|
'''[[Оросын Холбооны Улс]]ын Холбооны аюулгүй байдлын Албаны Академи''' ([[Орос]]ын ХАБА-ын Академи, {{lang-ru|Академия Федеральной службы безопасности России}}) — Холбооны аюулгүй байдлын алба (ФСБ) бөгөөд оросынОросын бусад тусгай албадын офицерүүдофицерууд болон найрсаг орнуудын тусгай албаныханыгалбаныхныг бэлтгэдэг цэргийн дээд сургууль.
Ф.Э.Дзержинскийн нэрэмжит Улсыг аюулаас хамгаалах хорооны (хуучинаар- КГБ) дээд сургууль болон хилийн цэргийн академийн суурин дээр 1992 оны 8 дугаар сарын 24-нд ОХУ-ын Ерөнхийлөгчийн зарилгаар байгуулагдсан.
1930 оны 6 дугаар сараас ОГПУ-ын төв сургууль болж өөрчлөгдсөн бөгөөд. 1934 оны 7 дугаар сарын 14-өөс Зөвлөлт Холбоот Улс (ЗХУ)-ын Дотоод хэргийн ардын комиссаруудын газрын / Центральная школа ГУГБ НКВД СССР / Улсын аюулаас хамгаалах Ерөнхий газрын /Главное управления государственной безопасности/ Төв сургууль болжээ.
1939 оны 3 дугаар сарын 21-нээс Лаврентии[[Лаврентий БериягийнБерия]]гийн тушаалаар ЗХУ-ын Дотоод хэргийн Ардын коммисаруудын газрын дэргэдэх Дээд сургууль болжээ.
1940 оны эхэн үе гэхэд зөвлөлтийнЗөвлөлтийн аюулаас хамгаалах байгууллагуудын удирдах албан тушаалтнуудын 3/1/3 нь тус курсийн төгсөгчид байжээ.
Эх орны дайны он жилүүдэд 7 мянга гаруй чекистүүдчекист бэлтгэж фашистуудтай тэмцэх тэмцэлийгтэмцлийг зохион байгуулж иржээ. Уг курсийг төгссөн Д. Н. Медведев, В. А. Молодцов, A. M. Рабцевич, В. А. Лягин, П. А. Жидков и, Е. И. Мирковский нарын 6 хүн Зөвлөлт Холбоот Улсын баатар цол хүртжээ. 1945 оны 8 дугаар сард Дээд сургууль Улаан тугаар шагнагдсан байна.
1952 оны 7 дугаар сарын 15-нд ЗХУ-ын Сайд нарын Зөвлөлийн тогтоолоор ЗХУ-ын Улсын аюулаас хамгаалах яамны 3 жилийн сургаллтай Дээд сургууль болсон. 1954 оны хавар 189 оюутан төгссөний 37 нь онц дүнтэй байжээ.
1960-1980-аад онуудын олон зуун төгсөгчид улсын аюулаас хамгаалах үйл ажиллагаанд оролцож ажил үүргээ сайн гүйцэтгэж ЗХУ-ын баатар болсон. Үүнд: В. Белюженко, Г. Зайцев, В. Карпухин, Б. Соколов нар юм.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1992 оны 8 дугаар сарын 24-нд ОХУ-ын Ерөнхийлөгчийн зарилгаар Холбооны Аюулаас хамгаалах Албаны Академи байгуулагдсан.
== Бүтэц ==
Өнөөгийн байдлаар тус Академид 40 академич, 100 гаруй шинжлэх ухааны доктор, 400 гаруй доктор тус Академид багшилж байна. Сургалтын 5 жилийн хугацаанд сөрөх тагнуулын суурь мэдлэгээс гадна эрх зүйн бүрэн боловсрол олж авдаг бөгөөд гадаад хэл болон цэргийн өндөр бэлтгэлтэй болдог байна.
Мөн Холбооны Аюулгүй байдлын албанд ажиллаж буй дээд боловсролтой ажилтнуудад давтан мэргэжил дээшлүүлэх, хоёрдох мэргэжил олгох бүтэцтэй /(ялангуяа удирдах албан тушаалтны тэнхимд/). Мэдээлэл дамжуулах, хамгаалах , боловсруулах чиглэлийн мэргэжилтэн бэлтгэх Криптограф , холбоо, мэдээлэл зүйн дээд сургууль нь Академийн бүтцэд ордог.
Мэдээлэл дамжуулах, хамгаалах , боловсруулах чиглэлийн мэргэжилтэн бэлтгэх Криптограф , холбоо, мэдээлэл зүйн дээд сургууль нь Академийн бүтцэд ордог.
