Азот: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Мөр 1:
{{Инфобокс химийн элемент
{{Infobox азот}}
| Name = Азот
| Symbol = N
| Ordnungszahl = 7
| Serie = Nm
| Gruppe = 15
| Periode = 2
| Block = p
<!--- Allgemein --->
| Aussehen = өнгөгүй [[хий]]
| CAS = 7727-37-9
| Hauptquelle = <ref>Die Werte für die Eigenschaften (Infobox) sind, wenn nicht anders angegeben, aus [http://www.webelements.com/nitrogen/ www.webelements.com (Stickstoff)] entnommen.</ref>
| ATC-Code = {{ATC|V03|AN04}}
| Massenanteil = 0,03 %<ref name="Harry H. Binder">Harry H. Binder: ''Lexikon der chemischen Elemente.'' S. Hirzel Verlag, Stuttgart 1999, ISBN 3-7776-0736-3.</ref>
<!--- Atomar --->
| Atommasse = 14,0067 (14,00643 – 14,00728)<ref>Angegeben ist der von der IUPAC empfohlene Standardwert; da die Isotopenzusammensetzung dieses Elements örtlich schwanken kann, ergibt sich für die mittlere Atommasse der in Klammern angegebene Massenbereich. Siehe: Michael E. Wieser, Tyler B. Coplen: ''Atomic weights of the elements 2009 (IUPAC Technical Report).'' In: ''Pure and Applied Chemistry.'' 2010, S.&nbsp;1, [[doi:10.1351/PAC-REP-10-09-14]].</ref><ref name="IUPAC">[http://www.ciaaw.org/pubs/TSAW2013_xls.xls IUPAC, Standard Atomic Weights Revised 2013].</ref>
| Atomradius = 65
| AtomradiusBerechnet = 56
| KovalenterRadius = 71
| VanDerWaalsRadius = 155
| Elektronenkonfiguration = &#91;[[Гели|He]]&#93; 2[[Атомын орбиталь|s]]<sup>2</sup> 2[[Атомын орбиталь|p]]<sup>3</sup>
| Austrittsarbeit =
| Ionisierungsenergie_1 = 1402,3
| Ionisierungsenergie_2 = 2856
| Ionisierungsenergie_3 = 4578,1
| Ionisierungsenergie_4 = 7475
| Ionisierungsenergie_5 = 9444,9
| Ionisierungsenergie_8 =
| Ionisierungsenergie_9 =
| Ionisierungsenergie_10 =
<!--- Physikalisch --->
| Aggregatzustand = хийн төлөвт (N<sub>2</sub>)
| Modifikationen = 1
| Kristallstruktur = гексагональ
| Dichte = 1,250&nbsp;кг&nbsp;·&nbsp;м<sup>3</sup><ref name="GESTIS" />
| RefTempDichte_K = 273,15
| Mohshärte =
| Magnetismus = [[дисоронзон]] ([[Соронзон мэдрэх чадвар|''Χ<sub>m</sub>'']] = −6,7 · 10<sup>−9</sup>)<ref>Robert C. Weast (Hrsg.): ''CRC Handbook of Chemistry and Physics''. CRC (Chemical Rubber Publishing Company), Boca Raton 1990, ISBN 0-8493-0470-9, S. E-129 bis E-145. Werte dort sind auf g/mol bezogen und in cgs-Einheiten angegeben. Der hier angegebene Wert ist der daraus berechnete maßeinheitslose SI-Wert.</ref>
| Schmelzpunkt_K = 63,05
| Schmelzpunkt_C = −210,1
| Siedepunkt_K = 77,15 К<ref name="Zhang">Yiming Zhang, Julian R. G. Evans, Shoufeng Yang: ''Corrected Values for Boiling Points and Enthalpies of Vaporization of Elements in Handbooks.'' In: ''Journal of Chemical & Engineering Data.'' 56, 2011, S.&nbsp;328–337, [[doi:10.1021/je1011086]].</ref>
| Siedepunkt_C = −196
| Verdampfungswärme = 5,58 кЖ/моль<ref name="Zhang" />
| Schmelzwärme = 0,36
| Dampfdruck =
| RefTempDampfdruck_K =
| Schallgeschwindigkeit = 333,6
| RefTempSchallgeschwindigkeit_K = 298,15
| SpezifischeWärmekapazität = 1040
| RefTempSpezifischeWärmekapazität_K = 298
| ElektrischeLeitfähigkeit =
| RefTempElektrischeLeitfähigkeit_K =
| Wärmeleitfähigkeit = 0,02583
| RefTempWärmeleitfähigkeit_K =
<!--- Chemisch --->
| Oxidationszustände = −3, −2, −1, 0, 1, 2, '''3''', 4, 5
| Oxide = N<sub>2</sub>O, NO, N<sub>2</sub>O<sub>3</sub>, NO<sub>2</sub>, N<sub>2</sub>O<sub>5</sub>
| Basizität = хүчтэй [[хүчил]]лэг исэл
| Normalpotential =
| Elektronegativität = 3,04
| Quelle GHS-Kz = <ref name="GESTIS">{{GESTIS|Name=Stickstoff|ZVG=7070|CAS=7727-37-9|Datum=30. April 2017}}.</ref>
| GHS-Piktogramme = {{GHS-Piktogramme|04}}
| GHS-Signalwort = Анхаар
| H = {{H-Sätze|280}}
| EUH = {{EUH-Sätze|-}}
| P = {{P-Sätze|403}}
| Quelle P = <ref name="GESTIS" />
<!--- Isotope --->
| Isotope =
{{Инфобокс химийн элемент/Изотоп
| AnzahlZerfallstypen = 1
| Symbol = N
| Massenzahl = 13
| NH = 0
| Halbwertszeit = 9,965 мин
| Zerfallstyp1ZM = [[Электрон булаалт|ε]]
| Zerfallstyp1ZE = 2,220
| Zerfallstyp1ZP = [[Нүүрстөрөгч|<sup>13</sup>C]]
}}
{{Инфобокс химийн элемент/Изотоп
| AnzahlZerfallstypen = 0
| Symbol = N
| Massenzahl = 14
| NH = 99,634
}}
{{Инфобокс химийн элемент/Изотоп
| AnzahlZerfallstypen = 0
| Symbol = N
| Massenzahl = 15
| NH = 0,366
}}
{{Инфобокс химийн элемент/Изотоп
| AnzahlZerfallstypen = 1
| Symbol = N
| Massenzahl = 16
| NH = 0
| Halbwertszeit = 7,13 с
| Zerfallstyp1ZM = [[Бета задрал|β<sup>−</sup>]]
| Zerfallstyp1ZE = 10,419
| Zerfallstyp1ZP = [[Хүчилтөрөгч|<sup>16</sup>O]]
}}
| NMREigenschaften =
{{Инфобокс химийн элемент/NMR
| Symbol = N
| Massenzahl_1 = 14
| Massenzahl_2 = 15
| Kernspin_1 = 1
| Kernspin_2 = 1/2
| Gamma_1 = +1,9338&nbsp;·&nbsp;10<sup>7</sup>
| Gamma_2 = −2,7126&nbsp;·&nbsp;10<sup>7</sup>
| Empfindlichkeit_1 = 1,007 · 10<sup>−3</sup>
| Empfindlichkeit_2 = 1,043 · 10<sup>−3</sup>
| Larmorfrequenz_1 = {{0}}7,224 (2,348 T)
| Larmorfrequenz_2 = 10,133 (2,348 T)
}}
}}
 
