Булган гол: Засвар хоорондын ялгаа
Content deleted Content added
No edit summary Tag: 2017 source edit |
No edit summary Tag: 2017 source edit |
||
Мөр 12:
| mouth =
| basin_countries = {{MGL}}
| location = [[Ховд аймаг|Ховд]], [[Булган сум (Ховд)|Булган]]
| progression =
| length = 700 км
Мөр 22:
| left_tribs =
| right_tribs =
}} БУЛГАН ГОЛ
Зүүн баруун Хаац уулсаас баруун тийш Монцогийн улаан гол, Ярантын уулын орчим нутагт салхины нөлөөгөөр тогтсон элсэн толгод томоохон талбайг эзлэн оршино. Баян-Өлгий аймгийн [[Булган сум (Баян-Өлгий)|Булган сумын]] хойд зах Булган голын эхээр
Ургамалжилтийн хувьд баглуур, шар мод, хялгана, буйлс зонхилсон цөлийн хээрийн бүлгэмдэлтэй байдаг. Хэвгий тал, толгодлог газраар хялгана, хиаг, шаваг бүхий бүлгэмдэл ноёрхоно. Харин голын хөндий, хужирлаг нугын хөрстэй газраар бургас, харгана,
Амьтны аймгийн хувьд нэн ховор амьтан болох минж,
==Гадны холбоос==
▲Зүүн баруун Хаац уулсаас баруун тийш Монцогийн улаан гол, Ярантын уулын орчим нутагт салхины нөлөөгөөр тогтсон элсэн толгод томоохон талбайг эзлэн оршино. Баян-Өлгий аймгийн [[Булган сум (Баян-Өлгий)|Булган сумын]] хойд зах Булган голын эхээр [[Монгол Алтайн нуруу|Монгол Алтайн салбар уулс]] оршино. Булган гол 100 гаруй цутгал гол горхитой бөгөөд тэдгээрээс хамгийн том нь Индэрт, Тошилт, Дээд доод нарийн, Баянгол зэрэг голууд юм. Булган гол нь эхэн хэсэгтээ боргио, харгиа ихтэй ширүүн урсгалтай, доошлох тусам урсгал нь намуухан дөлгөөн болно. Булган гол нь өндөр уулнаас буугаад хангай говь хосолсон өргөн хөндий дундуур урсаж улмаар БНХАУ-ын [[Шинжаан-Уйгарын Өөртөө засах орон|Шинжаан-Уйгурын өөртөө засах орны]] нутагт ороод Өлөнгөр гол болж Өлөнгөр нуурт цутгана. Газрын гадарга нь гадаад хүчний нөлөөнд хүчтэй автсан хурц ирмэгтэй хяр, хад цохиотой уул нуруу, хонхор хөндий, нүх сэнж үүссэн цохиот уулс, бөмбөг шиг бөөрөнхий болтлоо элэгдсэн мөлгөр чулуутай хуурай сайр, хотос, хонхор, жижиг үйрмэг чулуу бүрхэн хучсан дэнж, тал бэл бүхий төрх байдалтай юм. Булган голын орчимд уур амьсгал ерөнхийдөө эрс тэс шинжтэй, зун нь халуун, өвөл нь хүйтэн, хур тунадас бага, салхи ихтэйгээс гадна намар орой хүйтэрч, хавар эрт дулаарах учраас хүйтний улиралд манай орны бусад нутгаас арай өвөрмөц юм. Булган гол нь эрт үед одоогийн Үенч, Бодонч голуудын адил Бор цонжийн говь руу урсдаг байснаа хожим шинэхэн тектоник хөдөлгөөнөөр чиглэлээ өөрчлөн баруун тийшээ урсах болсон нь сонирхол татаж байгаа юм.
*
▲Ургамалжилтийн хувьд баглуур, шар мод, хялгана, буйлс зонхилсон цөлийн хээрийн бүлгэмдэлтэй байдаг. Хэвгий тал, толгодлог газраар хялгана, хиаг, шаваг бүхий бүлгэмдэл ноёрхоно. Харин голын хөндий, хужирлаг нугын хөрстэй газраар бургас, харгана, [[чацаргана]] бүхий дэрст ургамал зонхилно. Булган голын хөндий нь зэрлэг чацарганын бут хадгалагдаж үлдсэн цөөн газрын нэг юм. Нөгөө талаар энэ орчимд бургас шугуй, дэрс, хонхот харгана, зэгс, шагшуурга бүхий цөөрөмтэй байдаг нь усны минж идэш тэжээлээ олох, өсөж үржих, амьдрахад тохиромжтой нөхцөлийг бүрдүүлдэг.
▲Амьтны аймгийн хувьд нэн ховор амьтан болох минж, зэгсний зэрлэг гахай, мөнгөн сортой хар булга, хадны цагаан элэгт суусар, замба гүрвэл гэх мэт амьтан бий. Нөөц газрын зурваст аргаль, янгир, хулан, хар сүүлт, ирвэс, шилүүс, үнэг, чоно, мануул зэрэг амьтад элбэгээс гадна Булган голд Монгол орны улаан номонд орсон шаргал үхэрдэй загас байдаг ба зөвхөн тухайн голд байдаг алтлаг хэлтэг, зүүнгарын сугас, ердийн гүрц зэрэг 4 загас байдаг. Мөн алгана, шивэр сугас, улаан нүдэн, сахалт эрээлж, шивэрт сахалт эрээлж, ердийн варлан, морин гүрц зэрэг 11 төрлийн загастай. Түүнчлэн нүүдлийн болон усны олон төрөл шувуудтай.
[[Ангилал:Азийн гол мөрөн]]
|