Далхжавын Лхасүрэн: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
No edit summary
хэлбэр засав, ангилал, холбоос үүсгэв
Мөр 1:
'''Далхжавын Лхасүрэн''' нь (1928 онд төрж, 1991 онд нас барсан) [[Бүгд Найрамдах Монгол Ард Улс|БНМАУ]]-ын [[Урлагийн Гавьяат Зүтгэлтэн|Урлагийн гавьяат зүтгэлтэн]], Монголын анхны балетмейстр хүн юм.
ЛХАСҮРЭН Далхжавын / Монголын анхны балетмейстр/
 
== Намтар ==
ЛХАСҮРЭН Далхжавын /1928-1991/. Хэнтий аймгийн Норовлин сум. УДБТ-ын ерөнхий найруулагч байхдаа Урлагийн гавьяат зүтгэлтэн /1971-07-02. №133/.
Далхжавын Лхасүрэн нь [[Хэнтий аймаг|Хэнтий]] аймгийн [[Норовлин сум|Норовлин]] суманд 1928 онд төржээ.
 
ЛХАСҮРЭН[[Улсын Далхжавындуурь /1928-1991/.бүжгийн Хэнтий аймгийн Норовлин сум.эрдмийн театр|УДБТ]]-ын ерөнхий найруулагч байхдаа Урлагийн гавьяат зүтгэлтэн /1971-07-02болж байв. №133/.
Улаанбаатарт урлагийн сургуулийг 1947 онд, Москвад А.В.Луначарскийн нэрэмжит театр урлагийн дээд сургуулийг 1958 онд төгссөн. Балетмейстер  мэргэжилтэй. Манай улсын анхны балетмейстер энэ хүн урлагийн сургууль төгсөөд 1947 оноос УХДТ-т бүжигчнээр хөдөлмөрийн гараагаа эхэлж Ховд, Дорнод аймгийн ХДТ, 1963 оноос Улсын драмын театр, УАДБЧ, Улсын цирк, ДБАТ-т найруулагч, ерөнхий найруулагч, уран сайхны удирдагч, даргаар ажиллажээ. Ардын үлгэрээс сэдэвлэж “Ганхуяг” хэмээх балетын цомнолыг өөрөө зохиож, С.Гончигсумлаагаар хөгжмийг нь зохиолгож найруулан тоглуулсан нь манай анхны томоохон балет болсон байна. Түүнээс хойш “Мөнхийн нөхөрлөл”, “Шуурга” зэрэг богино хэмжээний балет найруулан тоглуулж дадлага туршлага суусан хойноо В.Мураделийн “Октябрь”, А.Бородины “Игорь ван”, Ш.Гуногийн “Фауст”, П.И.Чайковскийн “Евгений Онегин”, Б.Дамдинсүрэнгийн “Учиртай гурван толгой”, Д.Лувсаншаравын “Хан бүргэд”, Л.Мөрдоржийн “Жаргал” зэрэг сонгодог болон үндэсний 20-иод дуурь, балетыг найруулан ДБАТ-ын тайзнаа тоглуулжээ. Говь-Алтай, Булган, Хэнтий, Дорноговь, Дундговь, Сэлэнгэ аймгийн соёл урлагийн 10 хоногийн тоглолтуудыг удирдан явуулсны гадна олон арван том концертыг найруулсан байна. “Өглөө”, “Тэмцэл”, “Төөрсөөр төрөлдөө”, “Тамирын охин”, “Давааны цаана даваа”, “Сахиус уу, сахиул уу”, “Уулзалт”, “Солонгын таван өнгө” зэрэг уран сайхны киноны гол болон туслах дүрүүдэд чадварлаг тогложээ. Найруулах, жүжиглэх, урлан бүтээх өөрийн шугам, өвөрмөц арга  барилтай, эсрэг, эерэг дүрийнхээ жүжиглэх, бүтээх онцлогийг сайн мэддэг, өөрөө жүжиглэхдээ энгийн чөлөөтэй тоглож, уран хошин чиглэлийг голлодог онцлогтой уран бүтээлч байжээ. Ардын Их хурлын депутатаар сонгогдож, Ардын хувьсгалын ойн хүндэт медалиудаар шагнагджээ
 
[[1947 он|1947]] онд [[Улаанбаатар]]<nowiki/>т урлагийн сургуулийг дүүргэжээ.
 
