Байцаагч түшмэл (зохиол)

«Байцаагч түшмэл» (Орос: Ревизор) - Оросын алдарт зохиолч Николай Васильевич Гоголийн зохиосон таван хэсэгтэй хошин шог жүжиг.

Анхны хэвлэлийн нүүр
Анхны хэвлэлийн нүүр

Зохиогдсон түүх засварлах

Н.Гоголь 1835 оны намар жүжгийн зохиолыг эхлүүлсэн ажээ. Зохиолын санааг түүнд Александр Пушкин хэлж өгсөн гэж үздэг. Үүнийг Оросын зохиолч Владимир Соллогубын дурсамж нотолж байгаа юм: "Пушкин Гогольтой уулзаж, Новгород мужийн Устюжна хотод (одоогийн Вологда муж) болсон явдлын талаар яамны ажилтан дүр эсгэж, хотын бүх оршин суугчдыг мэхлэн хуурсан" тухай ярьсан гэдэг.

Н.Гоголь А.С.Пушкинд жүжгийн зохиолын явцын талаар удаа дараа захидал бичдэг байжээ, заримдаа зохиолоо орхихыг хүсдэг байсан ч Пушкины хатуу шаардлагаар үргэлжлүүлсэн гэдэг.

Энэ жүжиг бол Николайн хаанчлалын үед декабристуудын бослогыг хатуу ширүүнээр дарсны дараа бий болсон ажээ. Оросын ноёд, түшмэд, хамжлагын эзэд нь нэгдүгээр Николай хааны тусламжтайгаар Орос орныг үүрд эзэмшиж байна гэж бодож байсан ба ард түмнийг үзэн яддаг байжээ. Гоголь энэ зохиолдоо орос орны хоцрогдмол байдал, ноёд түшмэдийн харгис хэрцгийг шүүмжлэн илрүүлжээ. Ийм учраас оросын нийгэмлэгийн доторх ноёрхогч эрхтэн дархтны анги нь энэ жүжгийг дайсагнан үзэх болжээ.

Жүжгийн өрнөл засварлах

1-р үзэгдэл. засварлах

Бага албан тушаалтан (коллежийн бүртгэгч, зэрэглэлийн хүснэгтийн хамгийн доод зэрэглэл) Хлестаков Иван Александрович үйлчлэгч Осипийн хамт Петербургээс Саратов руу явдаг. Тэд замдаа орон нутгийн жижиг хотод саатаж Хлестаков хөзөр тоглоод мөнгөгүй үлджээ. Яг энэ үед хотын дарга Антон Антонович Сквозник-Дмухановскоос нарын хотын бүх удирдлагууд авлига, хээл хахуульд автсан байсан бөгөөд хотын дарга Санкт-Петербургээс байцаагч түшмэл нууцаар ирж байгаа тухай захидлаас мэдээд хэзээ ирэхийг айж ядан хүлээж байжээ. Хотын дарга доод албан тушаалтнуудаа гэртээ цуглуулж, тэдэнд захидал уншиж, байцаагчийг ирэхэд бэлтгэх заавар өгдөг. Хотын баян Бобчинский, Добчинский нар зочид буудалд үүргээ зөрчсөн Хлестаковын дүр төрхийг санамсаргүйгээр олж мэдээд үүнийг байцаагч түшмэл гэж үзээд захирагчид мэдэгдэв. Эндээс хамаг үймээн эхэлнэ. Бүх албан тушаалтнууд, албан хаагчид нүглээ нуун дарагдуулах гэж яарч эхлэнэ. Антон Антонович өөрөө хэсэг хугацаанд ухаан алдаж байсан ч удалгүй ухаан орж, байцаагч түшмэлд өөрөө бөхийх хэрэгтэйгээ ойлгов.

