Японы эзэн хааны арми

Японы Эзэн хааны арми (Kyūjitai: 大日本帝國陸軍, Shinjitai: 大日本帝国陸軍, Romaji: Dai-Nippon Teikoku Rikugun), утгачилбал "Их Наран улсын хуурай замын цэрэг" нь 1871 онд Мэйжийн шинэчлэлийн бодлогын нэг зорилтын үүднээс байгуулагдсан бөгөөд 1945 онд Япон улс дэлхийн 2 дугаар дайнд ялагдсанаар татан буугдсан юм.

Японы эзэн хааны арми(ЯЭХА) 大日本帝國陸軍 Dai-Nippon Teikoku Rikugun
Байгуулагдсан	1871
Татан буугдсан	1945
Удирдлага
Ерөнхий Командлагч	Японы эзэн хаан
Цэргийн жинхэнэ алба хаагчид	Оргил үедээ 6,095,000 албан хаагч

Түүх

Тулгарч буй эсэргүүцэлд үл шантран Мэйжийн удирдагчид засгийн газрынхаа дэмжлэгтэйгээр Японы гол гол хотуудын хооронд болон Азийн эх газрыг холбосон цахилгаан шуудангийн утсан холбоо татах, шинэ төмөр зам тавих, усан онгоцны ба зэвсэг техникийн үйлдвэрүүд, уул уурхай, бөс барааны үйлдвэр, хөдөө аж ахуйн туршилтын станцуудыг байгуулах зэргээр шинэчлэлийг үргэлжлүүлсээр байлаа. Үндэсний аюулгүй байдалд ихээхэн анхаарал тавьж, зэвсэгт хүчнийг орчин үежүүлэхэд ихээхэн ач холбогдол өгч, жижиг хэмжээний байнгын арми, том хэмжээний нөөцийн системийг бий болгож, улсын бүх эрэгтэйчүүдийг цэргийн албанд заавал хамруулах болов. Гадаадын цэргийн системүүдийг судалж, гадаадын, тэр дундаа Францын цэргийн зөвлөхүүдийг урин авчрах, япон сонсогчдыг Европ болон АНУ руу хуурай болон усан замын цэргийн ухааны сургуулиуд руу илгээх болжээ.

Мэйжийн эхэн үе (1868 - 1877)

1854 онд адмирал Мэтью С. Пэрри Канагавагийн хэлэлцээрийг хийсний дараа япончууд гаднын ямарваа нэгэн аюул заналхийллээс сэргийлэхийн тулд өөрийн цэргийн хүчнийг шинэчлэх хэрэгтэйг ухаарчээ. Токүгавагийн шогүний засаглалынхан энэхүү ойлголтыг албан ёсоор хүлээн зөвшөөрөөгүй бөгөөд Нагасаки хотын захирагч Шанан Такүшима цэрэг зэвсгийн шинэчлэл хийх талаар дуу хоолойгоо гаргасны улмаас шоронд хоригдож ч байжээ.

