Герман-Данийн дайн: Засвар хоорондын ялгаа
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Мөр 21:
'''Герман-Данийн дайн''' (мөн '''''Шлесвиг-Хольштайны хоёрдугаар дайн''''') нь 1864 оны хоёрдугаар сарын 1-нээс 1864 оны аравдугаар сарын 30-ны<ref>[https://www.ndr.de/geschichte/chronologie/1-Februar-1864-Der-Deutsch-Daenische-Krieg-beginnt,deutschdaenischerkrieg100.html ndr.de: Deutsch-Dänischer Krieg 1864: "In Gottes Namen drauf"]</ref> хооронд [[Шлесвигийн Херцогт Улс]] ба Хольштайны төлөөх ялангуяа Шлесвигийн Херцогт Улсын үндэстний хамаарлыг тогтоох гэсэн зэвсэгт мөргөлдөөн байв. Дайны байлдагч талуудад нэг талаас [[Пруссийн Хант Улс|Прусс]] ба [[Австрийн Хаант Улс]], нөгөө талаас [[Нийт Дани Улс]] байв. Энэ дайн нь [[Германы нэгдлийн дайнууд|Германы нэгдлийн гурван дайны]] эхний дайн бөгөөд [[Шлесвиг-Хольштайны нэгдүгээр дайн|Гурван жилийн дайнаас]] (1848-1851) ялгахын тулд «Шлесвигийн хоёрдугаар дайн» эсвэл «Шлесвиг-Хольштайны хоёрдугаар дайн» хэмээн нэрлэдэг.
Данийн хан нь [[Шлесвигийн Херцогт Улс|Шлесвиг]], [[Хольштайны Херцогт Улс|Хольштайн]], [[Заксен-Лауэнбургийн Херцогт Улс|Заксен-Лауэнбургийн Херцогт Улсуудын]] херцог байв. Үүний хажуугаар Хольштайн ба Лауэнбург нь [[Германы Холбоо]]ны гишүүн улс байсан аж. Шлесвиг нь данийн хамжлагат улс байхын эсрэг байв. Хэлний хувьд шлесвиг нь герман, дани, фризийн хэлээр илүү ярьцгаах. Нэг үндэстний нэгдсэн улс байгуулахын төлөөх хүсэл мөрөөдөл нь 19-р зуунд данийн ба германы үндэсний либералистуудын хоорондох ан цавыг улам гүнзгийрүүлснээс үүдэн 1848 оноос 1851 оны хооронд үргэлжилсэн дайныг хийсэн түүхтэй. Өмнө нь баталсан Нийт Дани Улсын үндсэн хуулиар Шлесвигийг Германы Холбоонд алдсан гэдгээ хүлээн зөвшөөрсөн байсан боловч данийн засгийн газар [[арваннэгдүгээр сарын үндсэн хууль]] гэгчийг батлан алдсан газраа өөрийн хант улсынх хэмээн [[Лондоны протокол (1852 он)|Лондоны протоколын]] эсрэг шийдвэр гаргажээ. Аль 1851 онд Шлесвиг нутгийн төвөөр герман хэлээр ярилцахыг зогсоох тогтоол гаргаж байсан нь тухайн үедээ нутгийн германчуудын эсэргүүцэлтэй тулгарч байсан байдаг. Олон улсын эрх зүйн гэрээг зөрчсөн энэхүү арваннэгдүгээр сарын үндсэн хуулийг эсэргүүцэж буйгаа Германы Холбоо илэрхийлэн 1864 оны хоёрдугаар сарын нэгэнд пруссийн ба австрийн цэрэг [[Айдер гол|Айдер]] ба [[Лефенсау гол]]ууд дагуу байх хилийн шугам дээр ирэн, өөрийн
Прусс ба Австри Шлесвигийг болон данийн хойг [[Ютланд]]ын хамтаар эзэлсний дараа дайн төгсгөл болов. [[Венийн энхтайвны гэрээ (1864 он)|Венийн энхтайвны гэрээн]]д данийн хан Шлесвиг, Хольштайн, Лауэнбургийг германы хоёр хүчирхэг гүрэнд шилжүүлэв. Ингээд эдгээр улсууд 1866 оны хүртэл херцогт улсуудыг хамтран захирав. Элбийн Херцогт Улсуудыг ирээдүйд хэн нь захирах талаарх маргаан нь 1866 оны зуны адаг сард Австри ба Пруссийн хооронд болсон [[Германы дайн]]ыг эхлүүлсэн юм. Германы дайны дараа ялсан тал болох [[Прусс]] нь [[Шлесвиг-Хольштайн аймаг]] болгон улсдаа авчээ.
| |||