|
| atmosphere_composition = 42% молекул хэлбэртэй [[хүчилтөрөгч]]<br />29.0% [[натри]]<br />22.0% [[устөрөгч]]<br />6.0% [[гели]]<br />0.5% [[кали]]<br />Маш бага хэмжээний [[аргон]], [[азот]], [[нүүрсхүчлийн хий]], [[ус|усны уур]], [[ксенон]], [[криптон]], [[неон]]<ref name="nssdcMercury" />
}}
'''Буд''' бол [[Нарны аймаг|нарны систем]] дэхдахь наранд хамгийн ойрхон, хамгийн жижиг, халуунаараа хоёрт (хамгийн халуун нь [[Сугар]] гариггараг) орох [[гариггараг]] юм. Гадаргуу нь тогоонуудаар бүрхэгдсэн тул сартай адилхан харагддаг. Өдөр нь маш халуун, шөнө нь маш хүйтэн.
Уг гариггараг нь нарны систем дотроо хамгийн жижиг нь юм. Наранд хамгийн ойрхон учир нарыг маш хурдан тойрдог. Түүн дээрх нэг жил нь 88 өдөр үргэлжилнэ. Мөн тэнхлэгээ тойрон маш удаан эргэлддэг учраас тэнд нар жаргахаас дараагийн нар жаргалтжаргах хүртлэх хоног нь [[дэлхий]]н 176 өдөртэй тэнцдэг.
Мөн нягт ихтэйгээрээнягтаараа дэлхийн дараа орно. ГаригийнГарагийн бүтцэд нягт ихтэй [[төмөр]] ихээр агуулагддаг. Гэвч [[соронзон орон]] нь сул байдаг.
Буд гариг дээргарагт очсон хоёр л сансрын хөлөг байх ба үүний эхнийх болох Маринер 10 нь 1974-с 1975 он хүртэл гадаргын 45%-г судласан бол 2008 оны 1 сарын 14-нд очсон MESSENGER хөлөг нь дахин 30%-г судлажээ. MESSENGER хөлөг нь 2009 онд дахин Будад ойртож, 2011 онд орбитод орох юм байна.
Буд гаригийггарагийг олж харахад хэцүү байдаг нь түүний хэмжээтэй холбоогүй харин түүний Наранд ойрхон байдгаас болдог. Иймд түүнийг нар жаргаснаас хойш болон нар мандахаас өмнөх богино хугацаанд ажиглах боломжтой.
Гаригийн англи нэр болох ''Mercury'' [[Ромын бурхад|Ромын бурхдынтэнгэрүүдийн]] хооронд мэдээ зөөдөг байсан далавчтай элч [[Меркури]]гийн нэрнээс гаралтай. Меркури бурхантэнгэр нь [[Эртний Грек]]ийн [[Хермес]]тэй дүйцэх бөгөөд ийнхүү Буд гаригийнгарагийн тэмдэг нь Хермесийн кадуцей буюу саваа болно.
Буд хэмээх нэр нь самгарди гаралтай, эртний Энэтхэгийн домогт гардаг тэнгэрийн нэр. Төвд нэр нь Лхагва, монголоор Үлэмж гэсэн утгатай.
[[Хятад]], [[Солонгос]], [[Япон]] болон [[Вьетнам]]ын домгуудад Буд гаригийг усан од гэж нэрлэдэг.
| 