Доод Новгород: Засвар хоорондын ялгаа
Content deleted Content added
б 176.36.241.179 (яриа)-н хийсэн засваруудыг 1.1.142.131-ий хийсэн сүүлийн засварт буцаан шилжүүллээ. Tag: Rollback |
No edit summary |
||
Мөр 1:
{{Redirect5|Горький}}
{{Инфобокс Оросын суурин
|
|Name in Landessprache = Нижний Новгород
|Wappen = Coat of Arms of Nizhny Novgorod.svg
|Flagge = Flag of Nizhny Novgorod.svg
|lat_deg = 56 |lat_min = 18 |lat_sec = 40.32
|lon_deg = 43 |lon_min = 55 |lon_sec = 50.88
|Art des Gebietes = Хотын тойрог
|Gebiet = Доод Новгород
|Gebiet in der Tabelle =
|innere Gliederung = 8 [[район|хотын район]]
|Bezeichnung des Oberhaupts = Засаг дарга
|Oberhaupt = Юрий Шалабаев<ref>[https://www.the-village.ru/village/city/news-city/380469-mer-nizhnego-novgoroda-vladimir-panov-slozhil-polnomochiya Мэр Нижнего Новгорода Владимир Панов сложил полномочия.] 6. Mai 2020, abgerufen am 6. Mai 2020.</ref>
|Gründungsjahr = 1221 он
|erste Erwähnung =
|frühere Namen = Горький <small>(1932–1990 он)</small>
|Status = Хот
|Status seit = 1221 оноос хойш
|Fläche = 411
|Art der Höhe =
|Höhe des Zentrums = 78
|offizielle Sprache = орос
|offizielle Sprache-ref =
|Ballungsraum =
|nationale Zusammensetzung =
|Zusammensetzung nach Religionen =
|Telefonvorwahl = (+7) 831
|Postleitzahl = 603xxx
|OKATO = 22401
|Webseite = [https://admgor.nnov.ru admgor.nnov.ru]
|Bild = Nizhny Novgorod Montage (2016).png
}}
'''Доод Новгород''' ([[оросоор]] '''''Нижний Новгород''''', ''нижний'' - «доод», [[1932]]-[[1990]] оны хооронд '''''Горький''''' хэмээх нэртэй байсан; [[англиар]] ''Nizhny Novgorod'') — [[ОХУ]]-ын [[Доод Новгород муж]] ба [[Ижил Мөрний Холбооны тойрог|Ижил Мөрний Холбооны тойргийн]] захиргааны төв, 1.2 сая хүнтэй, [[ОХУ-ын 50 том хот|улсынхаа тавдугаар их]] [[хот]]. Доод Новгород нь [[Москва]]гаас зүүн зүгт 400 километрийн зайд, [[Ока гол]]ын [[Ижил мөрөн]]д цутгах хэсэгт оршдог. Оросын түүхэнд чухал үүрэгтэй байсан энэ хот нь 1850 оны үеэс Оросын худалдааны төв хот, [[ЗХУ]]-ын үед чухал аж үйлдвэрийн төв болон хөгжив. Доод Новгород нь өнөөдөр ОХУ-ын улс төр, эдийн засаг, шинжлэх ухаан, соёлын төв хот юм. Мөн түүнчлэн Ижил Мөрний Холбооны тойргийн захиргааны төвөөс гадна Оросын хамгийн том зам тээврийн зангилаа цэг, жуулчдын ихээр очдог хотуудын нэг юм.
== Түүх ==
[[Владимир-Суздалийн Гүнт Улс]]ын их гүн [[Юрий Всеволодович]] өөрийн ноёрхлын нутаг дэвсгэрийн чухал голууд болох Ока гол ба Ижил мөрний нийлэх хэсэг дээр 1221 онд энэ хотыг байгуулав. Нижний Новгород гэдэг үгийг үгчлэн орчуулбал „Доод Шинэ Хот“ гэсэн утгатай. Түүнээс өмнө үүссэн [[Их Новгород|Новгород]] хотоос ялгах үүднээс ингэж нэрлэсэн байж ч болох талтай. [[Москва]], [[Тверь|Тверийн]] нэгэн адил Доод Новгород ч бас [[Монголчуудын Русь руу хийсэн довтолгоо]]ны улмаас ач холбогдлоо хэсэг хугацаанд алдав. Харин [[Алтан Орд|Алтан Ордны Улсын]] ноёрхолд (13-р зуунаас 15-р зууны хооронд) байхдаа чухал улс төрийн төв болон сэргэв. 1341 онд Владимир-Суздалиас салан бие даан гарсан [[Доод Новгородын Гүнт Улс|ижил нэртэй гүнт улсын]] нийслэл болсноос хойш тус хотын ач холбогдол улам бүр нэмэгдэв. Их гүн [[Дмитрий Константинович]] (1328-1383 он) өөрийн улсын нийслэлээ түүний өрсөлдөгч Москватай адил болгохын төлөө ихэд зүтгэл гаргажээ. Тэрбээр [[Монголчууд]]аас хамгаалах чулуун бэхлэлтийг бариулахаар эхлүүлсэн нь [[Доод Новгородын кремль]] юм. Мөн тэрбээр 1377 онд Лаврентий ламд үүрэг өгч хамгийн эртний бүтнээр үлдсэн алдарт гар бичмэл болох [[Өнгөрсөн жилүүдийн товчоон]]ыг бичүүлжээ.
