Хөрс: Засвар хоорондын ялгаа
Content deleted Content added
Tags: Reverted Visual edit |
б 45.117.32.4 (яриа)-н хийсэн засваруудыг Даянбүүвэй-ий хийсэн сүүлийн засварт буцаан шилжүүллээ. Tag: Rollback |
||
Мөр 1:
[[File:Estructura-suelo.jpg|thumb|right|alt=This is a diagram and related photograph of soil layers from bedrock to soil.|А өнгөн хөрс; B дунд хөрс, [[латерит]], [[реголит]]; C ул хөрс [[сапролит]], элэгдэлд бага өртсөн реголит; доод хэсэг нь [[ул хад]].]]
'''Хөрс''' нь [[эрдэс]], [[органик матери]], хий, шингэн ба тоологдошгүй олон организмуудын нийлмэл бөгөөд, тэд хамтдаа дэлхий дээрхи амьдралыг тэтгэж байдаг. Хөрс нь [[педосфер]] гэж нэрлэгдэх байгалийн биет ба дөрвөн чухал үүргийг гүйцэтгэдэг: ургамал ургах орчин; ус хадгалах, нийлүүлэх, цэвэршүүлэх хэрэгсэл; [[Дэлхийн агаар мандал|дэлхийн агаар мандл]]ыг сайжруулагч; организмуудын амьдрах нутаг; эсрэгээр эдгээр нь буцаад хөрсийг сайжруулан нөлөөлж байдаг.
Хөрсийг, "дэлхийн арьс" гэж үздэг ба хөрс нь [[литосфер]], [[гидросфер]], [[Дэлхийн агаар мандал|атмосфер]], [[биосфертэй]] шүргэлцэнэ.<ref name=Chesworth2008>{{cite book |editor-last=Chesworth |editor-first=Ward |date=2008 |title=Encyclopedia of soil science |page=xxiv |isbn=1-4020-3994-8 |publisher=Springer |location=Dordrecht, Netherlands |nopp=true}}</ref> Хөрс нь [[хатуу]] фаз (эрдэс ба органик матери) болон хийн төлөвт байх усыг агуулах сүвэрхэг хэсгээс тогтоно.<ref>{{cite book |last=Voroney |first=R. P. |date=2006 |chapter=The Soil Habitat |title=Soil Microbiology, Ecology and Biochemistry |editor-first=Eldor A. |editor-last=Paul |isbn=0-12-546807-5}}</ref><ref>{{cite web |first=James A. |last=Danoff-Burg |publisher=Columbia University |url=http://www.columbia.edu/itc/cerc/seeu/atlantic/restrict/modules/module10_content.html |title=The Terrestrial Influence: Geology and Soils |website=[[Earth Institute Center for Environmental Sustainability]] |accessdate=27 July 2014}}</ref><ref>{{cite book |last=Taylor |first=S. A. |first2=G. L. |last2=Ashcroft |date=1972 |title=Physical Edaphology}}</ref> Иймд хөрсийг ихэвчлэн гурван [[Бодисийн төлөв|төлөв]]т систем гэж үздэг.<ref>{{cite book |last=McCarthy |first=David F. |date=1982 |title=Essentials of Soil Mechanics and Foundations: Basic Geotechnics |edition=2nd |location=Reston, Virginia |publisher=Reston Publishing |isbn=9780835917810}}</ref>
Мөр 131:
Нүх сүвүүд нь хөрсний эзлэхүүний, эрдэс ба органик материар эзлэгдээгүй харин, хий ба усаар дүүргэгдсэн орон зай. Хөрсний эзлэхүүний 50 хувь нь нүх сүв байх нь хамгийн тохиромжтой гэж үздэг. Хөрсний нүх сүв нь, органик материйг задлагч организмуудыг, гумусыг, ургамлын үндсийг хүчилтөрөгчөөр хангахад шаардагдахаас гадна, ус болон ууссан тэжээлийг хадгалах ба тээвэрлэх боломжийг олгодог. Хөрсний энэ шинж чанар нь, олон организмууд хоорондоо өрсөлдөхгүйгээр хүчилтөрөгчөөр хангагдахаар зохион байгуулагдсан байдаг нь, зөвхөн олон организм тухайн хөрсөнд байгааг тайлбарлаад зогсохгүй, мөн, үүргийн хувьд илүүдэлтэй организмууд зэрэгцэн оршдогийн шалтгаан болдог.<ref>Johnson, T.A., T.R. Ellsworth, R.J.M. Hudson, and G.K. Sims. 2013. Diffusion Limitation for Atrazine Biodegradation in Soil. Advances in Microbiology. 3(5): 412-420.</ref>
# Маш нарийн нүх сүв: < 2 [[микрометр|µm]]
# Нарийн нүх сүв: 2-20 µm
| |||