Үржингийн Ядамсүрэн: Засвар хоорондын ялгаа
Content deleted Content added
No edit summary |
б хүү Үржнээ |
||
Мөр 13:
==Намтар==
1905 онд Сэцэн хан аймгийн Түмэндэлгэр сумын “Улаан нүдэн” гэдэг газар төржээ. Өвөг эцэг Үржин нь арван засгийн “заан” цолтой бөх хүн байснаас гадна модон эдлэл,тэрэг уналга хийдэг, сийлбэрээр оролддог гарын уртай нэгэн байсан нь бяцхан ач хүүд нь нөлөөлсөн нь дамжиггүй. Ядамсүрэн
Ү.Ядамсүрэн 13 нас хүрэхэд нь эх нь хүүгээ Чойдаш ламд шавь оруулах хүсэлт гарган хандахад ах лам Чойдаш нь хүлээн авснаар урлах ухаан,сийлэх арга барил, бурхан зурах ухаанд суралцан ламын хажууд шавилан суух амьдрал нь эхэлсэн гэдэг.
1930 онд Улаанбаатар хотод ирээд Гэгээрлийн Яамны харъяа бэлтгэл сургуульд орж суралцаад хэвлэх үйлдвэрт латин үсгийн өрөгчөөр ажиллаж байжээ.▼
▲[[1930
1934-1937 онд Москва хотын Дорно Дахины хөдөлмөрчдийн намын их сургуульд суралцан эх орондоо буцаж ирээд Шинжлэх ухааны хүрээлэнгийн газар зүйн тасагт ажиллаж байв. 1939 онд Москва хотод В.И.Суриковын нэрэмжит Уран Зургийн Дээд сургуульд суралцахаар явсан байна. Дэлхийн II дайн дэгдсэнээс тэрээр сургуулиа дүүргэх боломжгүй болжээ.▼
▲1934-[[1937
1942 оноос Ядамсүрэн ШУХ-ийн харъяа Хувьсгалын музейд ажиллаж байв. Энэ хугацаанд [[Додийн Чойдог|Д.Чойдог]], [[Очирын Цэвэгжав|О.Цэвэгжав]] нарын хамтаар Дүрслэх урлагийн газар байгуулах үйлсэд идэвхтэй оролцож зураачдын дугуйланг явуулж байв. Тус дугуйланд /нэрт уран бүтээлчид болох /олон хүн суралцаж байснаас [[Лувсангийн Гаваа|Л.Гаваа]], [[Ням-Осорын Цүлтэм|Н.Цүлтэм]], Гүрдорж, [[Лувсаншаравын Намхайцэрэн|Л.Намхайцэрэн]], [[Ламжавын Ванган|Л.Ванган]], Цэнд-Аюуш, Б.Чогсом зэрэг хожим нэрт уран бүтээлч, зураачид болсон хүмүүс байлаа. Мөн лам нарын артелиас Манибадар, Жамба гэх мэт улс суралцаж байсан байна. 1945 оноос Дүрслэх урлагийн газар байгуулагдсанаар зураачаар орж 1986 он хүртэл ажиллаж уран бүтээлээ туурвиж байв. ▼
[[1940 он]]<nowiki/>д хүү [[Ядамсүрэнгийн Үржнээ|Үржнээ]] мэндлэв.
”Ү.Ядамсүрэн нь Монголын эртний урлаг соёлыг цуглуулагч, цогцлуулан бүтээгч, өрнөдийн уран зургийн соёлыг дэлгэрүүлэгчдийн гурван гавъяат” гэж Д.Сандагдорж гуай 1991 онд “Зохист аялгуу” сонинд бичиж байсан билээ.▼
▲[[1942
[[1945 он]]<nowiki/>оос Дүрслэх урлагийн газар байгуулагдсанаар зураачаар орж [[1986 он]] хүртэл ажиллаж уран бүтээлээ туурвиж байв.
▲”Ү.Ядамсүрэн нь Монголын эртний урлаг соёлыг цуглуулагч, цогцлуулан бүтээгч, өрнөдийн уран зургийн соёлыг дэлгэрүүлэгчдийн гурван гавъяат” гэж Д.Сандагдорж гуай [[1991
==Уран бүтээлийн үечлэл==
Ү.Ядамсүрэнгийн бүтээлийг
1.1940-1960-аад он-тосон будгаар дагнан ажиллаж байсан.
