Википедиа

Умард Осети: Засвар хоорондын ялгаа

Browse history interactively
← Өмнөх өөрчлөлтДараагийн ялгаа →
Content deleted Content added
VisualWikitext
No edit summary
No edit summary
Мөр 6:
|нутгийн нэр3 =
|нутгийн нэр4 =
|нутгийн хэл1 =ОсетОсети
|нутгийн хэл2 =
|нутгийн хэл3 =
Мөр 32:
|хөдөөний хүн ам =34.5%
|хэлнүүд =нүүд
|хэлний жагсаалт =[[Орос хэл|орос]], [[ОсетОсети хэл|осетосети]]
|засаг огноо =
|төрийн тэргүүн =Төрийн тэргүүн
Мөр 45:
[[Image: Alania 10 12.png|thumb|250px|right]]
[[Image:North ossetia alania map.png|thumb|250px|right]]
'''Умард Осети-Аланийн Бүгд Найрамдах Улс''' буюу '''Хойд ОсетОсети-Аланийн Бүгд Найрамдах Улс''' ({{lang-ru|Республика Северная Осетия - Алания}}) нь [[Оросын Холбооны Улс]]ын [[Өмнөд Холбооны тойрог]]т хамаарах [[ОХУ-ын Бүгд Найрамдах Улсууд|бүгд найрамдах улс]] юм. [[Нийслэл]] нь [[Владикавказ]].
 
Өмнө талаараа [[Гүрж]] улс, баруун талаараа [[Кабардино-Балкар]], зүүн талаараа [[Ингушет]], хойд талаараа [[Ставрополийн хязгаар]]тай хиллэнэ.
 
ОсетчуудОсетичууд нь перс язгуурын [[осетосети хэл]]ээр ярилцах бөгөөд [[үнэн алдартны шашин]] шүтлэгтний хувь их тул Кавказын бусад үндэстнүүд болох [[Чечень ястан|чечень]] зэрэг [[муслим]]ууд олонтой үндэстнүүдтэй харьцуулбал Орост талтай ханддаг. [[Өмнөд ОсетОсети]] нь албан ёсоор Гүрж улсад харьяалагддаг ч Оростой, Хойд ОсеттэйОсетитой нэгдэх эрмэлзэлтэй бөгөөд тэдний тусгаар тогтнолыг ОХУ хүлээн зөвшөөрөөд буй зөрчилдөөнтэй бүс нутаг болно.
 
Түүнээс гадна Ингушеттэй ч газар нутгийн маргаантай байдаг. [[ЧеченийЧеченийн дайн]]ы үеэр ОХУ-ын армийн түшиц газар болон ашиглагдаж байв. [[2004]] оны 9 сард тус улсын [[Беслан]] хотод ЧеченийЧеченийн салан тусгаарлагчид дунд сургуулийн байранд нэвтрэн орж хүүхдүүдийг барьцаалан, 350 гаруй хүн нас барсан эмгэнэлт хэрэг гарч байжээ.
 
== Нэршил ==
'''Хойд Осетийн Бүгд Найрамдах Улс''' хэмээн нэрлэгддэг байгаад [[1996]] оны [[1 сарын 9]]-нд '''Хойд ОсетОсети-АланигийнАланийн Бүгд Найрамдах Улс''' болгож нэрээ өөрчилжээ. Монголд хуучин нэрээр нь '''Хойд ОсетОсети''' гэж дуудах нь түгээмэл.
 
Алани гэдэг нь осетчуудын уг язгуур болох [[Алан үндэстэн|аланчуудын]] нэрнээс гаралтай түүхэн нэр юм.
 
== Түүх ==
Хойд ОсетОсети дахь осетчууд [[Орос үндэстэн|оросууд]] Кавказад нэвтрэхээс өмнө тэд [[Кабард үндэстэн|кабардуудын]] харьяанд байсан бөгөөд [[17-р зуун|17]]-[[19-р зуун]]д Оросын эрхшээлд ороход осетчууд ч бас [[Хаант Орос Улс]]ын бүрэлдэхүүнд багтжээ.
 
[[Октябрийн хувьсгал]]ын дараа [[Зөвлөлт Холбоот Улс]] байгуулагдахад ЗСБНХОУ-ын бүрэлдэхүүнд орсон Хойд ОсетОсети нь автономит эрхтэй муж болон [[1924]] оны [[7 сарын 7]]-нд зохион байгуулагдсан байна. Осетчуудын уугуул нутаг нь [[Владикавказ]]аас баруун тийш байсан тул анх байгуулагдахдаа одоогийн газар нутгийн баруун хэсгийг л багтааж байжээ.
 
[[Дэлхийн хоёрдугаар дайн]]ы үеэр [[1944]] онд зүүн талд орших Чечень-Ингушийн автономит БНУ-ын иргэд болох [[Чечень ястан|чечень]], [[Ингуш үндэстэн|ингушууд]] [[Иосиф Сталин]]ы тушаалаар [[Дундад Ази]] руу цөлөгдсөнөөр хөрш улс болох Хойд Осетийн газар нутаг үлэмж нэмэгдсэн аж. Ийнхүү хилийн зурвасын суурин Владикавказ (хуучнаар Оржоникизе) нь Хойд Осетын төв болон цэцэглэж, нийслэл нь болсон байна. Сталиныг нас барсны дараа чечень, ингушууд Кавказдаа буцаж ирэх нь зөвшөөрөгдөж, автономит БНУ нь дахин байгуулагдсан ч Владикавказ орчмын нутаг Хойд Осетид үлджээ. Энэ нь хожмын үндэстэн хоорондын зөрчлийг бий болгосон байна.
Мөр 75:
[[Ангилал:Оросын холбооны муж]]
[[Ангилал:Кавказын бүс нутаг]]
[[Ангилал:Оросын бүгд найрамдах улс]]
"https://mn.wikipedia.org/wiki/Умард_Осети"-с авсан