1868 онд Мэйжийн үе эхлэхээс өмнө шогүний засгийн газар шинэчлэлийн асуудалд анхаарлаа тэгтлээ хандуулдаггүй байв. 1868 онд тухайн үеийн засгийн газрын зүгээс Токиогийн цэргийн үйлдвэрлэлийн төвийг анх байгуулжээ. Энэхүү төв нь бага хүчин чадлын зэвсэг техник, тэсрэх бөмбөгийг зохион бүтээж, үйлдвэрлэх зориулалттай байв. Мөн онд Оомүра Масүжиро Киото хотод Японы анхны цэргийн академийг байгуулав. Тэрбээр цэргийн бэлтгэл хуарангуудад тариачид, худалдаачид зэрэг нийгмийн бүх давхаргынхныг дайчлан байршуулж, тэднийг цэргийн эрдэмд сургах тухай саналыг эрх баригчдад тавьсаар байлаа. Гэвч шогүний анги давхаргынхан байнгын цэргийн алба үүсгэн байгуулах Омүрагийн энэ үзэл бодолд сэтгэл дундуур байдаг байсан бөгөөд тэдний явуулгаар хойтон жил нь түүний амийг хөнөөжээ.1870 онд Японы эрх баригчид Осака хотод цэргийн үйлдвэрлэлийн бас нэгэн төвийг байгуулж, цэргийн бааз сууриа өргөжүүлэв. Осакагийн арсенал нь пулемёт, тэсрэх бөмбөг үйлдвэрлэх зориулалттай байв. Мөн энд дарь үйлдвэрлэх дөрвөн цехийг ашиглалтанд оруулав. Энэ мэтчилэн Японы үйлдвэрлэлийн хүчин чадал аажмаар нэмэгдсээр байлаа.1872 онд шинэхэн төрсөн фeльдмаршлууд болох Ямагата Аритомо, Сайго Цүгүмичи нар Эзэн хааны гвардийн корпусуудыг байгуулав. Эдгээр корпусууд нь Тоса, Сацүма, Чошү эзэмшил газруудаас ирсэн дайнч анги давхаргынхнаас бүрдэж байв. Мөн уг онд хиобүшо (дайны асуудал эрхэлсэн алба)-г татан буулгаж, оронд нь Дайны асуудал эрхэлсэн газар, Далайн асуудал эрхэлсэн газрыг тус тус байгуулав. 1873 оны 1-р сард “Цэргийн заавал хаах албаны тухай хууль” гарснаар самурайн анги давхаргынхны урам хугарчээ. Учир нь энэ хуулиар бие бялдрын бэрхшээлгүй, Японы иргэн эрэгтэй хүн бүр анги давхаргын гарал үүслээсээ үл хамааран цэргийн тэргүүний нөөц ангид 3 жил, үүн дээр нэмээд хоёрдугаар нөөц ангид дахин 2 жил заавал алба хаах шаардлагатай болсон байна. Самурайн эрин үеийн төгсгөлийг авчирсан энэхүү түүхэн хуулийг анхандаа тариачид болон дайнч анги давхаргынхан хүчтэй эсэргүүцэв. Тариачны давхаргынхан “кэцү-эки” буюу “цэргийн алба” гэсэн нэр томъёог “цусан татвар” хэмээн орчуулж, яадаг ч байсан энэхүү албанд зүтгэхгүй байх оролдлогуудыг хийх болжээ. Тухайлбал тэд биеэ эрэмдэглэх, нэг бол бослого хөдөлгөөн гаргах мэтээр эсэргүүцэж байлаа. Харин самурайн давхаргынхан шинэ, өрнөдийн хэв маягийн цэргийн хүчнийг ерөнхийдөө эсэргүүцэн, ялангуяа өөрсдөөс нь доогуур зиндааны тариачидтай цэргийн албанд зүтгэх болсондоо дургүйлхэж байв.Энэхүү цэргийн албаны шинэ хуультай холбоотойгоор Японы засгийн газар өөрийн хуурай замын цэргийн хүчнээ Францын загвараар хөгжүүлж эхлэв. Чухамдаа Японы энэхүү шинэ арми францчуудын хэрэглэдэг цэргийн цол хэргэмийн системийг хуулбарлан авч хэрэглэжээ. Корпусын цэргийн цол хэргэмд явган цэрэг, бэлтгэл офицер болон офицерийн цолууд орж байв. Явган цэрэг нь дотроо жотто-хэй буюу дээд зэрэглэлийн цэрэг, итто-соцү буюу нэгдүгээр зэрэглэлийн цэрэг, нито-соцү буюу хоёрдугаар зэрэглэлийн цэрэг хэмээн ангилагддаг байв. Бэлтгэл офицерууд нь дотроо гочо буюу бага дарга, гүнсо буюу түрүүч, сочо буюу түрүүч майор, токүмү-сочо буюу тусгай түрүүч майор хэмээн ангилагддаг байв. Харин офицерууд нь дотроо шой буюу дэд дэслэгч, чүй буюу нэгдүгээр дэслэгч, тай буюу ахмад, шоса буюу майор (хошууч), чүса буюу дэслэгч хурандаа, тайса буюу хурандаа, шошо буюу хошууч генерал, чүжо буюу дэслэгч генерал, тайшо буюу генерал, гэншүй буюу фильд маршал хэмээн ангилагддаг байв. Францын засгийн газар япон офицеруудыг сургахад ихээхэн хувь нэмэр оруулжээ. Олон офицерууд Киото хот дахь цэргийн академид ажил хийж, бусад олон офицерууд тулалдааны тактикийн талаарх франц гарын авлагуудыг японы цэргийн албан тушаалтнуудад зориулан орчуулж байлаа.1873 оны Цэргийн албаны хууль, мөн цэргийн хүчинд хийгдэж буй бүх шинэчлэл, хөгжил дэвшлийг эс тооцвол Японы шинэ арми аливаа сорилтонд ороогүй байв. Харин 1877 онд Сайго Такаморигоор удирдуулсан самурайн бослого Кьюшү арал дээр гарснаар энэ бүхэн өөрчлөгдлөө. 1877 оны 2-р сард Сайго Кагошима хотоос цөөн тооны цэргийн хамт Токиог зорин гарав. Тэд Күмамото цайз руу нэвтрэх оролдлого хийхэд цайзын хамгаалалтын ангийн цэргүүд тэдэн рүү гал нээснээр эхний мөргөлдөөн гарав. Ардаа дайсан үлдээхийг хүсээгүй Сайго цайзыг бүсэлжээ. Хоёр өдрийн дараа Сайгогийн босогчид уулын нэгэн зөрлөгийг бэхлэн хориглож байхдаа Күмамото цайзыг хамгаалахаар явж буй үндэсний армийн толгойн хүчнийхэнтэй тулгарав. Жижиг хэмжээний тулалдаан болсны дараа талууд цэргээ дахин зохион байгуулахаар ухралтанд орцгоов. Хэдэн долоо хоногийн дараа үндэсний армийн цэрэг Сайгогийн босогчид руу шууд дайралт хийв. Үүнийг Табарүзүкагийн тулалдаан гэдэг. Найм хоног үргэлжилсэн энэ тулалдаанд Сайгогийн 10,000 хүнтэй хүчирхэг арми мөн ийм хэмжээний үндэсний армийн цэрэгтэй гардан тулаан хийжээ. Хоёр талаас нийтдээ 4,000 гаруй цэрэг алагдсан бөгөөд үндэсний арми хүчээ дахин сэлбэх боломжтой байсан бол харин Сайгогийн армид тийм боломж байсангүй. Эцэст нь 54 хоногийн дараа эзэн хааны талын цэрэг босогчдын бүслэлтийг сэтэлснээр Күмамото цайзыг босогчдын бүслэлтээс гаргасан байна. Сайгогийн цэрэг хойд зүг рүү зугтсан бөгөөд тэднийг үндэсний армийнхан мөшгижээ. Энодакэ ууланд үндэсний армийнхан Сайгог гүйцэн очив. Сайгогийн арми эсрэг талаасаа 7 дахин бага хүнтэй байсан тул олон самурай үндэсний армид бууж өгчээ. Сайгод үнэнч үлдсэн 500 гаруй эрс өмнө зүг Кагошима руу зугтав. 1877 оны 9-р сарын 24-нд босогчдын үлдэгдэл болох 40 самурай эзэн хааны цэргийн эсрэг эцсийн удаа тулалдаж ялагдсанаар бослого дарагдав. Японы үндэсний армийн энэхүү ялалт нь Японы цэргийн хүчний шинэчлэлийн чиг хандлагыг баталгаажуулсны зэрэгцээ самурайн эрин үед цэг тавьсан үйл явдал болжээ.