2-р үзэгдэл засварлах

Үүний зэрэгцээ өлсгөлөн Хлестаков зочид буудлын хамгийн хямд өрөөнд сууж, хоол хүнс, мөнгөө хаанаас авахаа бодож байв. Тэрээр буудлын үйлчлэгчээс идэх хоол гуйж идээд, хүссэн зүйлээ авсны дараа хоолны хэмжээ, чанарт сэтгэл дундуур байгаагаа илэрхийлэв. Хотын дарга Хлестаковын өрөөнд гэнэт гарч ирсэн нь түүнд таагүй байдал болов. Эхэндээ тэрээр төлбөрийн чадваргүй зочин байна гээд зочид буудлын эзэн ховолж гэж боддог. Засаг дарга өөрөө хотын нөхцөл байдалд хяналт шалгалт хийх нууц даалгавартай ирсэн нийслэлийн нэгэн чухал албан тушаалтантай ярилцаж байна гэж итгэж буйгаа илэн далангүй хэлдэг. Хотын дарга Хлестаковыг байцаагч түшмэл гэж ойлгоод түүнд хахууль өгчээ. Хлестаков хотын даргыг сайхан сэтгэлтэй, зохистой иргэн гэж бодоод түүнээс "зээл" авчээ. "Би түүнийг хоёр зуу гуйхад нь дөрвөн зууг атгуулж хуурсан" гэж хотын дарга дотроо баярлав. Гэсэн хэдий ч тэрээр Хлестаковын талаар илүү их мэдээлэл олж авахын тулд тэнэг юм шиг дүр үзүүлэхээр шийджээ. Хотын дарга дотроо "Түүнийг нууц байцаагч гэж үзэх хүсэлтэй байна." - "За, бид аймхай гэж бодог, тэр ямар хүн болохыг бид огт мэдэхгүй юм шиг дүр үзүүлье." Гэхдээ Хлестаков угаасаа гэнэн зангаараа хотын захирагч юу ч үгүй ​​үлддэг, итгэл үнэмшлээ алдалгүй шууд авирладаг, гэвч тэр бол "нарийн зүйл", "та түүнд анхаарлаа хандуулах хэрэгтэй" гэж боддог. Дараа нь хотын дарга Хлестаковт ундаа өгөх төлөвлөгөөтэй байгаа бөгөөд тэр хотын буяны байгууллагуудыг шалгахыг санал болгов. Хлестаков үүнтэй санал нэг байна гэв.

3-р үзэгдэл засварлах

Дараа нь энэхүү арга хэмжээ хотын даргын байранд үргэлжилэв. Нэлээд халамцуу Хлестаков бүсгүйчүүд - Анна Андреевна, Марья Антоновна нарыг хараад "шоуд"-хаар шийджээ. Тэдний өмнө зураг зурахдаа тэрээр Санкт -Петербург дахь чухал байр суурийнхаа тухай үлгэр ярьж өгдөг бөгөөд хамгийн сонирхолтой нь тэр өөрөө түүндээ итгэдэг байна. Тэрээр Барон Брамбеус хэмээх нууц нэрээр Москвагийн телеграфт дуурь хэрхэн бичиж өгдөг, зохиогчдод бага мөнгө төлсөн Смирдин түүнд "нийтлэл бичдэг", тарвас тарвасаар бөмбөг бэлэглэснийхээ төлөө түүнд 40 мянган рубль өгдөг тухай худлаа ярьж байна. долоон зуун рубль ба усан онгоцоор ирсэн Парисын шөл (энэ нь жүжгийг бүтээхээс өмнөхөн зохион бүтээсэн лаазалсан хоол гэсэн үг), тоонууд, ноёд түүний хүлээн авах өрөөнд хэрхэн чимээ шуугиан тарьж, 35000 шуудан хүргэгчид гэрт нь ирж захирлын албан тушаалыг санал болгов. Тэрээр уран зохиолын болон хөгжмийн бүтээлүүдийг өөртөө багтаасан байдаг бөгөөд энэ нь "сэтгэлгээний ер бусын хөнгөн байдлаас" болж, "нэг үдэш тэр бүх хүмүүсийг гайхшруулсан юм шиг санагдсан." байна. Марья Антоновна түүнийг худлаа хэлсэн гэж буруутгахад тэр бүр ичиж зовдоггүй. Гэвч удалгүй нийслэлийн согтуу зочны хэл нь орооцолдож, Хлестаков хотын захирагчийн тусламжтайгаар "амрах" болно.

