүлтэт металл)
Лантан (лантаноид)
Цери (лантаноид)
Празеодим (лантаноид)
Неодим (лантаноид)
Промети (лантаноид)
Самари (лантаноид)
Европи (лантаноид)
Гадолини (лантаноид)
Терби (лантаноид)
Диспрози (лантаноид)
Гольми (лантаноид)
Эрби (лантаноид)
Тули (лантаноид)
Иттерби (лантаноид)
Лютеци (лантаноид)
Гафни (шилжилтийн металл)
Тантал (шилжилтийн металл)
Вольфрам (шилжилтийн металл)
Рени (шилжилтийн металл)
Осми (шилжилтийн металл)
Ириди (шилжилтийн металл)
Цагаан алт (шилжилтийн металл)
Алт (шилжилтийн металл)
Мөнгөн ус (шилжилтийн металл)
Талли (шилжилтийн дараах металл)
Хар тугалга (шилжилтийн дараах металл)
Висмут (шилжилтийн дараах металл)
Полони (шилжилтийн дараах металл)
Астат (металлоид)
Радон (инерт хий)
Франци (шүлтийн металл)
Ради (газрын шүлтэт металл)
Актини (актиноид)
Тори (актиноид)
Протактини (актиноид)
Уран (актиноид)
Нептуни (актиноид)
Плутони (актиноид)
Америци (актиноид)
Кюри (актиноид)
Беркли (актиноид)
Калифорни (актиноид)
Эйнштейни (актиноид)
Ферми (актиноид)
Менделеви (актиноид)
Нобели (актиноид)
Лоуренси (актиноид)
Резерфорди (шилжилтийн металл)
Дубни (шилжилтийн металл)
Сиборги (шилжилтийн металл)
Бори (шилжилтийн металл)
Хасси (шилжилтийн металл)
Мейтнери (unknown chemical properties)
Дармштадти (unknown chemical properties)
Рентгени (unknown chemical properties)
Коперници (шилжилтийн металл)
Нихони (unknown chemical properties)
Флерови (шилжилтийн дараах металл)
Москови (unknown chemical properties)
Ливермори (unknown chemical properties)
Теннессин (unknown chemical properties)
Оганесон (unknown chemical properties)


Cu

Ag
никельзэсцайр
Цэнэгийн тоо (Z)29
Атом масс (±) (Ar)63.546(3)[1]
Элементийн ангилал  шилжилтийн металл
Бүлэг, блокбүлэг 11, d-блок
Үеүе 4
Электрон бүтэц[Ar] 3d10 4s1
давхарга бүрт
2, 8, 18, 1
Физик шинж чанарууд
Төлөвхатуу
Хайлах температур1357.77 K ​(1084.62 °C, ​1984.32 °F)
Буцлах температур2835 K ​(2562 °C, ​4643 °F)
Нягт т.т.8.96 г/см3
шингэн үед,х.т.8.02 г/см3
Хайлах энтальп13.26 Ж/моль
Уурших энтальп300.4 кЖ/моль
Хувийн дулаан шингээлт24.440 Ж/(моль·K)
Уурын даралт
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T (K) 1509 1661 1850 2089 2404 2834
Атомын шинж чанар
Исэлдэлтийн зэрэг−2, +1, +2, +3, +4 ​(сул суурилаг хүчил)
Цахилгаан сөрөг чанарПолингийн шаталбар: 1.90
Ионжилтын энерги1 дэх: 745.5 кЖ/моль
2 дахь: 1957.9 кЖ/моль
3 дахь: 3555 кЖ/моль
(илүү үзэх)
Атомын радиусэмпирик: 128 пм
Ковалент радиус132±4 pm
Ван дер Ваальсийн радиус140 pm
Бусад
Талст бүтэцтал-төвтэй куб (ттк)
Face-centered cubic crystal structure for зэс
Дууны хурд нарийн савх(хатаасан)
3810 m/s (т.т.)
Дулааны тэлэлт16.5 µm/(m·K) ( 25 °C-д)
Дулаан дамжуулалт401 W/(m·K)
Цахилгаан эсэргүүцэл16.78 nΩ·m ( 20 °C-д)
Соронзон чанардисоронзон[2]
Юнгийн модуль110–128 GPa
Хөдөлгөх модуль48 GPa
Эзлэхүүний модуль140 GPa
Пуассоны коэффициент0.34
Моосын хатуулаг3.0
Викерсийн хатуулаг343–369 MPa
Бринеллийн хатуулаг235–878 MPa
CAS дугаар7440-50-8
Түүх
Нэрийн үүсэлКипр, Ром дахь гол олборлож байсан газар (Cyprium)
НээсэнОйрх Дорнод (МЭӨ 9000)
Хамгийн тогвортой изотопууд
изо БДТ ХЗҮ ЗТ ЗЭ (MeV) ЗБ
63Cu 69.15% 63Cu нь 34 нейтронтой үед тогтвортой
64Cu син 12.700 цаг ε 64Ni
β 64Zn
65Cu 30.85% 65Cu нь 36 нейтронтой үед тогтвортой
67Cu син 61.83 цаг β 67Zn
үзэх · хэлэлцэх · засах· эх сурвалж

[[Category:Infobox templates|Загвар:Remove first word]]

References

  1. Standard Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
  2. Lide, D. R., ed. (2005). "Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds". CRC Handbook of Chemistry and Physics (PDF) (86th ed.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.