Пинчений тулаан: Засвар хоорондын ялгаа

{{Инфобокс дайн|conflict=Пинчений тулаан|partof= [[Хүннү-Хань улсын дайн]]|date=200 BC|place=Пинчэн хот (өнөөдрийн [[Датун]] хотын зүүн хойд хэсэгт байсан)|result=Хүннүгийн ялалт|combatant1=Хүннү|combatant2=[[Хань улс]]|commander1=Модун шаньюй|commander2=Гаоди хаан|strength1=40040,000<ref name=ch07-158>{{cite book | last=Chang | first=Chun-shu | title=The Rise of the Chinese Empire, Volume 1: Nation, State, and Imperialism in Early China, ca. 1600 B.C. - A.D. 8 | year=2007 | publisher=University of Michigan Press | location=Ann Arbor | isbn=978-0-472-11533-4 | page=158 | url=https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015068806333;view=1up;seq=190}}</ref>|strength2=320,000<ref name=ch07-158/>}}'''Байдөн уулын тулаан''' ([[хятадаар]]: 白登之戰)   Хятадын [[Хань улс]] , [[Хүннү улс]]ын хоорондын газар нутгийн зөрчилөөс үүдэж,  МЭӨ 200 онд болсон. Хан улсын  нутаг дэвсгэрт Хүннү нар МЭӨ 200 онд довтолсон. [[Модун шаньюй|Модун шаньюйгаар]] удирдуулсан Хүннү улсын цэргийн хүч, [[Хань улс]]<nowiki/>ын эзэн хаан [[Гаоди хаан|Гаоди]] [[Гаоди хаан|Лю Баны]] удирдсан морьт цэргийн хүчийг [[Пинчөн хот|Пинчөн хотоос]] өдөөж гарган [[Байдөн уул|Байдөн ууланд]] 7 хоногийн турш бүслэн хаажээ.

Бүслэлтийн явцад Хүннүчүүд 4 талаас нь бүслэхдээ морьдийн өнгөөр ижилсэн сүрийг үзүүлжээ. Баруун талаас нь цагаан морьтонууд, зүүн талаас хээр морьтонууд, хойд талаас хар бараан морьт цэрэг, өмнөд талаараа зээрд морьтонууд довтолж, Хань улсыг хүнд байдалд оруулж чадсан. Иймээс [[Гаоди хаан]] Хүннүгийн яньжиг үнэт бэлэг сэлтээр хахуульдан Модун шаньюйг бүслэлтээ султгаж, найрамдахыг гуйлгажээ. Яг энэ үед Хань улсын гол хүч болох явган цэргүүд тулааны газарт дөхөж ирэхэд, [[Модун шаньюй|Модунд]] бууж өгсөн [[Ван Хуан]], [[Жао Ли]] зэрэг хятад жанжид нэмэлт хүч болох амлалтаасаа ухарсан нь Модун шаньюй бүслэлтээ зогсоож, найрамдал тогтоох алхам хийхэд хүргэжээ. Эцсийн дүндээ Хүннү улс Хань улсын хааныг гутамшигт байдалд оруулж, цэрэг дайны хүчээр шахалт үзүүлж [[энх ургийн гэрээ]] хийж, хоёр улс бие биенээ харилцан хүлээн зөвшөөрөн, Хүннү улсад жил бүр бөс торго, торгон дээл, архи сархад, будаа хүнсийг өргөн барих болж, Хань улсын хааны гүнжийг Хүннүгийн шаньюйгийн бага хатан болгон өгөх болсон.