Анх ЗХУ-ын Сайд нарын Зөвлөлийн шийдвэрээр 1949 онд Москвагийн Их Сургуулийн Механик-математикийн тэнхимынтэнхимийн дэргэд криптографчид бэлтгэх хаалттай Дээд сургууль байгуулагдсан. Үндсэн чиглэлүүд: криптографикриптограф /(нууцлал, шифр/), хэрэглээний математик, мэдээлэл зүй, тооцолон бодох техник, цахим техник, радиотехник болон холбоо.
== Сургуулийн Захирагчид ==
1950—1960 онуудад хурандаа А. Я. Ефимов, хошууч генерал Е. И. Борисоглебский, хошууч генерал А. Н. Куренков.
• 1992—1994*1962—1965 — дэслэгч генерал СЕ. ВП. ДьяковПитовранов▼
• 1962—1965*1965—1970 — дэслэгч генерал ЕП. ПГ. ПитоврановГришин
• 1994—1999*1970—1974 — хурандаа генерал В. АФ. ТимофеевНикитченко▼
• 1965—1970*1974—1979 — дэслэгч генерал П И. ГС. ГришинРозанов
*1979—1987 — дэслэгч генерал А. П. Рагозин
• 1970—1974*1987—1991 — хурандаадэслэгч генерал ВЛ. ФА. НикитченкоПостников
• *1991—1992 — хошууч генерал В. В. Титаренко ▼
• 1974—1979*1992—1994 — дэслэгч генерал ИС. СВ. РозановДьяков
• 2000—2007*1994—1999 — хурандаа генерал В. А. ВласовТимофеев▼
• 1979—1987*1999—2000 — дэслэгчхурандаа генерал АВ. ПЛ. РагозинШульц
• 1999—2000*2000—2007 — хурандаа генерал В. ЛА. ШульцВласов▼
• 1987—1991*2007 — дэслэгчоноос хурандаа генерал ЛВ. АВ. ПостниковОстроухов
▲• 1991—1992 — хошууч генерал В. В. Титаренко
▲• 1992—1994 — дэслэгч генерал С. В. Дьяков
▲• 1994—1999 — хурандаа генерал В. А. Тимофеев
▲• 1999—2000 — хурандаа генерал В. Л. Шульц
▲• 2000—2007 — хурандаа генерал В. А. Власов
• 2007 оноос хурандаа генерал В. В. Остроухов
== Сонсогчид ==
Өмнө оросууд цэргийн алба хаасан иргэдийг элсүүлж сургадаг байсан бол өөнөөөнөө үед ихэнхиихэнх нь дунд сургуулиас шууд элсэн ордог болсон. Энгийн цэргийн сургуульд элсэн суралцагсадаассуралцагсдаас эмнэлэгийн үзлэгийн хувьд илүү өндөр шаардлага тавьдаг. /(сэтгэл мэдрэл, шарх сорви,... гэх мэт/).
== Төгсөгчид ==
• Воротников, *Валерий Павлович /Воротников - Төрийн Думын гишүүн /▼
• Голубев, *Александр Титович /Голубев - Гадаад тагнуулын албаны даргын ахлах зөвлөх /▼▲• Воротников, Валерий Павлович /Төрийн Думын гишүүн/
• Касперский,*[[Евгений Касперский|Евгений Валентинович /Касперский]] - алдартай Мэдээллийн аюулгүй байдлын програм зохион бүтээгч /▼▲• Голубев, Александр Титович /Гадаад тагнуулын албаны даргын ахлах зөвлөх/
• Травников, *Александр Игоревич /Травников - зохиолч, эрдэмтэн, тамирчин /▼▲• Касперский, Евгений Валентинович /алдартай Мэдээллийн аюулгүй байдлын програм зохион бүтээгч/
• *Шандор Лоборц- Унгар улсын сөрөх тагнуулын дарга бөгөөд НАТО-гийн тагнуулын хорооны дарга. ▼▲• Травников, Александр Игоревич /зохиолч, эрдэмтэн, тамирчин/
• *[[Владимир Путин|Владимир Владимирович Путин ]] - 6 сарын давтан сургалтын курсийг 1979 онд төгссөн. ▼▲• Шандор Лоборц- Унгар улсын сөрөх тагнуулын дарга бөгөөд НАТО-гийн тагнуулын хорооны дарга.
▲• Владимир Владимирович Путин - 6 сарын давтан сургалтын курсийг 1979 онд төгссөн.
== Монголын төгсөгчид ==
[[Монгол]]чууд 1960-аад оны эхэн үеэс тус сургуульд сурч эхэлсэн. / (генерал Н.Алиасүрэн, Б.Цийрэгзэн, Г.Баяр нар/). 1990 оны эхэн үед монголоосМонголоос сурдаг оюутан үгүй болж 1-2 жил тасалдаад 1996 он орчмоос дахин сэргээж сурч эхэлсэн. /(Ч.Баатар, Д.Чимид-Юндэн, Б.Хурц нар сурч байсан/).
[[Ангилал:Москвагийн их сургууль]]
| 