Хүрэн баавгай: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
б робот Нэмж байна: kl:Allaq
б робот Нэмж байна: br:Arzh gell; cosmetic changes
Мөр 29:
Голдуу [[ургамал|ургамлын]] зүйлээр, үүний дотор үндэс, мөөг иднэ. [[Загас]] махны гол эх үүсвэр нь. Түүнчлэн хуурай газрын жижиг хөхтөн, хааяа [[буга]] мэтийн том хөхтөн иднэ. Бие гүйцсэн хүрэн баавгай [[чоно|чонын]] бүтэн сүрэг буюу том мийнд дийлдэхгүй олонхи тохиолдолд тэдний идшийг булааж авч, хөөдөг.
 
== Таксономи ==
 
Хүрэн баавгайн ангилалд тохиролцсон зүйл бага байдаг. Зарим системээр 90 хүртэл дэд зүйл ялгадаг бол орчин үеийн ДНХ-ийн судалгаагаар 5 дэд зүйлийг л ялгаж байна.<ref>{{cite web |url= http://www.bearinfo.org/YESFedRegister.pdf |title= Endangered and Threatened Wildlife and Plants; Designating the Greater Yellowstone Ecosystem Population of Grizzly Bears as a Distinct Population Segment; Removing the Yellowstone Distinct Population Segment of Grizzly Bears From the Federal List of Endangered and Threatened Wildlife |dateformat= mdy |accessdate= August 1 2006 |author= U.S. Fish and Wildlife Service |date= 2006-11-17 |publisher= Federal Register / Vol. 70, No. 221 |pages=69854-69884|format=PDF}}</ref> Саяхан хийгдсэн ДНХ-ийн судалгаагаар Еврази, Хойд Америкийн дэд зүйлүүд генетикийн хувьд нэгэн төрөл бөгөөд уламжлалт таксономитой зохицохгүй байжээ.<ref name="Waits">{{cite web |url= http://www.cnrhome.uidaho.edu/documents/Waits%20et%20al%201998%20cb.pdf&pid=78496&doc=1|title= Mitochondrial DNA Phylogeography of the North American Brown Bear and Implications for Conservation |dateformat= mdy |accessdate= August 1 2006 |author= Lisette P. Waits, Sandra L. Talbot, R.H. Ward and G. F. Shields |year= 1998 |month= April |publisher= Conservation Biology|pages= 408-417}}</ref> Нэг дэд зүйл нь хүрэн баавгайт гэхээс илүү [[цагаан баавгай]]тай ойр дэд зүйл байсан.<ref name="Waits" /> Энэ зүйлийг Вэйтс ба бусад эрдэмтэд "clade I" гэж ялгасан бөгөөд Холлын ''U. a. sitkensis'' гэж, Көртиний ''U. a. dalli'' гэж ялгасан дэд зүйл дотор багтаж байв. Дэд зүйлүүдийг жагсаавал:
* ''Ursus arctos arctos'' &ndash; [[Евразийн хүрэн баавгай]]
* ''Ursus arctos ognevi'' &ndash; [[Колыма гол]]оос зүүн тийш
* ''Ursus arctos beringianus'' &ndash; [[Камчаткын хүрэн баавгай]]; [[Камчаткын хойг]], [[Парамушир арал]]
* ''Ursus arctos californicus &ndash; Калифорнийн шаргал баавгай (устсан)
* ''Ursus arctos crowtheri'' &ndash; [[Атлас баавгай]] (устсан)
* ''Ursus arctos gobiensis'' &ndash; [[Мазаалай]]; [[Монгол]]
* ''Ursus arctos horribilis'' &ndash; [[Гриззли баавгай]]; [[Канад]], [[АНУ]]
* ''Ursus arctos isabellinus'' &ndash; [[Хималайн хүрэн баавгай]]; [[Балба]], [[Пакистан]], [[Энэтхэг]]
* ''Ursus arctos formicarius'' &ndash; Карпатын баавгай;
[[ImageЗураг:polarbrown-1.jpg|200px|thumb|Цагаан/Хүрэн баавгайн эрлийз, Ротшильдын музей, Тринг]]
* ''Ursus arctos lasiotus'' &ndash; [[Хар мөрний хүрэн баавгай]] ( буюу "Уссурийн хүрэн баавгай"), [[Орос]], [[Хятад]], [[Япон]]
* ''Ursus arctos marsicanus'' &ndash; [[Марзикийн хүрэн баавгай]]; Төв [[Итали]] (нэн ховордсон)
* ''Ursus arctos meridionalis'' &ndash; Хойд [[Кавказ]]
* ''Ursus arctos middendorffi'' &ndash; [[Кодяк баавгай]]; Кодяк, Афогнак, [[Шуяк арлууд]] ([[Аляска]])
* ''Ursus arctos nelsoni'' &ndash; [[Мексикийн гриззли баавгай]]; (устсан)
* ''Ursus arctos collaris'' &ndash; [[Сибирийн хүрэн баавгай]]; [[Сибирь]] (Камчаткын болон Хар мөрний хүрэн баавгайн нутгаас бусад газар.) хойд Монгол, алс хойд Шинжаан, алс зүүн [[Казахстан]].
* ''Ursus arctos pruinosus'' &ndash; [[Түвдийн хөх баавгай]]; Баруун Хятад
* ''Ursus arctos syriacus'' &ndash; [[Сирийн хүрэн баавгай]]; [[Ойрхи Дорнод]]
* ''Ursus arctos yesoensis'' &ndash; Хоккайдогийн хүрэн баавгай; Япон
* ''Ursus arctos piscator'' &ndash; Бергманы баавгай (устсан?)
 
== Мөн үзэх ==
{{Commons|Ursus arctos}}
{{wikispecies|Ursus arctos}}
 
== Гадны холбоос ==
*[http://www3.nationalgeographic.com/animals/mammals/brown-bear.html Brown Bear profile] from National Geographic
*[http://www.thomasoneil.com/species2.php?n=502 Brown Bear images] from British Columbia, Alaska and Yellowstone.
Мөр 66:
*[http://www.sciencedaily.com/releases/2004/11/041115002514.htm Ancient Fossil Offers New Clues To Brown Bears Past]
 
== Эшлэл ==
{{reflist}}
 
[[CategoryАнгилал:Монгол орны хөхтөн амьтад]]
[[CategoryАнгилал:Баавгайнхан]]
 
[[an:Onso pardo]]
Мөр 79:
[[be-x-old:Буры мядзьведзь]]
[[bg:Кафява мечка]]
[[br:Arzh gell]]
[[bs:Mrki medvjed]]
[[ca:Ós bru]]