Самари (Англи: Samarium; Самарскит гэх эрдсийн нэрээр нэрлэгдсэн энэ эрдсийг германы эрдэс судлаач Хайнриx Розе оросын уул уурхайн инженер Василий Самарский-Быховецын нэрээр нэрлэжээ[9]) нь Sm химийн тэмдэглэгээтэй атомын дугаар 62 бүхий химийн элемент юм. Самари нь бусад лантаноидын бүлгийн элементүүдтэй адил гялтганасан мөнгөлөг өнгөтэй газрын ховор элемент элемент. Мөн түүнчлэн самари нь байгальд цэврээрээ байдаг хамгийн анхны хүний нэрээр нэрлэгдсэн элемент юм.[9]
| Шинж чанар
|
|
|
| Ерөнхий
|
| Нэр, тэмдэг, атомын дугаар
|
Самари, Sm, 62
|
| Цуваа
|
Лантаноид
|
| Бүлэг, үе, блок
|
La, 6, f
|
| Гадаад байдал
|
мөнгөлөг цагаан
|
| CAS дугаар
|
7440-19-9
|
| Дэлхийн гадаргад эзлэх хэмжээ
|
6 ppm[1]
|
| Атомын шинж чанар [2]
|
| Атом масс
|
150,36(2)[3] u
|
| Атомын радиус (тооцоолсон)
|
185 (238) пм
|
| Ковалент радиус
|
198 пм
|
| Электрон бүтэц
|
[Xe] 4f6 6s2
|
| 1. Ионжилтын энерги
|
544,5 кЖ/моль
|
| 2. Ионжилтын энерги
|
1070 кЖ/моль
|
| 3. Ионжилтын энерги
|
2260 кЖ/моль
|
| Физикийн шинж чанар [2]
|
| Бодисын төлөв
|
хатуу
|
| Талст бүтэц
|
тригональ
|
| Нягт
|
7,536 г/см3 (25 °C)[4]
|
| Соронзон чанар
|
Парасоронзон (Χm = 1,2 · 10−3)[5]
|
| Хайлах цэг
|
1345 K (1072 °C)
|
| Буцлах цэг
|
2173 K[6] (1900 °C)
|
| Молийн эзлэхүүн
|
19,98 · 10−6 м3/моль
|
| Ууршилтын дулаан
|
192 кЖ/моль[6]
|
| Хайлах дулаан
|
8,6 кЖ/моль
|
| Дууны хурд
|
2130 м/сек 293,15 K-д
|
| Цахилгаан дамжуулалт
|
1,06 · 106 A/(В · м)
|
| Дулаан дамжуулалт
|
13 Вт/(м · К)
|
| Химийн шинж чанар [2]
|
| Исэлдэлтийн төлөв байдал
|
2, 3
|
| Цахилгаан сөрөг чанар
|
1,17 (Паулын скала)
|
| Изотопууд
|
| Изотоп
|
ИХ
|
t1/2
|
ЗТ
|
ЗЭ (МэВ)
|
ЗБ
|
| 144Sm
|
3,07 %
|
тогтвортой
|
| 145Sm
|
{син.}
|
340 d
|
ε
|
0,617
|
145Pm
|
| 146Sm
|
{син.}
|
68 ± 9 · 106 a[7]
|
α
|
2,529
|
142Nd
|
| 147Sm
|
14,99 %
|
1,06 · 1011 a
|
α
|
2,310
|
143Nd
|
| 148Sm
|
11,24 %
|
7 · 1015 a
|
α
|
1,986
|
144Nd
|
| 149Sm
|
13,82 %
|
2 · 1015 a
|
α
|
|
145Nd
|
| 150Sm
|
7,38 %
|
тогтвортой
|
| 151Sm
|
{син.}
|
90 a
|
β−
|
0,077
|
151Eu
|
| 152Sm
|
26,75 %
|
тогтвортой
|
| 153Sm
|
{син.}
|
46,27 h
|
β−
|
0,808
|
153Eu
|
| 154Sm
|
22,75 %
|
тогтвортой
|
|
| Өөр бусад изотопуудыг үзэх: Изотопуудын жагсаалт
|
| ЦСР-шинж чанар
|
|
|
| Аюулгүй байдлын заавар
|
|
|
Боломжит ба хэрэглэх байдлыг харгалзан аль болох СИ-системийн нэгжүүдийг хэрэглэсэн болно.
Хэрэв ямар нэгэн тайлбар байхгүй бол дээр өгөгдсөн утгууд хэвийн нөхцлийн утгууд болно.
|
- ↑ Harry H. Binder: Lexikon der chemischen Elemente. S. Hirzel Verlag, Stuttgart 1999, ISBN 3-7776-0736-3.
- ↑ Die Werte für die Eigenschaften (Infobox) sind, wenn nicht anders angegeben, aus www.webelements.com (Samarium) entnommen.
- ↑ CIAAW, Standard Atomic Weights Revised 2013.
- ↑ N. N. Greenwood, A. Earnshaw: Chemie der Elemente. 1. Auflage. VCH, Weinheim 1988, ISBN 3-527-26169-9, S. 1579.
- ↑ Robert C. Weast (Hrsg.): CRC Handbook of Chemistry and Physics. CRC (Chemical Rubber Publishing Company), Boca Raton 1990, ISBN 0-8493-0470-9, S. E-129 bis E-145. Werte dort sind auf g/mol bezogen und in cgs-Einheiten angegeben. Der hier angegebene Wert ist der daraus berechnete maßeinheitslose SI-Wert.
- ↑ 6.0 6.1 Yiming Zhang, Julian R. G. Evans, Shoufeng Yang: Corrected Values for Boiling Points and Enthalpies of Vaporization of Elements in Handbooks. In: Journal of Chemical & Engineering Data. 56, 2011, S. 328–337, doi:10.1021/je1011086.
- ↑ Norikazu Kinoshita u. a.: A Shorter 146Sm Half-Life Measured and Implications for 146Sm-142Nd Chronology in the Solar System. In: Science. Vol 335, Issue 6076, 30. März 2012, S. 1614–1617. (PDF; 4,3 MB) Literaturwerte bisher: 103 ± 5 · 106a.
- ↑ 8.0 8.1 Datenblatt Samarium Pulver (PDF) bei Merck, abgerufen am 26. April 2017.
- ↑ 9.0 9.1 Chemistry in Its Element – Samarium, Royal Society of Chemistry.
Commons: Самари – Викимедиа дуу дүрсний сан