Маяа: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
б робот Өөрчилж байна: pt:Maias
б робот Өөрчилж байна: ro:Maiaşi; cosmetic changes
Мөр 1:
[[ImageЗураг:Palenque Ruins.jpg|thumbnail|250px|right|"Майягийн соёлын нэг гол төв Паленкийн туурь]]
Майячууд ([[Англи хэл]]: mayans)нь [[Юкатаны хойг]] дээр буюу өнөөгийн [[Гондурас]], [[Гватемал]]ын нутаг дэвсгэрт оршин амьдарч байжээ. Майячууд нь МЭӨ 2 дахь мянган жилийн өмнөөс тэмдэглэгдэж ирсэн бөгөөд хөгжил цэцэглэлийнх нь оргил үе МЭ 600-900 оны хооронд байв. [[Мезоамерик]]ийн голлох улсуудын нэг байсан Майячууд нь [[эртний Египет]]үүдтэй адил сэтгэл хөдөлгөм хөшөө дурсгал, ёслолын байгууламж, төвүүдийг байгуулж, [[газар тариалан]]д суурилсан эдийн засагт тулгуурлан оршиж байв. Тэдний барилга байгууламжийн [[архитектур]] гайхалтай хөгжсөн байсан бөгөөд орчин цагийн урлагийн шинжийг хүртэл агуулдаг байв. Үүний илэрлийг өнөө үед [[Майяпан]], [[Чичен Ица]], [[Паленк]]аас харж болно. Тэд мөн [[дүрс үсэг]]тэй байсан ба хараахан бүрэн тайлж уншаагүй байна. Европчууд тэдний бичиг үсгийг тэрс үзэлд тооцон маш их хэмжээгээр устгасан тул өнөөдөр Майячуудын бичиг үсгийн соёлыг илэрхийлэх маш цөөхөн ном олдоод байна. Майячууд [[математик]], [[одон орон судлал]]д маш өндөр түвшинд хүрсэн ба [[од]] [[гараг]]сын хөдөлгөөнийн талаар сайн мэддэг, урьдчилан таамаглаж чаддаг байв. Тэдний тооцоолон бий болгосон [[цаг тооны бичиг]] болон чухал тэмдэглэлт өдрүүдийн тэмдэглэл нь үүнийг илэрхийлж байдаг. Майячууд жижиг тосгодод амьдардаг байсан чухал баяр ёслол, тэмдэглэлт өдрүүдэд ёслолын төвүүддээ цугладаг байв. Сурвалжит дайчид болон [[лам]], [[тахилч]]ид энэ нийгмийн дээд ангийг бүрдүүлж, улс орныг удирддаг байв.
X зууны үеэс эхлэн тэдний соёл иргэншил уналтанд орж эхэлсэн бөгөөд энэ нь [[газар хөдлөлт]], [[галт уулын дэлбэрэлт]]ээс шалтгаалсан байж магадгүй юм. Олон тооны ёслолын төвүүд хаягдаж эхэлсэн бөгөөд төв [[Мексик]] орчмын овог аймгуудын довтолгоонд жижиг суурингууд эдрэн сүйдэж, халуун орны ойд эзлэгджээ. Майягийн хамгийн сүүлийн төв нь XVII зууны үед [[Испани]]чуудад эзлэгдэн мөхжээ. Гэхдээ Майячуудын удам угсаа болох 2 сая гаруй хүн өнөөдөр Юкатан хойг дээр амьдарч байна.
 
[[categoryАнгилал:түүх]]
 
[[ar:مايا]]
Мөр 46:
[[pt:Maias]]
[[qu:Maya hawaykawsay]]
[[ro:MayaşiMaiaşi]]
[[ru:Майя (цивилизация)]]
[[simple:Maya civilization]]