'''Азот''' нь өнгө, үнэр, амтгүй, өргөн хэрэглэгддэг [[инерт хий]]. Химийн тэмдэглэгээ нь '''N''', [[атомын дугаар]] нь 7.
 
[[1772]] [[он|онд]] Даниэль Рутерфорд нээсэн. [[Дэлхий]]н [[Агаар мандал|агаар мандлын]] эзэлхүүний 78.1%-ийг бүрдүүлнэ. Азот нь бүх төрлийн [[организм|амьд организмын]] [[эд (биологи)|эд]] (tissue) болон [[амин хүчил|амин хүчлийг]] бүрдүүлэгч [[химийн элемент]] юм. Хоёр [[тогтвортой изотоп]]той, <sup>14</sup>N - 99,635 % ба <sup>15</sup>N - 0,365 %. Азотыг анх [[аммоний нитрит]]ийг задлан гарган авсан.
Line 34 ⟶ 149:
{{Үелэх системийн холбоос мөр}}
 
[[Ангилал:ATC-V03]]
[[Ангилал:Химийн элемент]]
[[Ангилал:Хүнсний нэмэлт бодис]]
[[Ангилал:Металл биш элемент]]
[[Ангилал:15-р бүлгийн элемент]]
[[Ангилал:2-р үеийн элемент]]
[[Ангилал:Хий]]
[[Ангилал:Гал унтраагч бодис]]
[[Ангилал:Хий]]
[[Ангилал:Хүнсний нэмэлт бодис]]