PISA--Сурагчдын үнэлгээний олон улсын хөтөлбөр

Сурагчийн олон улсын үнэлгээний хөтөлбөр (англи. Programme for International Student Assessment, PISA) -дэлхийн өнцөг булан бүрд байгаа сургуулийн сурагчдын үйл ажиллагааны мэдлэг, мэдлэгээ практикт хэрэгжүүлэх чадварыг үнэлгээг 3 жил тутам гаргадаг хөтөлбөр юм. Судалгаанд 15 настай өсвөр насныхан хамрагддаг байна. Хөтөлбөрийг 1997 онд боловсруулж, 2000 онд анх хэрэгжүүлсэн байна.

Тестийг Эдийн засгийн хамтын ажиллагаа, хөгжлийн байгууллага (товч. ЭЗХАХБ, англи. Organization for Economic Co-operation and Development, OECD) олон улсын шинжлэх ухааны байгууллагууд болон үндэсний судалгааны төвүүдийн хамт консорциум болж зохион байгуулдаг байна. Консорциумын ажлыг Австралийн Сурган хүмүүжүүлэх ухааны судалгааны Зөвлөл (Australian Council for Educational Research, ACER), Нидерландын сурган хүмүүжүүлэх ухааны үндэсний хүрээлэн (нидер. Centraal Instituut voor Toetsontwikkeling, CITO), АНУ-ын сурган хүмүүжүүлэх ухааны тестийн алба (Educational Testing Service, ETS) , Японы Боловсролын салбар дахь судалгааны үндэсний хүрээлэн (National Institute for Educational Policy Research, NIER), АНУ-ын "ВЕСТАТ" (WESTAT) байгууллага болон бусад боловсролын нэр хүндтэй байгууллагуудын идэвхтэй дэмжлэгтэйгээр үйл ажиллагаагаа явуулдаг байна. Мөн тэдний үйл ажиллагаанд Эдийн засгийн хамтын ажиллагаа, хөгжлийн байгууллагын улам бүр нэмэгдэж байгаа гишүүн орнууд оролцдог байна.

Олон улсын сурагчдын үнэлгээний хөтөлбөрийн судалгаа нь янз бүрийн улс орны боловсролын системд болж буй өөрчлөлтийг тодорхойлох, харьцуулах, боловсролын салбарын стратегийн шийдвэрийн үр нөлөөг үнэлэх боломжийг олгодог мониторингийн судалгаа байдаг юм. PISA сургуулийн боловсролын чанарын хяналтыг- бичиг үсгийн мэдлэг, математикийн мэдлэг, байгалийн ухааны мэдлэг, компьютерын мэдлэг гэсэн үндсэн дөрвөн чиглэлээр явуулдаг юм.

PISA-гийн 2000-2015 судалгааны үр дүнгээс харахад Зүүн Азийн шилдэг дунд боловсролоор Хятад, Солонгос, Сингапур, Япон, Европт-Финланд, Эстони, Швейцар, Польш, Нидерланд эхний аравт багтжээ.

2000 он

2000 онд 32 орны 265 000 сурагчид тестэд хамрагдсан байна. Үндсэн сэдэв нь унших чадвар бөгөөд уншсан зүйлээ ойлгосон эсэх байжээ. Тестийн асуултын 3/2 үүнийг тодруулах чиглэлд зориулагдсан байна.

2003 он

43 орны 275 000 сурагч PISA-2003 хөтөлбөрт хамрагдсан байна. Унших чадвараар Финланд -543 оноо авч тэргүүлсэн, АНУ-495 оноо, ОХУ- 442 оноо, Серби- 412 оноо авчээ.

Математикаар Хонконг 550 оноогоор тэргүүлж, АНУ- 483 оноо, ОХУ-468 оноо (32-р байр), Итали- 466 оноо авчээ.

Байгалийн шинжлэх ухаанаар Финланд (549 оноо). АНУ-491, ОХУ-489 оноо, Итали- 486 оноо авсан байна.

2006

2006 онд нийт 57 улс оролцож унших чадвараар Өмнөд Солонгос 556 оноо авч тэргүүлсэн бол ОХУ оролцсон 57 орноос 36-р оржээ.

Математикаар Тайвань 546 оноотой тэргүүлж, АНУ- 468 оноо, ОХУ-476 оноо, Израиль улс -442 оноо авсан ажээ. Байгалийн шинжлэх ухааны салбарт Финланд 563 оноогоор тэргүүлж АНУ-489 оноо, ОХУ-479 оноо, Итали-475 оноо авчээ.

2009 он

2009 оны математикийн тестийн үзүүлэлт

2009 онд судалгаанд оролцогч орнууд нэмэгдэж 74 болсон байна.

Унших чадвараар БНХАУ-ын Шанхай хот 556 оноо авч тэргүүлсэн бол ОХУ- 459 оноо авч 42-рт оржээ.

Математикаар ОХУ-468 оноо авч 38-рт оржээ.

2012 он

2012 онд PISA-д 65 орны сурагчид оролцсон. Өмнөх чиглэлүүдээс гадна анх удаа -интерактив асуудлууд (interactive problems) буюу -виртуал төхөөрөмж ( жишээ нь MP3-плеер, кондиционер) ашиглаж түүний ажиллагааны онцлогийн тухай асуултууд орсон байна.

2015 он

2015 онд PISA-д 70 орон оролцсон байна. Энэ удаа Математик, Унших чадвар, Байгалийн шинжлэх ухаан зэрэг бүх сэдвээр Сингапур тэргүүлж, Хонконг удаалсан байна.

Өмнөх тестийн сэдвүүд дээр санхүүгийн боловсрол гэсэн зүйл нэмэгдсэн байна.

2018 он

2018 онд 8 мянга гаруй хүүхэд оролцож бүх салбарт БНХАУ тэргүүлж Сингапур удаалсан бөгөөд Макао гуравт орсон байна.

2022 он

2021 онд болох байсныг КОВИД цар тахлын хүндрэлээс шалтгаалж 2022 онд явуулахаар хойшлуулсан. Олон улсын сурагчдын үнэлгээний хөтөлбөрийн гишүүн 38 улс бөгөөд гишүүн бус 50 орон оролцохоор төлөвлөж байгаа ажээ.