Казак: Засвар хоорондын ялгаа

 

'''Казак''' буюу '''Казакууд''' ([[Украин хэл|украинаар]]: ''козаки́'', [[Орос хэл|оросоор]]: ''казаки́'', [[Польш хэл|польшоор]]: ''kozacy'') бол [[Украин]] болон [[Өмнөд Орос|Өмнөд Оросын]] [[Понт-Каспийн хээр тал|тал нутгаас]] гаралтай, голдуу [[Үнэн алдартны урсгал (Христийн шашин)|ортодокс христ шүтлэгт]] [[Дорнод Слав|зүүн слав]] угсааны хүмүүс юм. Хэл болон шашны олон бүлгүүд нэгдэж казакуудыг үүсгэсэн ч тэдний ихэнх нь хоорондоо холилдон нийлж [[Дорнод слав хэлний бүлэг|зүүн слав бүлгийн хэлээр]] ярьдаг, [[Үнэн алдартны урсгал (Христийн шашин)|ортодокс христ шүтлэгтэй]] ард түмэн болжээ. "Казак" хэмээх нэрээр заримдаа жирийн [[Адал явдал|адал явдал]] эрэгчдийг, эсвэл [[Зүүн Европ|Зүүн Европын]] өмнөд хэсгийн [[Хээр (Газар зүй)|хээр талаар]] ([[Зэрлэг тал|зэрлэг талыг]] үзэх) хэрэн явагчдыг нэрлэдэг байв.

 

''Казак'' гэх нэр нь [[Түрэг хэлний бүлэг|түрэг хэлний бүлгээс]] гаралтай ''«чөлөөт дайчид»'' гэсэн утгатай үг бөгөөд [[Хасагууд|хасагуудтай]] үгийн гарал зүйн хувьд ижил боловч [[Ард түмний нэр|угсаатны зүйн]] хувьд огт хамааралгүй юм.

 

Дэлхийн хоёрдугаар дайны дараа [[Зөвлөлт Холбоот Улс|ЗХУ]] өөрийн армийн бүрэлдэхүүнд байсан казак цэргийн ангиудыг татан буулгасан байна. 1980-аад оны сүүл үед ЗХУ-ад өрнөсөн "перестройка" хэмээх [[Өөрчлөн байгуулалт (Перестройка)|өөрчлөн байгуулалтын]] үйл явцын үеэр казакуудын удам үндэсний уламжлалаа сэргээх ажлуудыг хийж эхэлсэн. 1988 онд ЗХУ урьдын казакийн байгууллагуудыг сэргээн байгуулах болон мөн тиймэрхүү байгууллагуудыг шинээр нэмж байгуулахыг зөвшөөрсөн хууль гаргасан байна. 1990-ээд онд бүс нутгийн олон эрх баригчид орон нутгийн захиргааны болон цагдаагийн зарим үүргийг казакийн байгууллагуудад хүлээлгэн өгөхөөр тохиролцсон.