1378 онд [[Алтан Орд]]ны [[эмир]] [[Мамай]]н цэрэг тус хотыг сүйтгэсэн ажээ.<ref name="MoskauGoldenerRing">Evelyn Scheer, Andrea Hapke: ''Moskau und der Goldenen Ring'' – Altrussische Städte an Moskva, Oka und Volga. Berlin 2003. ISBN 3-89794-024-8.</ref>
=== Москвагийн гүнт улсын үе ===
1392 онд хот [[Москвагийн Их Гүнт Улс]]ын нэг хэсэг болсон ба Доод Новгородын гүнг ''Шуйский'' хэмээн нэрийдэж, Москва руу хотыг нүүлгэсэн бөгөөд Москвад ордны ноёдын адил эрхтэй байснаас гадна богино хугацаанд [[Василий IV Шуйский|Василий IV]]<ref name="MoskauGoldenerRing" /> хаан ширээнд хүртэл суусан аж. Москвагийнхан Доод Новгородыг [[Казанийн ханлиг|Казанийн]] [[Татарчууд]]ын эсрэг хийсэн [[Москва-Казанийн дайнууд|дайн]] дахь чухал бэхлэлт хэмээн үзэж байлаа. Улаан өнгийн тоосго бүхий эртний, аварга том энэхүү хэрмийг 1508 оноос 1511 оны хооронд босгов. Гэвч 1520 он, 1536 онуудад татарчууд хэрмийг бүслэн довтлох үед энэ хэрэм тийм ч бат бөх биш болох нь нотлогдов. 1552 онд Москвагийн их гүн Казанийг эзэлсний дараа Доод Новгородын эдийн засгийн ач холбогдол улам нэмэгдсний учир нь Москва Ижилийн бүх замыг мэдэлдээ оруулсанд байв.
{{Том зураг|Rozhdestvenskaja st.jpg|1280|Доод Новгородын кремлиэс хотын харагдах байдал}}
{{Том зураг|Spit of Nizhny Novgorod at night 02 (cropped).jpg|1200|[[Доод Новгородын хошуу|Доод Новгородын булан]]}}
== Цаг агаар ==
{{Уур амьсгалын хүснэгт
| TABELLE = aktiviert
| DIAGRAMM TEMPERATUR = rechts
| DIAGRAMM NIEDERSCHLAG = deaktiviert
| DIAGRAMM NIEDERSCHLAG HÖHE = 200
| QUELLE = [http://worldweather.wmo.int/107/c00988.htm Roshydromet]
| Überschrift =
| Ort = Доод Новгород
<!-- durchschnittliche Höchsttemperatur für den jeweiligen Monat in °C -->
| hmjan = −8.3
| hmfeb = −6.1
| hmmär = −0.1
| hmapr = 9.9
| hmmai = 18.1
| hmjun = 21.8
| hmjul = 23.6
| hmaug = 21.6
| hmsep = 15.1
| hmokt = 6.9
| hmnov = −0.5
| hmdez = −5.4
<!-- durchschnittliche Niedrigsttemperatur für den jeweiligen Monat in °C -->
| lmjan = −14.5
| lmfeb = −12.6
| lmmär = −6.8
| lmapr = 1.6
| lmmai = 8.2
| lmjun = 12.0
| lmjul = 14.4
| lmaug = 12.5
| lmsep = 7.4
| lmokt = 1.2
| lmnov = −4.9
| lmdez = −10.8
<!-- durchschnittliche Niederschlagsmenge für den jeweiligen Monat in mm -->
| nbjan = 40
| nbfeb = 33
| nbmär = 28
| nbapr = 36
| nbmai = 52
| nbjun = 64
| nbjul = 76
| nbaug = 67
| nbsep = 57
| nbokt = 59
| nbnov = 56
| nbdez = 50
<!-- durchschnittliche Regentage für den jeweiligen Monat in d -->
| rdjan = 11
| rdfeb = 8
| rdmär = 7
| rdapr = 8
| rdmai = 8
| rdjun = 10
| rdjul = 10
| rdaug = 9
| rdsep = 10
| rdokt = 11
| rdnov = 12
| rddez = 12
}}
== Цахим холбоос ==
{{Commonscat|Nizhny Novgorod|Доод Новгород}}
* [https://admgor.nnov.ru/ Хотын захиргааны албан ёсны цахим хуудас]
* [http://www.gorbibl.nnov.ru/kremlin Кремль]
== Эшлэл ==
<references />
{{ОХУ-ын тавин том хот}}
Line 62 ⟶ 123:
[[Ангилал:Ижил мөрний суурин]]
[[Ангилал:Саятан хот]]
[[Ангилал:Оросын хот]]
[[Ангилал:Оросын их сургуулийн хот]]
[[Ангилал:Оросын холбооны мужийн нийслэл]]
|