Никколо Макиавелли: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
No edit summary
Tag: 2017 source edit
No edit summary
Мөр 1:
'''Никколо Макиавелли''' ({{lang-it|Niccolò di Bernardo dei Machiavelli}}, 1469.05.03-1527.06.21) нь [[Итали]]йн түүхч, философич, [[Сэргэн мандалтын үе]]ийн [[Флоренц]]ын дипломатч, зохиолч, орчин үеийн улс төрийн шинжлэх ухааны эцэг, дипломатч, жүжгийн зохиолч, Флоренцын төрийн албан хаагч. 1498 - 1512 оны хоороцд Флоренцын Бүгд Найрамдах Улсын Дээд Шүүхийн Нарийн Бичгийн даргаар ажиллаж байсан.
 
Никколо Макиавелли 1469 оны 5 дугаар сарын 3-нд Флоренцын ойролцоох Сан Кашано тосгонд эцэг өмгөөлөгч-хуульч эцэг Бернардо ди Никколо Макиавелли (1426-1500), эх Бартоломей ди Стефано Нели (1441-1496) нарын гэр бүлд төржээ. Никколо 1465 онд төрсөн Примавера, 1468 онд төрсөн Маргарита гэдэгнарын хоёр эгч, 1475 онд төрсөн Тотто хэмээхгэх эрэгтэй дүүтэй байжээ. Хэдийгээр түүний гэр бүл дунддундаж ангийнхдавхаргынх байсан боловч Никкологийн бага нас нь ядуу, хүнд хэцүү байдалд өнгөрсөн гэж тэмдэглэгдсэн байна. Никколо сайн боловсрол эзэмшсэнэзэмшиж, латин болон ромын сонгодог зохиолыг уншдаг байжээ. Үүний дотор эртний Ромын зохиолч, хөгжмийн онолч А.Макробий, эртний ромын түүхч Тит Ливи, ромын гүн ухаантан, улс төрч Цицерон, эртний еврейн цэргийн жанжин Иосефус Флавиус зэргийн бүтээлүүдийг их сайн мэддэг байсан ажээ.
[[Файл:Niccolò di Bernardo dei Machiavelli (Büste) (10099793265).jpg|thumb|Николо Макиавелли, 1469-1527. Цээж баримал, Флоренц ]]
Н.Макиавеллийг дундаж өндөртэйнуруутай, туранхай, хар үстэй, цагаан арьстай, жижиг толгойтой, туранхай царайтай, өндөр магнайтай байсан гэж түүхч-намтар судлаач Роберто Ридольфи сүүлд түүний төрхийг тодорхойлсон байна.
 
Түүний улс төрийн амьдралыг хоёр хувааж үздэг. 1512 он хүртэл төрийн албанд зүтгэсэн бөгөөд төрийн албанаас хүчээр зайлуулагдсанаас хойш өөрийг нь алдаршуулсан ном зохиолоо бичих болсон байна.
Мөр 12:
Улсын бүрэн бүтэн байдлыг-хэл (''lingua''), ёс зүй, үнэт зүйл (''costumi'') болон уламжлал (''ordini'') бүрдүүлдэг гэж үзжээ. Гэвч Макиавелли ард түмний үндсэн шинж чанар өөрчлөгддөг тогтворгүй онцлогтой "''la natura de’ popoli è varia" гэдэгт мөн анхаарч байв.'' (VI зүйл). Макиавелли нийгмийн дотоод тогтолцоог тодорхойлохдоо ард түмэн (''popolo'') болон гранд- удирдлага (''grandi'') гэж хуваасан байна. Ухаалаг Эзэн хаан (''Principe prudente'') энэ хоёрын хооронд тэнцвэрийг олж засагладаг гэж заасан байна. Макиавелли Францын парламентыг өндөр үнэлэж байжээ (''Parlamento''), учир нь энэ улс доторх өрсөлдөөнийг ажиглаж хяналтад байлгах боломжтой гэж үзэж байв.
 
Н.Макиавелли уг мэдлэгээ туршлагаас (''esperienza'') олж авч, «ерөнхий дүрэм» (''regola generale'') гаргасан байна. Эзэн хаан "Улс орноо удирдах туршлага"-ыг болж өнгөрсөн түүхээс сургамж болгож олж авч байх ёстой гэжээ.
 
{{DEFAULTSORT:Макиавелли, Никколо}}