Ягеллоны Их Сургууль

Ягеллоны Их Сургууль (пол. Uniwersytet Jagielloński, Латин: Universitas Jagellonica Cracoviensis) буюу Краковын Их сургууль нь 1364 онд байгуулагдсан Польш болон Төв Европ дахь хамгийн эртний их сургууль юм. Польшийн Краков хотод байралдаг.

Uniwersytet Jagielloński Ягеллоны Их Сургууль
Уриа	Plus ratio quam vis Хүчнээс илүү оюун ухаан!
Байгуулагдсан	1364 оны тавдугаар сарын 12
Харьяалал	улсын
Суурин	Краков, Польш
Ректор	Яцек Попель
Оюутны тоо	39.552 (2019 оны 12-р сарын 31)
Ажилчдын тоо	7212 (2012/13 он)
үүнээс профессор	269
Сүлжээ	Коимбра-Групп
Цахим хуудас	www.uj.edu.pl

Краковын Их сургууль

Түүх

Краковын их сургууль нь 1348 онд нээгдсэн Прагийн Их Сургуулийн дараа Төв Европт 1364 онд байгуулагдсан хоёр дахь Их сургууль юм. Дараа нь Вена (1365), Печ (1367), Хайделберг (1386) хотод их сургуулиуд ар араасаа байгуулагдаж байсан түүхтэй. Польшийн хамгийн эртний их сургууль бөгөөд Европын энэ бүс нутаг дахь хамгийн анхны их сургууль юм. Их сургуулийг 1364 оны 5 дугаар сарын 12-нд Польшийн хаан III Их Казимир санхүүжүүлж байгуулах тухай "гэрчилгээ" гаргаж байжээ. Тухайн үед "Ерөнхий сургууль" гэж нэрлэгддэг байсан бөгөөд чөлөөт урлаг, анагаах ухаан, хууль эрх зүй гэсэн гурван факультетаас бүрддэг байсан байна. Их сургийн анхны захирлаар тус улсын Канцлер томилогдон сургуулийн барилга баригдаж, зохион байгуулалтын ажил эхэлсэн түүхтэй. Үүсгэн байгуулсан хааны үед зөвхөн эхний хоёр нь л ажиллаж байсан байна. Их Казимир хаан нас барсны дараа их сургууль оршин тогтнохоо больсон. 1390-ээд онд сургуулийг сэргээх оролдлого амжилтгүй болсны дараа 1400 оны 7 дугаар сарын 26-нд хаан Владислав Ягелло дахин санхүүжүүлэн сэргээжээ. 1399 онд нас барсан хатан хаан Ядвигагийн санхүүгийн дэмжлэг туслалцаа их сургуулийг шинэчлэгдэхэд хувь нэмэр болжээ.

Польш гурав дахь удаа хуваагдсаны дараа (1795) Краковыг Австри руу нэгтгэв. Түүнээс хойш тус их сургууль нь Краковын Үндсэн сургууль гэж нэрлэгддэг болсон. 1805 онд Львовын их сургуультай нэгтгэж, хичээлүүд нь герман хэл дээр явагдах болжээ. 1809 онд Краковыг Варшавын Гүнт улсын бүрэлдэхүүнд оруулсны дараа дахин польш хэлээр хичээлүүд орох болсон байна.

Анх Их сургуулийг "Studium Generale" гэдэг байсан, дараа нь Краковын академи (польш. Akademia Krakowska), сүүлд Хааны титэм Үндсэн сургууль (польск. Szkoła Główna Koronna) гэгдэх болсон. Сүүлд XIX зуунд Ягеллоны удмынхантай холбоотой гэдгийг сануулан тодотгох зорилготой 1817 оноос өнөөгийн Ягеллоны Их Сургууль гэх нэртэй болжээ.

Орчин үе

Тус их сургуульд 46 чиглэлээр 127 мэргэжил олгодог байна. Өнөөгийн буюу 2021 оны байдлаар Ягеллоны Их Сургуульд 50 мянга орчим оюутан сурдаг ажээ. Мөн тус их сургуульд 540 гаруй профессор, 730 доктор, 2600 гаруй багш, 3.5 мянга гаруй захиргааны ажилтнуудтай юм байна.

Ягеллоны Их Сургууль (Collegium Medicum UJ оруулаад) 15 факультеттай ажээ:

• • Захиргаа, эрх зүйн факультет (польш. Wydział Prawa i Administracji)
  • Философын факультет (польш. Wydział Filozoficzny)
  • Физик, одон орон, хавсрага мэдээлэл зүйн факультет (польш. Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej)
  • Түүхийн факультет (польш. Wydział Historyczny)
  • Хэл зүйн факультет (польш. Wydział Filologiczny)
  • Польш судлалын факультет (польш. Wydział Polonistyki)
  • Математик, мэдээлэл зүйн факультет (польш. Wydział Matematyki i Informatyki)
  • Химийн факультет (польш. Wydział Chemii)
  • Биологи, дэлхий газрын тухай факультет (польш. Wydział Biologii i Nauk o Ziemi)
  • Нийгмийн харилцаа, удирдлагын факультет (польш. Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej)
  • Олон улс, улс төрийн судалгааны факультет (польш. Wydział Studiów Międzynarodowych i Politycznych)
  • Биохими, биофизик ба биотехнологийн факультет (польш. Wydział Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii)
• Collegium Medicum
  • Эмчилгээний факультет (польш. Wydział Lekarski)
  • Эм зүйн факультет (польш. Wydział Farmaceutyczny)
  • Эрүүл мэндийн шинжлэх ухааны факультет (польш. Wydział Nauk o Zdrowiu)

Их сургуулийн анхны захирал Станислав Скарбимеж байсан бөгөөд нийт 305 захирал байсан бол 2012 оноос тус их сургуулийн ректороор профессор, доктор Яцек Попель /Jacek Popiel/ 6 проректорын хамт ажиллаж байна.

Ягеллоны Их Сургуулийн номын сан

Их сургуулийн номын сан нь Польш дахь хамгийн эртний болон томоохон номын сан юм. 6 сая орчим ном баримт хадаглагдаж байдаг байна. Тус номын санд дундад зууны олон гар бичмэлүүдийн цуглуулга хадаглагдаж байна. Үүнд: Коперникийн "De revolutionibus orbium coelestium" , Балтазар Бехем-ын Хууль. Коммунистуудын эрх барьж байх үеийн (1945—1989) гараар нууцаар хэвлэгдэж байсан баримтууд мөн байдаг байна.

Цахим холбоос

Их сургуулийн албан ёсны цахим хуудас