Жодовжав: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
No edit summary
Мөр 1:
[[File:ZhuoWang.jpg|thumb|right|Гусай амбан Жодовжан. "Хятад дах Хэн нь Хэн бэ?" товхимолын 1941 оны хэвлэлээс авсан зураг<ref name="AsahiShimbun"/>]]
 
'''Жодовжав''' (1873 эсвэл 1877-1945) [[Манж Чин гүрэн]]ий сүүл үе, [[БНХУ]], ба [[Мэнзян]] зэрэг улсуудын үед [[Өвөр монгол]]ын нөлөө бүхий цэрэг-улс төрийн зүтгэлтэн байсан хүн. <ref name="AsahiShimbun">{{harvnb|Asahi Shimbun|1941}}</ref><ref name="Archive.mn">{{citation|url=http://www.archives.gov.mn/index.php?option=com_content&task=view&id=524&Itemid=302&lang=en|title=Нэгэн настнаас хүүгээ өршөөнө үү хэмээн Богд хаанд өргөсөн бичиг &ndash; Letter to Bogd Khan requesting mercy|publisher=National Archives of Mongolia|date=2010-04-03 [orig. 1914?]|accessdate=2011-08-04}}</ref> Тэр [[монгол]] хүн бөгөөд Өвөр монголын [[Шилийн гол]] аймгийн [[Шулуун хөвөөт цагаан]] хошууны уугуул ажээ.<ref name="PeoplesDaily">{{citation|last=Mao|first=Zedong|authorlink=Mao ZedongМао Зэдун |url=http://cpc.people.com.cn/GB/69112/70190/70197/70355/4768693.html|periodical=People's Daily|title=给傅作义的信 &mdash; A letter to Fu Zuoyi|date=2006 [orig. 1936-08-14]|accessdate=2011-08-04}}; an English translation is available in {{citation|first=Stuart R.|last=Schram|authorlink=Stuart R. Schram|year=1992|title=Mao's road to power: revolutionary writings 1912-1949, Volume 1|publisher=M. E. Sharpe|page=317|isbn=978-1-56324-457-5}}.</ref>
 
==Нэр==
Мөр 14:
[[Синхайн хувьсгал]]аар Манж чин улсыг мөхөөсөн үед [[Халх Монгол]]ын эрх баригчид өөрийн тусгаар тогтнолыг зарласан. Энэ үед Манжийн Жанчхүүгийн Гусай амбан байсан Жодовжав нь Богд Хаант Монгол улсад нэгдэлгүй хятадын талыг баримтлах болсон бөгөөд Монгол улсад нэгдсэн [[Дарьганга]] хошууг цэргийн хүчээр эзлэн хятадад нэгтгэх бодлогыг баримталж байжээ.<ref name="Hyer131">{{harvnb|Hyer|1983|p=[http://books.google.com.hk/books?id=-OpKHlKjsBMC&pg=PA131 131]}}</ref> Тэрээр 1912оны 3-р сард цэргйин хүчээр довтлон Дарьгангыг эүэлсэн боловч Богд хаант Монгол Улсын цэргүүдэд бутцохигдон 8-р Сарын 28-долзлогдон Нийслэл хүрээ(өнөөдрийн [[Улаанбаатар]])нд хүргэгджээ. Жодовжавыг 1915 он хүртэл хорьж байгаад [[Хиагтын гэрээ (1915)]]ний дагуу нутаг буцаасан байна.<ref name="Atwood">{{harvnb|Atwood|2004|p=132}}</ref> Өвөрмонголд буцаж ирсэний дараа түүнийг [[Юан Шикай]]н засгийн газар өндөр үнэлж дэслэгч генерал цол олгосон байна. Тэрээр цаашид албан тушаал ахисаар [[Цахар]] мужийн тэргүүн [[амбан]] болсон байна.<ref name="Hyer131"/> [[Ардын хувьсгал]]ын үед буюу 1921 онд Жодовжав дахин 1000 цэргийн хүчээр Дарьгангыг хавсарган нэгтгэхээр оролдсон боловч Бумцэндийн захирсан ардын партизан цэрэг болон орон нутгийн монгол цэргүүдэд бут цохиулан зугатсан байна.<ref name="Atwood"/>
 
