Махмуд Ялавич: Засвар хоорондын ялгаа

Баялгаа баталгаажуулахын тулд байлдан дагуулалтыг үргэлжлүүлэх хэрэгтэй байсан Мөнх хаан бүх хүрээнд эцсийн бөгөөд эхний тооллого хийсэн.

Эзэнт гүрний эд баялаг, байлдааны ур чадвартай хүмүүсийг дайчилж, энэ тооллогоор газар нутаг, амьтан, түүхий эд /төмөр, давс/ зэргийг тогтоож загварчилсан. 1252 онд Хятадад Бүжир, Махмуд Ялавичийн ажилчид, Мөнхийн хэсгийнхний удирдлага дор тооллого эхлүүлсэн байна.

Дутуу үлдсэн хүн амыг илрүүлэх, бууж өгсөн газар нутгийн шинэ оршин суугчдыг бүртгэхээр 1255, 1257 болон 1258 онуудад дахин тооллогыг явуулсан бөгөөд Азийн баруун хэсгийг Аргун Ахагаар удирдуулан тоолуулжээ. Хаадын гол төлөөлөгчидтэй ойр дотно хэлхээ холбоо тогтоохын тулд тэр Афганистан, Иран, Ирак, Кавказ зэрэг нутгуудыг 1253-1258 онуудад ажиглаж нягталж үзэв. Алтан орд анх 1254 онд эмх замбараатай болж төвхнөв. Бодит тооллого хойд Кавказад 1254 онд, мөн Новогородод дээд цэгтээ хүрч дууссан. 1259 онд Оросын ноёрхол дээд цэгтээ хүрсэн. Ард түмний татвар төлөх үүргийг тус тусад нь тогтоох болсон бөгөөд үүнийг 1230-аад оны үеэр Туркестанд Махмуд Ялавич анхлан нэвтрүүлжээ. Түүний санаачлага дор татварыг 3 үндсэн төрөл болгон ангилж байсан.

#толгой татвар /гувчуур/ зоосоор бүх насанд хүрсэн эрэгтэй хүмүүст оногдуулдаг байсан.

#Хөдөө аж ахуйн татвар /халан/ -ыг орон нутгийн хүмүүс төлдөг байсан.

Энэ татвараа хотын зах зээлд болон олон тооны харилцагчидтай буудлуудад бэлнээр цуглуулж төвлөрүүлдэг байжээ.

 

[[Ангилал:Чингис хааны албат]]