Эс: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
No edit summary
Tags: Mobile edit Mobile app edit Android app edit
No edit summary
Tags: Mobile edit Mobile app edit Android app edit
Мөр 1:
[[Зураг:Epithelial-cellsWilson1900Fig2.jpg|thumb|rightleft|300px600px|Эс. [[Кератин]] (улаан) баСонгины [[ДНХ]]үндэсний (ногоон)эс]]
'''Эс''' (''cella'', жижиг өрөө гэсэн утгатай [[Латин]] үгнээс гаралтай) нь бүх мэдэгдэж буй амьд биесийн биологийн бүтэц, үйл ажиллагааны үндсэн нэгж юм. Эс бол амьдралын хамгийн жижиг нэгж. Эсийг ихэвчлэн "амьдралын тоосго" гэж нэрлэдэг. Эсийн талаар судалдаг биологийн салбарыг [[эсийн биологи]] буюу цитологи гэж нэрлэдэг.Эс бол [[мембран]] ба түүн дотор байрлах [[цитоплазм]] аас бүрддэг ба үүнд [[уураг]], [[нуклейн хүчил]] зэрэг олон биомолекулууд байдаг. Ихэнх ургамал, амьтны эсүүд нь зөвхөн дуранбайгаар(микроскоп) л харагддаг ба хэмжээ нь 1-100 микрометрийн хооронд байдаг. Амьд биеийг нэг эстэн (бактери гэх мэт нэг эсээс бүрдэх) эсвэл олон эстэн (ургамал, амьтан орно) гэж ангилж болно. Ихэнх нэг эстэн махбодийг бичил биетэн гэж ангилдаг.
Эсийг 1665 онд Роберт Хүүк нээсэн бөгөөд үүний дараагаар 1839 онд анх Матиас Якоб Шлейден, Теодор Швван нар эсийн онолыг боловсруулсан. Эсийн онол нь бүх амьд бие махбодь нэг буюу хэд хэдэн эсээс бүрддэг, эсүүд нь бүх амьд бие дэх бүтэц, үйл ажиллагааны үндсэн нэгж бөгөөд бүх эсүүд эсүүдээсээ үүсдэг гэж мэдэгджээ.