Лев Гумилёв: Засвар хоорондын ялгаа
Content deleted Content added
No edit summary Tag: 2017 source edit |
No edit summary |
||
Мөр 64:
| тэмдэглэл =
}}
'''Лев Николаевич Гумилёв''' (1912 оны 9 сарын 18-ны өдөр төрж, 1992 оны 6 сарын 15-ны өдөр нас барсан) Зөвлөлт Холбоот Улсын эрдэмтэн, зохиолч ба орчуулагч, дорно-дахины
Лев Гумилёв нь [[Оросын түүх]]ийг үнэн бодитойгоор харуулах, түүний бүрэлдэхэд [[монгол]]чуудын оруулсан хувь нэмрийг үнэн зөвөөр үнэлэх, [[Ази]]йн буюу оросуудын хувьд дорнын түүхийг үнэн зөвөөр ойлгуулахын төлөө өөрийн судалгааны ажлыг чиглүүлсэн Оросын [[түүхч]]-угсаатны зүй судлаач юм.
Тэрбээр түүхийн бодит үнэнийг хэлж, судалж байсан болон түүний дэвшүүлж ирсэн онолыг ойлгохгүй байсан учир ЗХУ-ын удирдагч Иосиф Сталины болон
==Намтар==
Лев Гумилёвын эцэг нь 1921 онд буудуулсан бөгөөд эх яруу найрагч Анна Ахматова нь байнгын цагдалт хяналт, дарамтад байж байгаад мөн хэлмэгдсэн байна. Л.Гумилев ч өөрөө
Хүүхэд ахуй насаа эмээгийнхээ Тверь мужийн Бежецкий суурины Слепнево гацаанд өнгөрүүлсэн байна. Зөвлөлт засгийн он жилүүдэд
1930 онд дунд сургуулиа төгсөөд их сургуульд суралцах өргөдлөө гаргасан ч түүнийг үзэл суртлын хувьд тэнцэхгүй хэмээн сургахаас татгалзжээ. Ийнхүү их сургуульд орох хүсэл мөрөөдлөө сэтгэлдээ тээсээр тэр жилдээ хотын трамвайны удирдах газарт ажиллаж хөдөлмөрийн гараагаа эхэлсэн түүхтэй. Мөн ажлынхаа хажуугаар хөдөлмөрийн биржид бүртгүүлснээр дараа жил нь геологи-хайгуулын хүрээлэнд коллектороор ажиллах болов. Харин 1932 онд Л.Гумилёв Памирыг судлах шинжлэх ухаан-техникийн ажилтнаар томилогджээ. Удалгүй Догарт хайгуулчаар ажиллах болов. Энэ үеэс перс, араб хэлийг шамдангуй сурч, перс хэлний дүрэм зүйг бие даан судалжээ. 1933 онд Крымд-Г.А.Бон-Осмоловскийн экспедицийн эрдэм шинжилгээний ажилтнаар ажиллав. Аджи-Кабын палеолитын бууц дээр судалгаа хийхэд гар бие оролцжээ. Лев
[[Файл:ЛевГумилёв1934.jpg|thumb|Лев Гумилёв 1934]]
Намар нь Ленинградад буцаж ирээд геологийн эрдэм шинжилгээний хүрээлэнд эрдэм шинжилгээний ажилтан болов. Гэвч Бонч-Осмоловский баривчлагдаж, Гумилёв хүрээлэнгээс хөөгдсөн.
Лев Николаевич 1934 оны 6 дугаар сард Ленинградын Их Сургуульд элсэлтийн шалгалт өгч түүхийн факультетын оюутан болж, В.В.Струве, Е.В.Тарле, С.И.Ковалев болон түүхийн бусад суутнуудын хичээл лекцийг сонсох завшаан тохиожээ. Энэ үед түүнийг “Зөвлөлтийн эсрэг үзэлтэй” хэмээн хамт сурч байсан оюутнуудын нууц мэдүүлгээр хоёр дахь удаа баривчилжээ. Харин 1935 онд түүний ээж яруу найрагч Анна Ахматова Сталинд хандаж өргөдөл бичсэн нь Л.Н.Гумилёвыг аварсан байна. Энэ үед түүнийг “гэмт хэргийн бүрэлдэхүүнгүй” хэмээн сулласан ч их сургуулиас нь хөөжээ. Гэлээ гээд тэрээр эрдмийн ажлаа орхисонгүй, Ленинградын Дорно дахины хүрээлэнд байнга очиж, эртний түрэгүүдийн түүхэн сурвалжуудыг бие даан судлах болсон байна.Энэ хугацаанд Л.Гумилёв ядуу, өлсгөлөн амьдарч байжээ. Э. Герштейны дурсамжаар "1934 онд Гумилёв 1931 онд экспедицид явж байсан хувцастайгаа явдаг байсан" гэжээ.
Тэрээр '''1935''' оны 10 дугаар сарын 23-нд Ленинградад Зөвлөлт засгийн эсрэг яриа гаргасан гэж эхтэй нь суусан П.Пуниний хамт хоёр дахь удаагаа баривчлагдаад эх Анна Ахматова хөөцөлдөж байж 11 дүгээр сарын 4-нд суллагдсан гэдэг. Энэ удаа Ленинградын дарга С.
