Википедиа

Чечень: Засвар хоорондын ялгаа

Browse history interactively
← Өмнөх өөрчлөлтДараагийн ялгаа →
Content deleted Content added
VisualWikitext
svg
No edit summary
Мөр 44:
}}
[[File:Map of Chechnya.svg|thumb|250px|right]]
'''Чечень орон''' буюу өнөөгийн албан ёсны нэрээр '''Бүгд Найрамдах Чечень Улс''' ('''БНЧечУ'''; {{lang-ru|Чече́нская Респу́блика, Чечня́}}; [[Чечень хэл|чеч.]] ''Нохчийн Республика, Нохчийчоь'') —бол [[Оросын Холбооны Улс]]ын холбооны [[ОХУ-ынОросын холбооны этгээдүүдбайгууламж|этгээдмахбод]] болоодбуюу нэгэн [[ОХУ-ын бүгд найрамдах улсууд|бүгд найрамдах улс]]. [[Ар Кавказын холбооны тойрог]] болон [[Ар Кавказын эдийн засгийн бүс]]т багтанаюм. Нийслэл - [[Грозный]].
 
[[Ар Кавказын холбооны тойрог]] болон [[Ар Кавказын эдийн засгийн бүс]]т багтдаг.
Харьцангуй бага болох 17,300&nbsp;км<sup>2</sup><ref>[http://perepis2002.ru/ct/html/TOM_01_03.htm "Территория, число районов, населённых пунктов и сельских администраций по субъектам Российской Федерации]</ref> нутагтай. 2010 оны тооллогоорх хүн амын тоо - 1,269,095<ref>[http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/perepis_itogi1612.htm Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года]</ref>. Хүн амын 95.3% (1,206,551) нь [[Чечень ястан]], 1.9% (1,172,287) нь [[Орос үндэстэн]]. Ер нь Чечень [[Ингушет]] хоёрт л маш цөөн Орос байдаг. [[Орос хэл]]нээс гадна [[Чечень хэл]] албан ёсных болно.▼
 
[[Ар Кавказ]]ад байрладаг. Уулархаг 17,300 км<sup>2</sup> газар нутагтай. [[Каспийн тэнгис]]ийн эргээс 100 км зайтай. Эргэн тойрондоо өрнөд талаараа [[Ингушет]], [[Ар Осет-Алан]] орон, умард талаараа [[Ставрополийн хязгаар]], дорнод талаараа [[Дагестан]], өмнөд талаараа [[Гүрж улс]]тай хиллэдэг.
== Салан тусгаарлах тэмцэл ==
 
1990 онд [[ЗХУ]] нурж, [[ЗХУ-ын холбооны бүгд найрамдах улсууд|холбооны 15 улс]] нь тус бүр тусгаар тогтноход [[ОХУ]]-ын бүрэлдэхүүн дэх Чеченьд Орос хүний эзлэх хувь бага байдаг далимаар нутагтаа үнэмлэхүй олонх байгаа Чеченүүд тусгаар тогтнох, салан тусгаарлах тэмцэл өрнүүлсэн. 1994-1995 оны [[Чечений нэгдүгээр дайн]], 1999-2000 оны [[Чечений хоёрдугаар дайн]] үүсчээ. Дайн дууссанаас одоог хүртэл Чеченүүдийн дундаас Оросуудад дайсагнасан үйлдэл, олны газар тэсрэх бөмбөг дэлбэлсэн, олноор нь барьцаалсан хэргүүд мэр сэр гарсаар байдаг.
▲Харьцангуй бага болох 17,300&nbsp;км<sup>2</sup><ref>[http://perepis2002.ru/ct/html/TOM_01_03.htm "Территория, число районов, населённых пунктов и сельских администраций по субъектам Российской Федерации]</ref> нутагтай. 2010 оны тооллогоорх хүн амын тоо - 1,269,095 сая 300 мянган хүнтэй<ref>[http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/perepis_itogi1612.htm Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года]</ref>. Хүн амын 95.3% (1,206,551) нь [[Чеченьчечень ястан]], 1.92% (1,172,287) нь [[Оросорос үндэстэн]]. ЕрНийслэл нь Чечень270 оршин суугчтай [[ИнгушетГрозный]]. хоёртОрны л маш цөөн Орос байдаг.дотор [[Оросорос хэл]]нээс гаднаболон [[Чеченьчечень хэл]] албан ёсных болнобайна.
 
19-р зуунд [[Кавказ]]ын бусад газар орны нэгэн адил [[Оросын эзэнт гүрэн|Оросын эзэнт гүрний]] бүрэлдэхүүнд орсон бөгөөд [[Зөвлөлт]]ийн үед [[Зөвлөлт Орос]]ын доор [[Зөвлөлт Чечень-Ингуш]] орон гэж байв. 1991 онд [[ЗХУ]] задархад, Оросоос салан тусгаарлах, тусгаар тогтнолын төлөө тэмцэж [[Ичкерийн Бүгд Найрамдах Чечень Улс]] де-факто тусгаар тогтносон байсан. 2000 оноос өнөөгийн Оросын холбооны махбод '''Бүгд Найрамдах Чечень Улс''' болон зохион байгуулагджээ. Энэ хугацаанд [[Чечений нэгдүгээр дайн|нэг]] болон [[Чечений хоёрдугаар дайн|хоёрдугаар дайн]]ы хөлд нэрвэгдсэн. Өнөөгийн тэргүүн нь [[Рамзан Кадыров]].
 
== Эх сурвалж ==
"https://mn.wikipedia.org/wiki/Чечень"-с авсан