Францын цэргийн зөвлөхүүд япон цэргүүдийг сургаж байгаа нь

1875 оны Япон цэргийн дүрэмт хувцас

Сацумагийн бослогыг дарах үеийн Япон цэргүүд 1877 он

Японы их буучид 1882 он

Мурато винтов

Soldiers of the Imperial Japanese Army in 1900

Imperial Japanese Army uniform as worn on the expedition to Kiaochow.

1931-1940 оны хооронд Жанжин штабын дарга байсан хунтайж Котохито

Японы зэвсэгт хүчин дэлхийн 2 дугаар дайнд

• Удирдлагын шатлал: Эзэн хааны жанжин штаб | Цэргийн дээд зөвлөл | Цэргийн яам | Ерөнхий Штаб | Цэргийн бэлтгэлийн хэрэг эрхлэх газар

• Цэргийн тойрог: "Өрнөд" | "Дорнод" | "Төв" | "Умард" | Солонгосын | Тайваний

• 1945 оны Удирдлагын бүтэц : Ерөнхий | Дэд

• Цэргийн бүлэглэл: Квантуны Арми | Төв Хятадын | Хятадын | Өмнөд

• Фронтын дугаар,чиглэл: 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | Бирмийн | Хойд Хятадын | Төв Хятадын | Өмнөд Хятадын

• Армиуд: 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 25 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 43 | 44 | 50 | 51 | 52 | 53 | 54 | 55 | 56 | 57 | 58 | 59 | Энэтхэг-Хятадын | Хятадын | Өвөр-Монголын | Шанхайн | Эзэн хааны гварди

• Томоохон цэргийн ажиллагаанууд: Филиппиний операци I | Гуадалканалын тулалдаан | Ивозимагийн төлөө тулалдаан | Филиппиний II операц | Баруун-Шинэгвинейн давшилт | Рюкю-Бониний операци | Манжуурын операци

Японы цэрэг Сингапурийг эзлэн авсан нь 1942 он

Мөн үзэх

Японы эзэн хааны тэнгисийн цэрэг