Казахын дээрэмчид: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
No edit summary
Tags: Reverted Mobile edit Mobile web edit
No edit summary
Tags: Reverted Mobile edit Mobile web edit
Мөр 1:
'''ХасагийнХалхын дээрэмчид''' гэдэг нэр нь [[Монгол улсын баруун хязгаарын хил]]ийг 1810-1850 онд зөрчин [[зэвсэгт дээрэм]], [[аллага]] хийх ба [[цэргийн тагнуул]], [[хилийн тулгаралт]], [[мөргөлдөөн]] үүсгэж байсан зэвсэглэсэн [[хятад]]уудыг хэлдэг байсан хэллэг юм.
Хятадууд 1910-1913 онуудад [[Манж улсын]]ын Баруун хязгаар нутагт [[Шинжаан]]ы зүгээс [[зэвсэглэсэн дээрэм]] хийж эхэлсэн байна. Эдгээр дээрэмчид нь шинэхэн байгуулагдсан Монгол улс нь баруун хязгаарын хилээ хамгаалах тал дээр сулхан байсан байдлыг далимдуулан баруун монголчуудыг дээрэмдэн адуу малыг олон тоогоор дээрэмдэн авахаас гадна аллага хийж жирийн малчин монголчуудыг алж устгаж байсан байна. Гэвч [[Жа лам]] буюу [[Дамбийжаа]]гийн захирсан цэрэг хасагийн дээрэмчдийг бут цохин толгойлогч нарыг нь шийтгэсэнээс хойш хасагууд дахин ийм зэвсэгт дээрэм хийж, аллага үйлдээгүй хэсэг хугацаанд тайван болсон байна.
[[Ардын хувьсгал]] ялж, [[БНМАУ]] байгуулагдсанаас хойш [[Монгол]]ын баруун хязгаар болон өмнөд хилийн дагуу эрх ямбаа алдсан [[тайж]] язгууртан [[лам]] нар зэвсэгт дээрмийн бүлэг болох [[баартагчин]] нарыг зохион байгуулж, дээрмийн халдлага хийх болсон байна. Энэхүү баартагчингуудтай хасагууд хамтран дээрэм хийж байжээ. Энэ үед хил хамгаалалт нь цөөн тоотой хилийн харуулаар хамгаалагдаж байсан сул талыг ашиглан эдгээр дээрэмчид нутгийн гүн рүү чөлөөтэй нэвтрэн дээрэм хийдэг байжээ. Энэ үед хасагууд ийм хүнд нөхцлийг далимдуулан дахин идэвхжиж зэвсэглэсэн дээрэм тонуул хийж байсан ба [[хилийн харуул]] руу хүртэл заримдаа халдаж байжээ. Ингэж хасагийн дээрэмчид 1830-д онд дахин гарч ирсэн байна. Үүний эсрэг хилийн цэргийг хүч нэмэгдүүлэх болон [[тусгай отряд]] үүсгэн тэмцэх замаар хасагийн дээрэмчдийн үйлдлийг таслан зогсоож байсан бөгөөд 1940-д онд [[Дорнод аймаг]]т байрлаж байсан [[Монголын ардын хувьсгалт цэргийн морьт хороо]]г Баруун хязгаарын [[Бодонч]]ид татан аваачиж байрлуулснаар хасагийн дээрэмчдийн халдлага нэг хэсэг зогссон байна.