Монгол морь: Засвар хоорондын ялгаа
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Мөр 35:
== Үржүүлгийн түүх ==
Адууг анх нийтийн тооллын өмнөх дөрөвдүгээр мянганд анх гэршүүлсэн хэмээн үздэг. Ингэхдээ өөр хоорондоо хамааралгүйгээр еврази тивийн өөр өөр бүсэд гэршүүлсэн байх ба европ болон дорнод азийн адууны үүлдрийн гарал нь өнөөг хүртэл мэдэгддэггүй бол монгол адуу нь [[тахь|тахиас]] гаралтай юм. Тиймээс монгол адууны гарал үүлдэр нь өнөөг хүртэл байдаг цорын ганц үүлдэр юм.<ref>[http://www.karidol.de/html/Pferdezucht.htm#Mongos Монгол морь]</ref>
Монгол адууны гарал үүслийг тодорхойлоход ихээхэн бэрхшээлтэй. Манай эриний өмнөх 2000 жилийн өмнө буюу одоогоос 4000 жилийн тэртээгээс [[Төв Ази]]йн [[нүүдэлчид]] адууг уналгад ашиглаж байсан нь баримтаар нотлогдсон. Судалгаагаар монгол морь нь дэлхий дээрх хамгийн олон генетикийн төрөл зүйлтэй болох нь тогтоогдсон ба түүний дараа [[тува|тува морь]] ордог аж. Энэ үүднээс нь харвал монгол морь нь маш эртний угсаа гаралтай, түүний үүлдэрт хүний оруулсан нөлөө хамгийн бага адуу юм. ▼
▲
Мөн орчин үеийн судалгааны дүнгээс харахад өнөөдөр дэлхий дээр байх морины олон үүлдрүүдээс нэлээд нь монгол адуунаас гаралтай болох нь тогтоогджээ.<ref>Udina I.G.: ''Computer Analysis of D-Loop of Mitochondrial DNA Variation in Asian Horse Breeds'' ([http://www.bionet.nsc.ru/meeting/bgrs2002/thesis/BGRS_4Volume.pdf PDF]). In: The Third International Conference on Bioinformatics of Genome Regulation and Structure (BGRS 2002)</ref><ref>Tozaki et al.: ''[http://jhered.oxfordjournals.org/cgi/content/full/94/5/374 Microsatellite Variation in Japanese and Asian Horses and Their Phylogenetic Relationship Using a European Horse Outgroup]''. In: Journal of Heredity 2003:94(5);</ref> Жишээлбэл 10-р зууны дундуур [[Викингчүүд]] [[Исланд]]ад суурьшин амьдарч эхлэхдээ өөрсдийн олзолсон олзны монгол адуугаа тус аралд тэнгис гатлан аваачиж байсан нь өнөөгийн [[исланд морь|исланд адууны]] өвөг болсон байна.<ref>[https://www.geo-television.de/cms/naturgewalten-4303176.html geo-television.de, Naturgewalten: Island - Feuer und Eis;] Германы телевизийн баримтат нэвтрүүлгийн цуврал, «Байгалийн гамшиг» цувралын Исланд - Гал ба мөс, хандсан 2019 оны гуравдугаар сарын 20</ref>
| |||