Жодовжав 1934оны 3-р сард шинээр байгуулагдсан [[Нанжин]]ы засгийн газрын [[Мэнжян|Монголын Өөртөө засах Улс төрийн Товчоо]]нд Гоминдааны талбаригч [[Хэсингэ]], [[Сэрэндонров]], [[Үнэнбаян]], ба [[Ням-Осор]] сурвалжит язгууртан [[Алтаночир (1882-1949)|Алтаночир]], [[Дарьзаяа]], ба [[Горжоржав]] (郭尔卓尔扎布) нарын хамт гишүүнээр ажилласан байна.<!-- Also 荣祥, but I have no idea what his real name is --><ref>{{harvnb|Bolig|2004}}</ref> Гэвч 1936 оны эхээр түүний дотны анд болон зөвлөх Ням-Осор японы түрэмгийлэлийн эсрэг болон монголын үндсэрхэг үзэлтнүүдийн золиос болжээ. <ref>{{harvnb|Hyer|1983|p=[http://books.google.com.hk/books?id=-OpKHlKjsBMC&pg=PA50 50]}}</ref> Үүний хариуд Жодовжав нь монголын үндсэрхэг үзэлтнүүдэд тааламжгүй байгаагаа харуулан япончуудтай хатран ажиллаж эхэлсэн.<ref name="Hyer131"/> Түүнийг Монголын цагдаагийн албанд ажиллаж байхад [[Дэмчигдонров]] вангаас [[Мэнзян]]ы засгийн газар байгуулагдсан тухай цахилгаан ирсэн байна.<ref>{{citation|periodical=The Singapore Free Press and Mercantile Advertiser|date=1936-01-20|accessdate=2011-08-04|title=Prince Teh goes over to Manchukuo|url=http://newspapers.nl.sg/Digitised/Issue/singfreepressb19360120.aspx}}</ref> тухайн оны 2-р сард тэрээр [[Ли Шоушин]]ы хамт Цахар мужийн зүүн хошуунг эзлэг хяналтаа тогтоосон байна.<ref>{{citation|url=http://newspapers.nl.sg/Digitised/Article/straitstimes19360304.2.50.aspx|title=Split among Inner Mongols: Prince Teh's Warning to Suiyuan Governor|date=1936-03-04|accessdate=2011-08-04|periodical=The Straits Times}}</ref> Тэр оны 11-р сард [[Суйюаны тулалдаан]]д оролцжээ. Түүнийг [[Пао Юэчин]] (包悦卿)ий хамт 1937 онд Монголын өөрийгөө хамгаалах цэргийн ''Паоантуй'' (''Pao An Tui'' 蒙古保安隊) орлогчоор томилжээ .<ref>{{citation|title=Volunteers in Northeast Endanger Bogus State|periodical=The China Monthly Review|url=http://books.google.com.hk/books?id=foATAAAAIAAJ&q=%22Tso+Shih+Hai%22|issue=80&ndash;81|page=406}}</ref>
 
Жодовжавыг [[1945 оны чөлөөлөх дайн]] ы үед олзлогдон Улаанбаатарт хүргэгдэн шоронд нас барсан байна.<ref name="Hyer131"/>
Мөр 24:
*{{citation|first=Christopher|last=Atwood|year=2004|chapter=Dariganga|title=Encyclopedia of Mongolia and the Mongol Empire|publication-place=New York|publisher=Facts on File|isbn=978-1-4381-2922-8}}
*{{citation|author=宝力格 &mdash; Bolig|title=内蒙古历史上的德穆楚克栋鲁普 &mdash; Demchugdongrub in Inner Mongolian History|journal=''黑龙江省蒙古学研究会通讯'' &mdash; Communications of the Heilongjiang Association for Mongolian Studies|date=July 2004|issue=20|url=http://qingis.com/photos/mongolian_news6.htm|ref=CITEREFBolig2004|accessdate=2011-08-04}}
*{{citation|first=Paul|last=Hyer|authorlink=Paul Hyer|first2=Sechin|last2=Jagchid|year=1983|title=A Mongolian living Buddha: biography of the Kanjurwa Khutughtu|publisher=SUNY Press|isbn=978-0-87395-713-7}}
*{{citation|title=''最新支那要人伝'' &mdash; Newest Biographies of Important Figures in China|publisher=朝日新聞社 {{bracket|[[Asahi Shimbun]] Company}}|year=1941|oclc=23310651|ref=CITEREFAsahi_Shimbun1941}}
 
{{Persondata <!-- Metadata: see [[Wikipedia:Persondata]]. -->