[[1958 он|1958]] онд [[Москва]]<nowiki/>д А.В.Луначарскийн нэрэмжит театр урлагийн дээд сургуулийг төгссөн. Балетмейстер  мэргэжилтэй. Манай улсын анхны балетмейстер Д.Лхасүрэн нь урлагийн сургууль төгсөөд [[1947 он|1947]] оноос УХДТ-т бүжигчнээр хөдөлмөрийн гараагаа эхэлж [[Ховд аймаг|Ховд]], [[Дорнод аймаг|Дорнод]] аймгийн ХДТ, [[1963 он|1963]] оноос Улсын драмын театр, УАДБЧ, [[Цирк|Улсын цирк]], ДБАТ-т [[найруулагч]], ерөнхий найруулагч, уран сайхны удирдагч, даргаар ажиллажээ.
 
== Уран бүтээл ==
Ардын үлгэрээс сэдэвлэж “Ганхуяг” хэмээх [[балет]]<nowiki/>ын цомнолыг өөрөө зохиож, [[Сэмбийн Гончигсумлаа|С.Гончигсумлаа]]<nowiki/>гаар хөгжмийг нь зохиолгож найруулан тоглуулсан нь манай анхны томоохон балет болсон байна. Түүнээс хойш “Мөнхийн нөхөрлөл”, “Шуурга” зэрэг богино хэмжээний балет найруулан тоглуулжээ.
 
Д.Лхасүрэн нь дадлага туршлага суусан хойноо В.Мураделийн “[[Октябрийн хувьсгал|Октябрь]]”, А.Бородины “[[Игорь Иванович Сечин|Игорь ван]]”, Ш.Гуногийн “Фауст”, [[Пётр Чайковский|П.И.Чайковски]]<nowiki/>йн “Евгений Онегин”, Б.Дамдинсүрэнгийн “[[Учиртай гурван толгой]]”, [[Дагвын Лувсаншарав|Д.Лувсаншарав]]<nowiki/>ын “Хан бүргэд”, [[Лувсанжамбын Мөрдорж|Л.Мөрдорж]]<nowiki/>ийн “Жаргал” зэрэг сонгодог болон үндэсний 20-иод [[дуурь]], балетыг найруулан [[Дуурь Бүжгийн Эрдмийн Театр|ДБАТ]]-ын тайзнаа тоглуулжээ.
 
[[Говь-Алтай аймаг|Говь-Алтай]], [[Булган аймаг|Булган]], [[Хэнтий аймаг|Хэнтий]], [[Дорноговь аймаг|Дорноговь]], [[Дундговь аймаг|Дундговь]], [[Сэлэнгэ аймаг|Сэлэнгэ]] аймгийн соёл урлагийн 10 хоногийн тоглолтуудыг удирдан явуулснаас гадна олон арван томоохон концертыг найруулсан байна. [[Ардын Их Хурал|Ардын Их хурлын]] депутатаар сонгогдож байв.
 
=== Кино ===
“Өглөө”, “Тэмцэл”, “Төөрсөөр төрөлдөө”, “Тамирын охин”, “Давааны цаана даваа”, “Сахиус уу, сахиул уу”, “Уулзалт”, “Солонгын таван өнгө” зэрэг уран сайхны киноны гол болон туслах дүрүүдэд чадварлаг тогложээ. Найруулах, жүжиглэх, урлан бүтээх өөрийн шугам, өвөрмөц арга  барилтай, эсрэг, эерэг дүрийнхээ жүжиглэх, бүтээх онцлогийг сайн мэддэг, өөрөө жүжиглэхдээ энгийн чөлөөтэй тоглож, уран хошин чиглэлийг голлодог онцлогтой уран бүтээлч байжээ.
 
== Гавьяа Шагнал ==
 
* Урлагийн гавьяат зүтгэлтэн /1971-07-02. №133/.
* Ардын хувьсгалын ойн хүндэт медалиуд
 
[[Ангилал:1928 онд төрсөн]]
[[Ангилал:1991 онд өнгөрсөн]]
[[Ангилал:Монголчууд]]
__FORCETOC__
__INDEX__
__NEWSECTIONLINK__
[[Ангилал:Монгол улсын урлагийн гавьяат зүтгэлтэн]]
[[Ангилал:Норовлингийн хүн]]