Нимбэг: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
Шинэ хуудас: '''Нимбэг''' (Англи хэл:''Lemon'') нь нимбэгийн модонд ургах, шар өнгөтэй, хүчиллэг, исгэлэн ба жүрж...
 
No edit summary
Мөр 1:
{{taxobox
'''Нимбэг''' ([[Англи хэл]]:''Lemon'') нь нимбэгийн модонд ургах, шар өнгөтэй, хүчиллэг, исгэлэн ба [[жүрж]]тэй ойр төрлийн [[жимс]] юм. Нимбэгийг дэлхий даяар хоолонд болон шууд аль ч хэлбэрээр хэрэглэдэг. Нимбэгийн шүүсэнд 5%-н нимбэгийн хүчил, устөрөгчийн хүчил 2-3 агуулагдана. Нимбэгийн мод нь ерөнхийдөө жижгэвтэр. Дундажаар 3м байх ба хамгийн өндөр нь 6м хүрнэ.
|name = '''Нимбэг'''
|image = Koeh-041.jpg
|image_caption = ''Citrus limon''
|regnum = [[Ургамал]]
|unranked_divisio = [[Цэцэгт ургамал]]
|unranked_classis = [[Эвдикот]]
|unranked_ordo = [[Rosids]]
|ordo = [[Sapindales]]
|familia = [[Жүржийнхэн]]
|genus = ''[[Citrus]]''
|species = ''C. limon''
|binomial = ''Citrus limon''
|binomial_authority = ([[Карл Линней]]) Burm.f.
|range_map = 2005lemon and lime.PNG
|range_map_caption = Нимбэг болон лаймын үйлдвэрлэлийн хэмжээ. 2005 он
|}}
'''Нимбэг''' ([[Англи хэл]]:''{{lang-en|Lemon''}}) нь нимбэгийн модонд ургах, шар өнгөтэй, хүчиллэг, исгэлэн ба [[жүрж]]тэй ойр төрлийн [[жимс]] юм. Нимбэгийг дэлхий даяар хоолонд болон шууд аль ч хэлбэрээр хэрэглэдэг. Нимбэгийн шүүсэнд 5%-н нимбэгийн хүчил, устөрөгчийн хүчил 2-3 агуулагдана. Нимбэгийн мод нь ерөнхийдөө жижгэвтэр. ДундажаарДунджаар 3м байх ба хамгийн өндөр нь 6м хүрнэ.
Нимбэг нь исгэлэн амттай бөгөөд [[загас]]ны махан хоол, салад мөн төрөл бүрийн ундаа, [[цай]], [[коктейль]] зэрэгт хэрэглэгдэнэ. Нимбэг нь С витаминаар баялаг юм. 1ш нимбэгт 20мг агуулагдана.
 
== Түүх ==
[[Зураг:Lemon.jpg|left|thumb|200px|Бүтэн ба таллаж зүссэн '''нимбэг''']]Нимбэг анх үүссэн газар яг нарийн тогтоогдоогүй байгаа ч [[Энэтхэг]], [[БирмМьянмар]]ийнын хойд хэсэг, [[Хятад]] улсад анх ургасан гэж таамагладаг. МЭ 700-д оны орчим [[Перс]], [[Ирак]] ба [[Египет]]эд орж ирсэн бөгөөд анх бичигт тэмдэглэгдсэн нь 10-р зууны үед [[Араб]]ын цэцэрлэгт чимэглэлийн ургамал болгон тарьсан тухай болно. МЭ 1000-1150 онд Арабын ертөнц болон [[Газар дундын тэнгис]] хавиар их хэмжээгээр тархжээ. Нимбэг [[Европ]] тивд орж ирсэн нь МЭ 100-д оны орчим [[Эртний Ром]]ын үед боловч төдийлөн тархаагүй аж. Анх нимбэгийг жинхэнэ тариалсан нь [[Итали]]йн Генуяд 15-р зууны үед байв. 1493 онд [[Америк]] тивд анхны нимбэгний үрийг авчирсан нь [[ХристоферХристофор Колумб]] юм. Тэр үед нимбэг нь голдуу чимэглэл болон анагаах ухаанд хэрэглэгдэж байлаа. 1700-1800 онд [[Флорида]], [[Калифорни]]д их хэмжээгээр тарьж ургуулах болсон нь хоолонд хэрэглэх болсонтой холбоотой.
1747 онд [[Жеймс Линд]] [[бам]] өвчин туссан далайчдыг эмчлэхээр хүнсэнд нь нимбэгийн шүүсээр дамжуулан С витамин өгөх туршилт хийж байв.
 
[[Ангилал:Жүржийнхэн]]
 
{{Link FA|hr}}
{{link FA|sl}}
 
[[ar:ليمون]]
[[ast:Citrus limon]]
[[az:Limon]]
[[zh-min-nan:Lê-bóng]]
[[bs:Limun]]
[[bg:Лимон]]
[[ca:Llimoner]]
[[cs:Citron]]
[[cy:Lemon]]
[[da:Citron]]
[[de:Zitrone]]
[[et:Harilik sidrunipuu]]
[[el:Λεμόνι]]
[[en:Lemon]]
[[es:Citrus × limon]]
[[eo:Citrono]]
[[eu:Limoi]]
[[fa:لیموترش]]
[[fr:Citron]]
[[gl:Limón]]
[[ko:레몬]]
[[hi:नीबू]]
[[hr:Limun]]
[[id:Sitrun]]
[[io:Citrono]]
[[os:Лимон]]
[[is:Sítróna]]
[[it:Citrus × limon]]
[[he:לימון]]
[[jv:Lémon]]
[[ka:ლიმონი]]
[[sw:Limau]]
[[ht:Sitron]]
[[la:Limon]]
[[lt:Tikrasis citrinmedis]]
[[ln:Ndímo]]
[[hu:Citrom]]
[[mk:Лимон]]
[[nah:Limacuahuitl]]
[[nl:Citroen (vrucht)]]
[[ja:レモン]]
[[no:Sitron]]
[[nn:Sitron]]
[[pl:Cytryna zwyczajna]]
[[pt:Limão]]
[[ro:Lămâi]]
[[qu:Puquy k'allku]]
[[ru:Лимон]]
[[sc:Limone]]
[[sq:Limoni]]
[[simple:Lemon]]
[[sl:Limona]]
[[sr:Limun]]
[[fi:Sitruuna]]
[[sv:Citron]]
[[tl:Lemon]]
[[ta:எலுமிச்சை]]
[[te:నిమ్మ]]
[[th:เลมอน]]
[[tg:Лимӯ]]
[[to:Lemani]]
[[tr:Limon (ağaç)]]
[[uk:Лимон]]
[[vi:Chanh tây]]
[[war:Limon]]
[[yi:לימענע]]
[[zh-yue:檸檬]]
[[bat-smg:Cėtrėna]]
[[zh:柠檬]]