1937 онд Ленинградын Их сургуулийн оюутны эрхээ сэргээлгэж Ленинградын ШУА-ийн салбарын хуралдаанд “ҮI-ҮIII зууны үеийн түрэгийн засаг захиргааны тогтолцоо” сэдвээр илтгэл тавьжээ. Харамсалтай нь '''1938''' оны гуравдугаар сарын 10-ны шөнө “оюутны террорист байгууллагын удирдагч” хэмээн “цоллож”, дахин баривчилжээ. Ийнхүү тэрбээр оюутан байх үедээ гурван удаа хэлмэгдэж, хоригдсон гэдэг. Ленинград Цэргийн тойргийн коллегийн шүүхээс Гумилёвт арван жил хорих ял оноосон аж. Ежовын үед прокурор ялыг өөрчлөхдөө улам ч хүндрүүлсэн байна. Бараг л цаазаар авахуулахаар болсон Гумилёвт аз дайрч Цагаан тэнгис-Балтын сувгаас Ленинградад шилжүүлж, Ежов халагджээ. Шинэ прокурор хэргийг дахин хянаж ялыг хөнгөвчлөн Хойд зүг Норильскт шилжүүлсэн байна.
Норильлаге болон Норильскийн дараа ялаа дууссан тэрээр геологичоор ажиллахаар үлдэв. Бараканд амьдарч асан эрдэмтэн казах болон татаруудтай хөрш болсноор тэдний хэлийг ч хурдан сурав. Өөрөөр хэлбэл түрэг хэлний мэдлэг тэнд эзэмшижээ. Ялын хугацаа дуусангуут фронтод явах өргөдлөө өгсөн бөгөөд яг жилийн дараа л түүнд зөвшөөрсөн хариу иржээ.
1944 оны 10 дугаар сарын 13-нд Туруханскийн районы цэргийн хороо Л.Гумилёвыг Улаан армийн эгнээнд татсан байна. Белоруссын нэгдүгээр фронт дээр жагсаалын цэргээс Брест-Литовскаас эхлэн Берлин хүртэл зенит их бууны ангид орж тулалдсан байна. 1945 онд нийтийн чөлөөлөлтөөр Ленинградын их сургуульд буцан ирж оюутны ширээнд үргэлжлүүлэн суужээ. 1946 онд шалгалтаа
Намын удирдагч Ждановын “Звезда”, “Ленинград” сэтгүүлүүдийн талаар тавьсан илтгэлийн үеэр Анна [[File:Ахматова_Н.Гумилев_Л.Гумилев.jpg|thumb|right|369x369px|Л.Гумилев эцэг эхийн хамт]]
1956 онд “онц шалтгаангүйгээр хоригдсон” хэмээн цагаатгагдсан ажээ. 1956 онд Лев Гумилёв Ленинградад буцаж иржээ.
Эрмитажийн захирал М.И.Артомонов
Л.Н.Гумилёвын гавьяа зүтгэл нь эрдэм шинжилгээний салбарт ч, сурган хүмүүжүүлэх салбарт ч эрс үгүйгэсэн үйлдлүүдтэй тулгарч байсан. Тэр хэзээ ч төр болон Засгийн газрын шагнал, эрхэм алдар цолыг хүртээгүй ажээ. 1959 онд түүний бүтээлүүд цөөн тоогоор Бүх холбоотын газар зүйн нийгэмлэгийн Ленинградын салбарын сэтгүүлд хэвлэгдэн гарах болжээ. Докторын диссертациа хамгаалсны дараа “Ландшафт ба этнос” өгүүлэл нь “Ленинградын их сургуулийн мэдээ” сэтгүүлд нийтлэгдсэн хойно шинжлэх ухааны удирдах байгууллагууд Л.Н.Гумилёвын нийтлэх эрхийг хориглон хязгаарласан ажээ. Л.Н.Гумилёв манай Б.Ренчин, Ц.Дамдинсүрэн, Ш.Гаадамба, Д.Майдар зэрэг эрдэмтэн зохиолч сэтгүүлч, оюутнуудтай байнга холбоотой байж, тэдний зохиол бүтээлийг анхааралтай үзэж, санал бодлоо солилцож, ярилцлага өгч байсан юм. Түүний эхнэрийн дурдатгалд “Бид урьдынхаа туйлын муу оромжид суусаар л байлаа. Нэг удаа 1973 оны сүүлээр Монголын томоохон эрдэмтэн академич Бямбын Ренчин Унгараас буцах замдаа Ленинградаар дайрахдаа манайд ирсэн юм. Цэх шулуун нуруутай, урт буурал сахалтай, үндэсний чамин хувцастай энэ ганган өвгөн эрдэмтний гадаад төрх нь гайхамшигтай сэтгэгдэл төрүүлж байв. Тэгээд ч Ленинградад түүний явсан газар бүр анзаарагдахгүй байж чадсангүй. Түүнийг манайд ирсний дараахан манай өрөөг томсгож, тэгэхдээ бүр үнийн зөрүүг төлөхгүйгээр солихыг бидэнд гэнэт санал болгосон юм” гэж талархан дурджээ.
| |||