Тулуй: Засвар хоорондын ялгаа

== Байлдан дагуулалтанддагуулалтад оролцсон нь ==

Эцэг ТэмүүжинТэмүжин тэмцэл, байлдан дагуулалтаа эхлэж байх үед Тулуй балчир байсан учраас хувь нэмэр оруулж чадаагүй. Анхны байлдаанд 1213 онд хүргэн ах Чигүтэй хамт Дэчэн (одоогийн Dexing, БНХАУ-ын [[Шаньси муж]]ид) хотыг дахин дарж дээрэмдэхэддарахад оролцсон.

Анхны томоохон байлдан дагуулалтыг удирдсан нь 1221 онд персийн Хорезм буюу Хорасан (одоогийн Иран, Афганистан) улсыг эзлэх байжээ. Хорезмын болон зэргэлдээ бусад хотууд татвар, гүүвчүүргувчуур төлөхгүй гэж эсэргүйцэлэсэргүүцэл үзүүлж байсныг дарах даалгаврыг эцэг ЧингисхаанЧингис хаан нь өөрөө өгч явуулсан. Үүнээс нэг жилийн өмнө 1220 оны 11-р сард Нишапур хотод бослого гарч, түүнийг дарахаар очсон ТогучарыгТогучарын ([[Тоорил хан]] хүү) хотынхон амийг ньхотынхон хороосон тул Тулуй өшөө авч бослогыг дарсны дараа хотод үлдсэн энгийн иргэдийг бүгдийг нь хээр талд хөөн гаргаж Нишапурыг үнсэн нуранги болтол нь шатаасан. Мерв (одоогийн [[Туркменистан]]д) хотыг мөн адил бүхэлд нь шатаасан. 1227 онд эцэгтэйгээ хамт Ся улсыг дахин дарахад оролцсон. 1231–32 онуудад ах Өгөөтэйтээ[[Өгэдэй хаан|Өгэдэй]]тэй хамт ХятадыгХятадын хойд хэсгүүдэд, Жүрчэнийн Чин[[Алтан улсадулс]]ад байлджээ. Хамгийн сүүлд Кайфэн хотыг (одоогийн БНХАУ-ын [[Хэнань]] мужид) эзлэх аяандаянд оролцоод нутаг буцсан. Ер нь Тулуй нь хятадын Жүржэн, Жин улс, Баруун Ся, Хорезмыг байлдан дагуулахад ихээхэн хувь нэмэр оруулсан, Балх, Мерв, Нишапур, Герат зэрэг тэр үеийн томоохон хотуудыг эзлэн дарсан цэргийн гоц ур чадвартай, бусад жанжин, цэргүүдийнхээ хүндэтгэлийг хүлээсэн, удирдах үлэмж авьяастай, алсын хараатай хүн байжээ.