Таж Махал: Засвар хоорондын ялгаа

'''Таж Махал''' ([[Хиндүс хэл]]:''' ताज महल'''; [[Перс хэл]]/[[Урду хэл]]: '''تاج محل''', англи:- Taj Mahal ) нь [[Энэтхэг]] улсын [[Агра]] хотод Жамна голын эрэг дээр орших бунхан-сүм бөгөөд "Доглон Төмөр"-ийн удам [[Их Могол Улс|Их Могол]]ын эзэнт гүрний хаан [[Шах Жахан]] өөрийн хайрт хатан [[Мумтаз Махал]]д нас барахад зориулан бариулжээ.

Таж Махал нь Моголын уран барималын буюу [[архитектур]]ын хамгийн тод жишээ гэж нэрлэгддэг бөгөөд [[Перс]], [[Османы эзэнт гүрэн|Оттоман]], [[Энэтхэг]] болон [[Ислам]]ын архитектурын хэв маяг шингэсэн байдаг. 1983 онд Таж Махал нь [[ЮНЕСКО]]-ын [[Дэлхийн өв]]д бүртгэгдсэн бөгөөд “[[Муслим]] урлагийн шигтгээ Таж Махал нь дэлхийн соёлын өвийн шагшин гайхагдах сод бүтээлийн нэг билээ.” хэмээн тэмдэглэгдсэн байдаг.

Цасан цагаан [[гантиг]]аар бүтээгдсэн бөмбөгөр орой нь Таж Махалын цогцолбор байгууламжын хамгийн алдартай нь юм. Хорин мянганхоёр мянга орчим [[уран дархан]], гар урлалчдынурлаач, барималчдын оюун ухаан, хүч хөдөлмөр шингэсэн Таж Махал нь 1632 оны орчимд барьж эхлээд 1653 онд дуусгасан байна. Персийн уран барилгач [[Устад Ахмад Лахаури]] Таж Махалын ерөнхий дизайнераар ажилласан гэдэг.

Энэхүү сүмийн дотор шах, түүний хайрт эхнэр хоёрын бунхан байралдаг. Үнэн хэрэгтээ тэр хоёрыг оршуулсан газар нь бунханы доор газрын гүнд байдаг ажээ. Бунханыг 1630-1652 онуудад барьсан гэж үздэг.

Таж Махалыг ертөнцөд дахин давтагдахгүй бүтээл болгохын тулд газарЭзэнт газраасулсын өнцөг булан бүрээс авчирсан урчуудыг уг сүмийг барьж дуусахад нь их цайллага хийж, тэр цайллага дээр гарыг нь тас цавчсан гэдэг домог байдаг (давтан ийм сүмгайхамшиг хийлгэхгүйбүтээлгэхгүй гэж). Таж Махалын сүмийн оройгоос хатны магнай дээрх очир алмасанд өдөр нарны гэрэл, шөнө сарны гэрэл тусч тал тал тийш гэрэл цацарч байхаар зохион бүтээхийг хүсчээ. Удаан үргэлжилсэн ажил дууссан уу гэхэд урчууд эзэнЭзэн хаанд ялихгүй юм үлдсэн учраас "дууссан" гэж хэлсэн аж. Нэгэнт дууссан гэсэн учраас хаан урчуудын гарыг тасдах тушаал буулгахад урчууд зөвхөн хатны магнай дээр тусах тусгалын хийц дутуу байгааг хэлэхэд амиа хамгаалахын тулд худал хэлж байна хэмээн санаад тэдний гарыг тасдаж, архитекторынуран барималчийн нүдийг сохолсон гэдэг. Тиймээс Таж Махалын оройгоос нарны гэрэл тусах бус борооны ус нулимс мэт дусалдаг болсон гэдэг домог байдаг юм.

Энэхүү гайхамшигт сүм-бунханыг жилдүзэх 4гэж ирдэг жуулчдын хөл тасардаггүй бөгөөд жил бүр 3-5 сая гаруй хүн ирж үздэг ажээ.