Өмнөд Вьетнам: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Мөр 1:
'''Өмнөд Вьетнам''' нь одоогийн [[Вьетнам]] улсын өмнөд хэсэгт 1975 он хүртэл оршин тогтносон улс юм. 1950 онд "[[Вьетнам Улс]]" (1949–55) гэгдэн олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн тус улс нь хожим "Бүгд Найрамдах Вьетнам Улс" (1955–75) гэдэг нэртэй болжээ. [[Нийслэл]] нь [[Сайгон]] буюу 1975 оноос Хошимин хот байвболсон. "Өмнөд Вьетнам" болон "[[Хойд Вьетнам|Умард Вьетнам]]" гэх нэршил нь 1954 онд байгуулагдажтогтсон, Вьетнамыг [[Вьетнамын цэрэггүй бүс|17-р өргөргөөр]] [[Коммунизм|коммунист]] болон коммунист биш бүсэд хуваасан [[Женевийн хурал (1954)|Женевийн хурлаар]] хэвшсэн нэр томъёо болно.
 
* 1954—1955: Вьетнам Улс (Quốc gia Việt Nam) — (1949-1954 Вьетнамын бүх нутагт байсан улс)
Өмнөд Вьетнам нь Францын [[колони]]члолын үед [[Францын Энэтхэг-Хятад]]ын бүрэлдэхүүн дэх Вьетнамын өмнөд хэсэгт, гуравны нэгийг нь эзлэн орших [[Кошичина]] колониос улбаатай. Дэлхийн хоёрдугаар дайны дараа [[Хо Ши Мин]]ээр удирдуулсан [[Вьет Мин]]чүүд [[Ханой]]д [[тусгаар тогтнол]]оо зарласан бөгөөд 1949 онд [[Вьетнам үндэстэн|Вьетнамын]] коммунист биш [[улс төрч]]ид Сайгонд хуучин эзэн хаан [[Бао Дай]]гаар удирдуулсан сөрөг засгийн газрыг эмхлэн байгуулжээ. 1955 онд [[ерөнхий сайд]] [[Нго Дин Дьем]] Бао Дайг засгийн эрхээс зайлуулж, [[1955 оны Вьетнам Улсын тунхаглал|хуурамч тунхаглал]] гарган өөрийгөө ерөнхийлөгч болгож авав. Дьем 1963 онд цэргийн ''[[төрийн эргэлт|эргэлт]]''-ээр албан тушаалаа алдсан бөгөөд түүний дараа богино настай хэд хэдэн цэргийн засгийн газар тогтож байлаа. Ингээд 1967 онд генерал [[Нгуен Ван Тьеу]] засгийн эрхэнд гарч, 1975 он хүртэл захирчээ. 1959 онд эхэлсэн [[Вьетнамын дайн]] болон Хойд Вьетнамын дэмжлэгтэй партизаны арми болох [[Вьет Кон]]гийн хүч Өмнөд Вьетнамыг туйлдуулж байлаа. Дайн байлдааны явц 1968 онд оргилдоо хүрсэн бөгөөд мөн онд болсон [[Тетийн давшилт]]ад Өмнөд Вьетнамын 1.5 сая гаруй, АНУ-ын 500,000 гаруй цэрэг оролцсон гэдэг. 1973 онд [[Парисын энхтайвны хэлцэл|энхтайвны гэрээ]] байгуулагдсан хэдий ч тулалдаан үргэлжилсээр Хойд Вьетнамын арми 1975 оны 4 сарын 30-нд Сайгоныг эзлэн авснаар Өмнөд Вьетнам улс үгүй болжээ.
* 1955—1975: Бүгд Найрамдах Вьетнам Улс (Việt Nam Cộng Hòa)
* 1975—1976: Өмнөд Вьетнамын Бүгд Найрамдах Улсын түр Засгийн газар (Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hoà miền Nam Việt Nam).
 
Өмнөд Вьетнам нь Францын [[колони]]члолын үед [[Францын Энэтхэг-Хятад]]ын бүрэлдэхүүн дэх Вьетнамын өмнөд хэсэгт, гуравны нэгийг нь эзлэн орших [[Кошичина]] колониос улбаатай. Дэлхийн хоёрдугаар дайны дараа [[Хо Ши Мин]]ээр удирдуулсан [[Вьет Мин]]чүүд [[Ханой]]д [[тусгаар тогтнол]]оо зарласан бөгөөд 1949 онд [[Вьетнам үндэстэн|Вьетнамын]] коммунист биш [[улс төрч]]ид Сайгонд хуучин эзэн хаан [[Бао Дай]]гаар удирдуулсан сөрөг засгийнЗасгийн газрыг эмхлэн байгуулжээ. 1955 онд [[ерөнхий сайд]] [[Нго Дин Дьем]] Бао Дайг засгийн эрхээс зайлуулж, [[1955 оны Вьетнам Улсын тунхаглал|хуурамч тунхаглал]] гарган өөрийгөө ерөнхийлөгчЕрөнхийлөгч болгож авававсан. Дьем 1963 онд цэргийн ''[[төрийн эргэлт|эргэлт]]''-ээр албан тушаалаа алдсан бөгөөд түүний дараа богино настай хэд хэдэн цэргийнЦэргийн засгийнЗасгийн газар тогтож байлаа. Ингээд 1967 онд генерал [[Нгуен Ван Тьеу]] засгийн эрхэнд гарч, 1975 он хүртэл захирчээ. 1959 онд эхэлсэн [[Вьетнамын дайн]] болон Хойд Вьетнамын дэмжлэгтэй партизаны арми болох [[Вьет Кон]]гийн хүч Өмнөд Вьетнамыг туйлдуулж байлаа. Дайн байлдааны явц 1968 онд оргилдоо хүрсэн бөгөөд мөн онд болсон [[Тетийн давшилт]]ад Өмнөд Вьетнамын 1.5 сая гаруй, АНУ-ын 500,000 гаруй цэрэг оролцсон гэдэг. 1973 онд дайн оролцогч талуудын 3 жил үргэлжилжсэний эцэст байгуулсан [[Парисын энхтайвны хэлцэл|Парисын энхтайвны гэрээХэлэлцээр -]]<nowiki/>ээр дайн байгуулагдсанзогссон хэдий ч тулалдаан үргэлжилсээр ХойдУмард Вьетнамын арми 1975 оны 4 сарын 30-нд Сайгоныг эзлэн авснаар Өмнөд Вьетнам улс үгүй болжээ.
 
== Цахим холбоос ==