Дөрвөлжин бичиг: Засвар хоорондын ялгаа
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Мөр 1:
{{Инфобокс Үсэг
|Schrift = Дөрвөлжин бичиг
|Typ = [[Абугида]]
|Erfinder = [[Пагва лам]]
|Jahr = 1269 он
|Sprachen = [[Монгол хэл|Монгол]], [[Төвөд хэл|төвөд]], [[Санскрит хэл|санскрит]], [[Хятад хэл|хятад хэл]]
|Zeitraum = 1270-аад оноос өнөөг хүртэл
|Regionen =
|Offiziell = [[Юань улс]]
|Fam1 = [[Энэтхэг төрлийн бичиг үсэг]]
|Fam2 = [[Төвөд бичиг]]
|Abgeleitet =
|Besonderheiten =
|Unicode = U+A840 – U+A877
|ISO15924 = Phag
|Beispiel = [[File:Phagspa imperial edict dragon year.jpg|250px]]
}}
[[Зураг:Wiki-Phagspa.svg|thumb|left|60px|Wiki(Дөрвөлжин бичиг)]]
'''Дөрвөлжин бичиг''' ({{MongolUnicode|ᠳᠥᠷᠪᠥᠯᠵᠢᠨ<br />ᠪᠢᠴᠢᠭ᠌}}) нь [[Хубилай хаан|Хубилай сэцэн]] ([[1215]]-[[1294]]) хааны зарлигаар төвдийн [[Пагва лам]] Лодойжалцан [[1269]] онд зохиосон бичиг юм. Дөрвөлжин бичиг хэлбэр дүрсийн хувьд [[төвд үсэг|төвд үсэгт]], зурлага бичлэгийн хувьд [[монгол бичиг|монгол бичигт]] тулгуурлан зохиосон [[үет үсэг]] болно.
Эл бичигт монголчуудын соёлын хэрэгцээнд, тухайлбал монголын их [[Юань гүрэн|Юань гүрний]] хэмжээнд албан ёсны төрийн бичиг болж 100 гаруй жил буюу [[Хубилай хаан|Хубилай]] хааны байгуулсан их Юань гүрнийг мөхтөл (1368) хэрэглэгдэж байжээ. Тийм учраас дөрвөлжин бичгээр эдүгээ өвлөн уламжлагдсан дурсгал, өв соёл гэвэл ихэнхдээ хааны ордны албан хэрэг, зарлиг бичиг, [[төрийн тамга]], тэмдэг, [[пайз]], [[зоос мөнгө]], [[хөшөө]], чулууны бичээс зонхилж байгаагаас үзвэл уг бичиг нийт монгол хэлтэнд өргөн тархаж дэлгэрэлгүй, явцуу хүрээнд хэрэглэгдэж байсан ажээ.
Дөрвөлжин үсгээр Юань улсын бүх албан хэргийг хөтлөхийн зэрэгцээ нийт монголчуудын дунд түгээн дэлгэрүүлэх талаар Хубилай хаан өөрийн биеэр ихээхэн зүтгэл, хүч чармайлт тавьж байсан хэрнээ чухам яагаад дөрвөлжин бичиг өргөн олны дэмжлэгийг олж, удаан жил "улсын бичиг" болж чадсангүй вэ гэвэл:
Line 11 ⟶ 28:
Тэгэвч дөрвөлжин бичиг Монголчуудын нэгэн үеийн түүх, соёлын хэрэгцээнд үйлчилсэн өвөрмөц нэгэн үсэг бичиг мөн тул монгол үндэстний бахархал, монгол туургатны соёлын нэгэн нандин өв юм.
==
{{Commonscat|Phagspa script}}
{{Монгол бичиг үсэг}}
[[Ангилал:Абугида]]
[[Ангилал:
[[Ангилал:Галиг]]
[[Ангилал:Хятад хэлэнд зориулсан галиг]]
[[Ангилал:Төвөд хэлэнд зориулсан галиг]]
[[Ангилал:Энэтхэг бичигт зориулсан галиг]]
[[Ангилал:Хубилай хаан]]
|