Хуяньди шаньюй: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
No edit summary
Tags: Mobile edit Mobile web edit
No edit summary
Tags: Mobile edit Mobile web edit
Мөр 1:
'''Хуяньди шаньюй''' ([[Хятад хэл|хятадаар]]: 壺衍鞮; [[Пиньинь галиг|пиньинь]]: Húyándī) нь НТӨ 85-68 онд [[Хүннү улс|Хүннү улсыг]] захирч байв. [[Хүлүгү шаньюй|Хүлүгү шаньюйн]] хүү. Түүний ээж Жюаньчю овгийн хатан хүүгээ шаньюй болгохын тулд дагаар орсон [[Вэй Люй]] тэргүүтэй хятад жанжид, ноёдын нөлөөг ашиглажээ. Энэ нь Хуяньди бол хятад ноёдын утсан хүүхэлдэй байсан гэсэн үг юм. Хятад иргэдийн нөлөөнд хэт автсан нь Хүннүгийн хараат аймгийн ноёд жанжид, өөрийн дотоод ноёдын итгэлийг алдахад хүрсэн нь ''"...НТӨ 76 оны үест [[Ухуань|ухуаньчууд]] [[Иншань уул|Иншань уулын]] орчимд байсан [[Түмэн шаньюй|Түмэнгээс]] өмнөх үеийн Хүннүгийн шаньюй нарын булш бунхныг малтан тоносон..."''<ref>Монгол улсын түүх. УБ., 2002. Нэгдүгээр боть. т.211.</ref> явдлаар гарч эхэлсэн. Хүннү нар машид хилэгнэж цэрэг хөдөлгөн ухуаньчуудыг ширүүн дайралтаар бут цохиж, эргүүлэн эзэлж авсан байна. Гэвч ган, зуд болж, мал сүрэг үхэж, тариа ургасангүй, өлсгөлөн тохиолдов. Хүннүгийн хүн амын гуравны нэг нь дайн дажин, өлсгөлөн зовлонгийн улмаас амь үрэгдсэн нь НТӨ 71 онд Хүннүгийн эсрэг баруун талаас нь [[Үсүнь|үсүньчүүд]], нар баруунзүүн талаас, нь [[Ухуань|Ухуаньчуудухуаньчууд]], зүүнхойд талаас, нь [[Енисей мөрөн|Енисей]] хавийн [[Динлин|динлинчүүд]] нар хойд талаас холбоотон болж бослого гаргахад түлхэц болжээ. Энэ нь ч их амжилтанд хүрсэн. НТӨ 68 онд Хуяньди шаньюй нас барсны дараа түүнийг дүү [[Шюйлюйчюаньчюй шаньюй|Шюйлюйчюаньчюй]] нь залгамжилжээ.
 
{{s-start}}