Хиагт: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Мөр 40:
 
== Үгийн гарал зүй ==
Xиаг өвс ихтэйөвстэй газар учраас монгол хэлээр ийн нэрлэсэн байж болох ч 1727 оноос энд Орос-Манжийн хил тогтсон тул хилийн шивээ бэхлэлт барьсанаас "дээд шивээ" хэмээн нэрлэсэн байж болох талтай.
 
== Газар зүйГазарзүй ==
Хиагт нь Орос-Манжийн хилийн худалдааны зориулалттай боомт газарбоомтын болжзориулалтаар анх үүсжээ. 1915 оноос хойш хятадууд голлон эзэмших болов. Сибирийн гол чиглэлийн замууд нь Сибирийн үслэг амьтдын газрыг Байгал нууртай холбодог. Тэндээс Сэлэнгэ мөрний хөндий нь Байгал нуураас зүүн урагшаа уулархаг нутгаар урсах байгалийн зам юм.
 
== Түүх ==
Урьд нь 1734 оноос өмнө уг хотыг оросууд Троицкосавск гэдэг байгаад сүүлд Кяхта гэж нэрийг өөрчилсөн байна. 1730 онд Хиагтын хилийн эсрэг талд Манжийн "Маймайчин" буюу өнөөгийн Монгол улсын Алтанбулаг боомт бий болсон ажээүүсэв. Тэр цагт Монгол улс манжийнМанжийн харьяанд байв.
 
1805 онд Троицкосавск хотын статустай болжээ.
 
Дээд Шивээ (оросууд Троицкосавск), Монгол дахь Алтанбулагийг Шивээ Хиагт гэдэг байжээ. МАН-ын анхны хурал Оросын Дээд Шивээ (одоогийн Хиагт)-д 1921 оны 3-р сарын 1-нд болжээ. Мөн тэнд Данзан нарын хувьсгалчид Ардын түр засгийн газар буюу Цагаачлалын (орогнолын) засгийн газар байгуулав. МАН-ын удирдагч Данзан, Бодоо, Сүхбаатар нарын байгуулсан тэрхүү Цагаачлалын засгийн газраас монголын хилийн боомт Хиагт хотыг хятадын цэргээс чөлөөлөх тулааныг удирдаж ялсанаар Түр засгийн газрыг хил давуулж монгол нутагт нүүлгэж авчирчээ. Ингэснээр 1921 онд Улаан оросыг түшсэн Түр засгийн газар, Цагаан оросоросын дүрвэгч армийн дэмжлэгтэй Богдын засгийн газар зэрэгцэн бий болж, Монгол улс хэдэн сар 2 засгийн газартай болж хуваагдаж байв.
 
Хиагт нь Төв Азийг судлаач аялагч Н. М. Пржевальский, П. К. Козлов, Г. Н.Потанин, В. А. Обручев нарын аяллын суурь цэг болж байжээ.