Узбек хэл: Засвар хоорондын ялгаа
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Мөр 17:
|notice=IPA}}
'''Узбек хэл'''<ref>[[Цэндийн Дамдинсүрэн|Ц.Дамдинсүрэн]], А.Лувсандэндэв нарын зохиосон "Орос-Монгол толь" (1982)-ын 750-р талд ''узбекский язык'' утгыг үсгийн зөрөөгүйгээр ''узбек хэл'' гэж орчуулсныг баримтлаж "Узбек хэл" гэж бичив.</ref> (латин, кирилл, араб үсэг тус бүрээр узбек бичигт ''O‘zbek tili'', ''Ўзбек тили'', ئۇزبېك تیلى гэдэг) — [[Узбек]]уудын [[хэл]], тиймээс ч [[Узбекистан]]ы төрийн албан ёсны хэл болдог. 21-25 сая гаруй хүн Узбек хэлээр ярилцдаг.<ref>[http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=uzb Ethnologue report for language code: uzb]</ref><ref>[http://encarta.msn.com/media_701500404/Languages_Spoken_by_More_Than_10_Million_People.html 10 саяаас олон хүн хэлэлцдэг хэлнүүд] (Англи хэлээр)</ref><ref name=autogenerated1 />
Узбек хэл нь Афганистан улсын умард нутгийн 8 мужид хэрэглэдэг байна. Үүнээс гадна Тажикистан, Киргиз, Казахстан, Туркмени, Орос, Туркэд тархсан хэл юм.
Дүрмийн болон үгийн сангийн хувьд уран зохиолын узбек хэлний хамгийн ойрын төрөл хэл нь албан ёсоор уйгур хэл буюу түрэг хэлний Карлук (Цагатай) бүлгийн хэл юм.
Узбек хэлэнд араб хэл их нөлөөлсөн байдаг бөгөөд перс хэлээр дамжин орж ирсэн гэж үздэг. XIX зууны хоёрдугаар хагасаас эхлэн орос хэлний хүчтэй нөлөөнд орсон.
1928 он хүртэл Узбек хэлэнд араб цагаан толгойг ашигладаг байсан. 1928-1940 онудад буюу ЗХУ-ын үед латин цагаан толгой ашиглаж байгаад 1940-1992 онд кирилл үсэг хэрэглэж байжээ. 1992 онд тусгаар тогтносон Узбекистан улс төрийн хэл болох Узбек хэлэнд латин цагаан толгой ашиглах шийдвэр гарсан боловч өнөө хүртэл бодит байдал дээр кирил үсэг мөн давхар ашигласаар байна.
==Зүүлт, тайлбар==
| |||