4-р үзэгдэл засварлах

Маргааш өглөө нь Хлестаков юу ч санахгүй, тэр "фельдмаршал" биш, харин хамт олны бүртгэгч гэж сэрдэг. Үүний зэрэгцээ, хотын албан тушаалтнууд Хлестаковыг хахууль өгөхийн тулд "цэргийн хөл дээр" жагсаж, тэр зээл авч байна гэж бодоод (мөн гэртээ хариад бүх өрийг төлөх болно гэдэгт итгэлтэй байж) мөнгө хүлээн авдаг. Бобчинский, Добчинский хоёр байцаагчид хахууль өгөх ямар ч шалтгаан байхгүй гэх бодол төржээ. Хлестаков өөрөө мөнгө гуйж, "тэр замд мөнгөө бүрэн зарцуулсан" гэсэн "хачирхалтай хэргийг" дурджээ. Цаашилбал, бусад албан хаагчид "Засаг даргыг духаараа мөргөн" Хлестаков руу нэвтэрч, түүнд мөнгөө (дарс, элсэн чихэр) өгөхийг хүсч байна. Зөвхөн Хлестаковт хахууль өгсөн гэдгээ ухаарч, хэрэв түүнд зээл санал болговол тэр авах болно гэдгээ илэрхийлээд эрс татгалзсан байна. Гэсэн хэдий ч Хлестаковын үйлчлэгч Осип эзнээсээ илүү ухаалаг байсан тул, мөнгө ч бараа ч хээл хахууль хэвээр байгааг ойлгодог бөгөөд худалдаачдаас бүх зүйлийг авдаг бөгөөд үүнийг "олс ч замд хэрэг болно" гэсэн урам зориг орж бүхнийг авдаг. Сүүлийн зочдыг үдсэний дараа тэрээр Антон Антоновичийн эхнэр, охиныг эргүүлж амждаг. Хэдийгээр тэд бие биенээ ганцхан өдөр мэддэг байсан ч тэр хотын даргын охиныг гарыг гуйж, эцэг эхийн зөвшөөрлийг авдаг. Осип Хлестаковыг хууран мэхлэлтийг илрүүлэхээс өмнө хотоос хурдан явахыг зөвлөв. Хлестаков эцэст нь явахдаа найз Тряпичкинд орон нутгийн шуудангаас захидал илгээжээ.

5-р үзэгдэл засварлах

Хотын дарга болон түүний тойрон хүрээлэгчид эцэст нь гүнзгий амьсгаа авав. Уран зөгнөлдөө хотын дарга өөрийгөө , Петербургт амьдардаг генерал гэж тосоолно. Хүрэх боломжгүй өндөрт гарсны дараа тэрээр Хлестаковт гомдоллохоор очсон худалдаачдад "чинжүү өгөх" шийдвэр гаргажээ. Тэр тэдний талаар эргэлзэж, сүүлчийн үг гэж хэлэв, гэхдээ худалдаачид Марья Антоновна, Хлестаков нарын сүй тавих ёслолд (дараа нь хуриманд) баялаг амлалт өгөхийг амлавал хотын дарга бүгдийг уучилжээ. Тэрээр Хлестаковын Марья Антоновнатай сүй тавьсан тухай олон нийтэд зарлахын тулд зочдыг бүрэн дүүрэн цуглуулдаг. Анна Андреевна нийслэлийн том дарга нартай холбоотой болсон гэдэгт итгэлтэй байж, нэг цагийн өмнө өөртэйгөө адилтгаж үздэг хүмүүстэйгээ ихэд ихэмсэг харьцаж эхэлдэг. Гэхдээ дараа нь гэнэтийн зүйл тохиолдоно. Орон нутгийн шуудангийн захирал өөрийн санаачлагаар Хлестаковын захидлыг нээж үзсэн бөгөөд эндээс үл танигдах этгээд хоосон нөхөр байсан нь тодорхой болдог байна. Дараагийн мэдээ ирэхэд хууртагдсан хотын дарга ийм цохилтоос сэргэж амжаагүй байна. Зочид буудалд байрлаж буй Санкт -Петербургийн албаны хүн цугларсан бүх хүмүүсийг түүнтэй нэгдэхийг шаардаж байна. Энэ бүхэн дуу чимээгүй үзэгдэлээр төгсдөг ...

1836 оны 4 дүгээр сарын 19-ндАлександринский театрт уг жүжгийн нээлт болжээ : Дүрүүдэд:- Хотын дарга — Сосницкий, Анна Андреевна — Сосницкая, Марья Антоновна — Асенкова, Ляпкин-Тяпкин — Григорьев 1-й, Земляника — Толчёнов, Бобчинский — Мартынов, Хлестаков — Дюр, Осип — Афанасьев, Пошлёпкина — Гусева нар тоглосон байна.

Монголд засварлах

 
Байцаагч түшмэл жүжиг

Монголд 1935 онд уг жүжгийг анх Улсын драмын театрын тайзнаа тоглосон байна. Сүүлд 1985 онд мөн тоглож байжээ.

Орчуулагч                        Э.Оюун

Хотын дарга         жүжигчин Ц.Цэгмид

Анна Андреевна жүжигчин Д.Цэрэндулам

Мария Антоновна         жүжигчин С.Дагийсүрэн

Хлестаков жүжигчин Д.Намдаг

Добчинский жүжигчин Ё.Шаравдоо

Бобчинский жүжигчин Содном

Найруулагч Ши.Аюуш

        Шатилов

Зураач         К.И.Померанцев нар тоголсон байна.