Википедиа

Цагаан ордон: Засвар хоорондын ялгаа

Browse history interactively
← Өмнөх өөрчлөлтДараагийн ялгаа →
Content deleted Content added
VisualWikitext
No edit summary
Мөр 14:
| BESONDERHEITEN = [[Америкийн Нэгдсэн Улсын ерөнхийлөгч]]ийн [[Албан өргөө|албаны-]] ба [[засгийн газрын ордон]]
}}
'''Цагаан ордон''' ({{lang-en|the White House}}) 1800 оноос хойш [[Америкийн Нэгдсэн Улсын ерөнхийлөгч|АНУ-ын Ерөнхийлөгч]]ийн албан ёсны өргөө юм.
[[Америкийн Нэгдсэн Улсын ерөнхийлөгч|АНУ-ын Ерөнхийлөгч]]ийн албан ёсны өргөөг '''Цагаан ордон''' ({{lang-en|the White House}}) гэдэг.
 
== Түүх ==
1790 онд АНУ-ын анхны Ерөнхийлөгч [[Жорж Вашингтон]] (1789—1797) Ерөнхийлөгчийн ордон барих зураг төслийн уралдаан зарласан байна.
 
Ерөнхийлөгчийн өргөөний барилгын зургийн төслийг ирланд архитектор [[Жеймс Хобан]] гаргасан. Цагаан ордны барилгын ажил 1792 оны 10 дугаар сарын 13-нд эхэлж,эхлүүлээд 1800 оны 6 дугаар сарын 4-нд дуусгаж,8 мөнжилийн оныдуусч 11 дүгээр сарын 1-нд албан ёсоор нээсэннээлтээ хийсэн ажээ. Цагаан ордонд ажиллаж амьдарч эхэлсэн анхны Ерөнхийлөгч нь Жорж Вашингтон бус хоёр дахь Ерөнхийлөгч [[Жон Адамс]] (1797—1801) түүний эхнэр Абигейл нар байсан байна. Үүнээс хойш "Цагаан ордон"-д АНУ-ын үе үеийн Ерөнхийлөгч нар ажиллаж амьдарч иржээ.
 
«Ерөнхийлөгчийн ордон», «Ерөнхийлөгчийн харш» , «Ерөнхийлөгчийн байшин» гэх зэргээр уг барилгыг төрөл бүрээр нэрлэж ирсэн байдаг. 1811 онд олон нийт «Цагаан Танхим» гэж нэрлэж байсныг хэвлэлд тэмдэглэн үлджээ.
Мөр 27:
1814 оны 8 дугаар сард АНУ- Их Британийн дайны үед британичууд тус Ерөнхийлөгчийн ордныг галдан шатаасан түүхтэй. Харшийг сэргээн босгох ажил тэр даруй эхэлсэн бөгөөд 1817 он гэхэд Цагаан ордон цоо шинэ болсон юм. Түүгээр ч зогсохгүй уг барилгын газар доор хоёр давхар нэмж, тэнд нь Ерөнхийлөгчийн гадаад бодлого, цэргийн үйл ажиллагааны шуурхай удирдлагын төв байр байрладаг болсон байна. Дугуй хэлбэртэй өмнөд хэсгийг 1824 онд уг барилгад нэмж оруулсан бөгөөд хойд хэсэгт нь зургаан жилийн дараа дөрвөлжин хэлбэртэй багана босгосон байна. Ерөнхийлөгч [[Жэймс Монро]] 1817 онд сэргээн босгох хүртэл түр өөр газар руу нүүсэн байдаг.
 
20 дугаар зууны дунд үе гэхэд уг барилгад их засвар хийх шаардлагатай болж Ерөнхийлөгч [[Харри Трумэн]]ий шийдвэрээр 1949-1952 онд Цагаан ордонд томоохон засвар сэргээнхийж босголтсэргээсэн хийжээбайна. Барилгын модон тулгуурыгтулгууруудыг ган төмөрөөр сольж, дотоод засал хийж бүрэн шинэчилжээ.
 
== Өнөөгийн байдал ==
Өнөөгийн Цагаан ордон нь зургаан давхар,бол нийтдээ 5100 м2 талбайтай, 132 өрөө, 32 ариун цэврийн өрөө, 25412 хаалга, 147 цонхтой, 8 шат, 28 камин зуухтай 6 давхар барилга юм. Түүнчлэн найман шат, гурван цахилгаан шатнаас гадна теннисийн талбай, боулингийн өрөө, кино театр, гүйлтийн зам, усан сантай байна. Орчин үеийн Цагаан ордон нь чанга аюулгүй байдлыг ханган бололцооны хэрээр олон нийтэд нээлттэй музей хэлбэрээр мөн ашиглаж байгаа. Олон нийт "Зүүн өрөө", "Ногоон өрөө", "Цэнхэр өрөө", "Улаан өрөө" болон албан ёсны хүлээн авалтын "Зоог барьдаг өрөө" зэрэг түүхт өрөөнүүдийг үзэх боломжтой юм. 2001 оны 9-р сарын 11-ний террорист халдлагынхалдлагаас дараахойш Цагаан ордны хамгаалалтыг чангатган чангатгаж түүнийг үзэж сонирхоход хязгаарлалт хийсэн.
 
Үе үеийн Ерөнхийлөгч нарын гэр бүл түүнд өөрсдийн дурсгалыггэсэн дурсгал үлдээсэн байдаг. Тэнд Марта Вашингтоны сахарынэлсэн чихрийн сав, Абигейл Адамсын мөнгөн кофе чанагч, Эленора Рузвельтийн ариун цэврийн ширээ гэх зэрэг зүйлүүд байдаг байна.
 
"Цагаан ордны" цогцолборт Ягаан цэцэрлэг, Жаклин Кеннедийн цэцэрлэг, Хойд ба Өмнөд нуган талбай ордог байна. Цагаан ордны цэцэрлэгт хүрээлэн нь нийт 7.3 га талбайг эзэлдэг юм. Ягаан сарнайн цэцэрлэгийг 1913 онд 28-р Ерөнхийлөгчийн эхнэр Эллен Вильсон бий болгосон бөгөөд харьцангуй бага (38 х18 метр) талбайтай энэ маш үзэсгэлэнтэй талбайд хүндэт зочдыг угтан авах, Ерөнхийлөгчийн нийтэд хандсан үг хэлэхэдхэлэх зэрэгт ашигладаг байна. Мөн Ордны зүүн талын цэцэрлэгийг 35 дахь ЕрөнхийлөгчийнЕрөнхийлөгч Кеннедийн эхнэр Жаклин КеннедийнЖаклины нэрээр нэрлэсэн ажээ. Тэрээр ордны цэцэрлэгүүдийг сэргээхээрсэргээх их идэвх санаачилга чармайлт гаргаж байжээ.
 
Сэтгүүлчид болон улс төрчид "Цагаан ордон" гэх холбоос үгийн цаана АНУ-ын Ерөнхийлөгчийн засаг захиргаа гэж ойлгодог юм. (Оросын «Кремль», Британий "Даунинг стрит 10", Францын «Елисейн ордон» г.м).
 
== Зууван өрөө ==
"https://mn.wikipedia.org/wiki/Цагаан_ордон"-с авсан