Line 31 ⟶ 37:
==Уран бүтээл==
Түүний уран бүтээлд хөрөг зураг чухал байр суурь эзэлдэг. Түүний хөргүүдийн гол нийтлэг шинж нь хүний зан төрхийн онцлогийг харуулах явдал юм. Нөгөө талаар судалбар, таталбар хийж бүтээдэг онцлогтой, Европ сургуулийн барилаар ажиллаж байсан. Уран зураач маань “Монгол зураг”-аар дагнан туурвихдаа манай улсын угсаатны зүйн болон урлаг судлалын бүтээлүүдийг эмхэтгэсэн “Цам”, “Угсаатны хувцас”, “Ардын эдлэл хэрэглэл”, “үндэсний хувцас” цомгууд гаргаж байв. Уран зураачийн хувьд олон хөрөг бүтээснээс “Д.Сүхбаатарын хөрөг”, “С.Магсаржав”, “Малчин Дуламсүрэн”, “Их эмч Раднаабазар”, “Инжинааш”, “Доктор Ренчин”, “Эрдэмтэн Пагваа” гэх мэт болно.▼
=== Хөрөг зураг ===
▲Зураачийн уран бүтээлийн үзэсгэлэн 1955, 1965, 1975, 1985 онуудад Улаанбаатар хотноо 1976 онд ЗСБНАвтономит Буриад Улсын нийслэл Улаан-Үд хотод, 1982 онд Энэтхэг улсад зохион байгуулагдсан байна. Ядамсүрэн нь 1941 оноос уран бүтээлийн гараагаа эхэлж том, бага хэмжээний 50 гаруй хөрөг, түүх хувьсгал, аж байдал, байгаль зэрэг төрлөөр хэд хэдэн бүтээл хийснээс гадна ардын гар урлал, эдийн соёлтой холбогдсон 400 гаруй зураг зурсан байна.
* Ү.Ядамсүрэн зураачийн хөрөг зургуудын гол нийтлэг шинж нь хүний зан төрхийн онцлогийг харуулах явдал юм. Нөгөө талаар судалбар, таталбар хийж бүтээдэг онцлогтой, Европ сургуулийн барилаар ажиллаж байсан.
▲
=== Уран бүтээлийн үзэсгэлэн ===
* 1955 онд Улаанбаатар хотноо
* 1965 онд Улаанбаатар хотноо
* 1975 онд Улаанбаатар хотноо
* 1985 онд Улаанбаатар хотноо
* 1976 онд Зөвлөлт социалист бүгд найрамдах автономит Буриад Улсын нийслэл Улаан-Үд хотод
* 1982 онд Энэтхэг улсад зохион байгуулагдсан байна.
==Гавьяа Шагнал==
Line 40 ⟶ 58:
* Сүхбаатарын одон /1975/ болон бусад одон, медалиудаар шагнагджээ.
== Гадаад холбоос ==
[https://www.facebook.com/185266368186690/photos/%D2%AF%D1%80%D0%B6%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%B8%D0%B9%D0%BD-%D1%8F%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D1%81%D2%AF%D1%80%D1%8D%D0%BD-1905-1986-%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D0%BE%D0%BB-%D1%83%D0%BB%D1%81%D1%8B%D0%BD-%D1%82%D3%A9%D1%80%D0%B8%D0%B9%D0%BD-%D1%88%D0%B0%D0%B3%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%82-%D0%B0%D1%80%D0%B4%D1%8B%D0%BD-%D0%B7%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%B0%D1%87%D3%A9%D0%B2%D0%B3%D3%A9%D0%BD-%D1%85%D1%83%D1%83%D1%80/185283338184993/ Ү.Ядамсүрэн, Өвгөн хуурч, 1958 он]
[https://www.legalinfo.mn/law/details/4599 Ү.Ядамсүрэнгийн нэрэмжит болгох тухай]
[http://www.mongolinternet.com/famous/UrjinYadamsuren.htm Urjin Yadamsuren]
{{DEFAULTSORT:Ядамсүрэн, Үржингийн}}
| |||