Оросын Хаант Улс: Засвар хоорондын ялгаа

15-18-р зууны үед [[Османы Эзэнт Улс|Турк-Османы эзэнт гүрний]] түрэмгийллээс зайлсхийхийн тулд [[Арменууд|Армен]], [[Гүржүүд]] дагаар орсон ба 18-р зуунд [[Халимаг]], [[Хасаг|Хасгууд]] Оросын бүрэлдэхүүнд оржээ. 18-р зууны сүүлч 19-р зууны эхээр I Александр хаан цэрэг зэвсгийн хүчээр колони эзэмшин эзэнт гүрнээ тэлж [[Англи]], [[Франц]]ын ([[Наполеон]]) хаадтай тохиролцон [[Европ]] тивийг хуваан авч байлаа. Оросын эзэнт гүрний хүрээгээ тэлэх санаархалд шинээр хүчирхэгжиж байсан [[Прусс]] ([[германы эзэнт гүрэн|германы эзэнт улс]]), [[Япон]] улсууд саад болж байв. Ийнхүү Орос улс хүчээр болон хүчинд автагдан нэгтгэсэн [[христ]], [[лал]], [[еврей]], [[будда]], [[бөө мөргөл]]ийн шашинтай олон үндэстэн ястнаас бүрдсэн Их эзэнт гүрэн боллоо. 1914 онд Орос улс үндэсний нийт бүтээгдэхүүнээрээ дэлхийд 5-р байранд орж байв. 1861-1913 онуудад үйлдвэрлэлийн бүтээгдэхүүн 12 дахин өссөн байна. Гэвч [[1917 оны Оросын хувьсгал|1917 оны хувьсгал]], [[Оросын иргэний дайн|иргэний дайн]], гадаадын интервенцийн нөлөөгөөр газар нутгаасаа 90 мянган ам км нутаг, 49 сая хүн амаа алджээ. Дайн, өлсгөлөн, тахлаас болон олон сая хүнээ (185,2 саяас 136,9 сая) алдав. [[Хоёрдугаар сарын хувьсгал|1917 оны Октябрийн хувьсгал]]ын дараа Оросын эзэн хааныг хороож эзэнт гүрний түүх төгссөн ч түүнийг залгамжлан [[ЗСБНХУ]] 1922 онд үүсэн тогтсон юм.