Баянмөнх жонон: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Мөр 1:
'''Баянмөнх жонон''' нь (1452-1479) [[Тайсун хаан|Тайсун хааны]] дүү [[Агваржин жонон|Агваржин жононгийн]] хүү [[Хархуцаг тайж]], Ойрадын Эсэн тайшийн охин [[Цэцэг хатан]] нарын ганц хүү юм. Тэрээр Ойрадын [[Эсэн тайш]] 1452 онд Зүүн Монголын бүхий л томоохон цэргийн зүтгэлтэн, ихэс язгууртан, ноёдыг нэгэн чуулганы үеэр хядаж устгасан тэр л цаг мөчид төрсөнтөрж Алтан ургийн цөөн хэдэн хүний нэг болсон байсан. [[Эсэн тайш|Эсэн тайж]] Хархуцаг тайжийг хорооход Цэцэг хатан 7 сартай жирэмсэн байжээ. Тэр үед Эсэн тайж Цэцэг хатнаас хүү төрвөл хорооно, охин төрвөл хүнд өгнө гэсэн байна. Цэцэг хатан хүү төрүүлэхэд Эсэн тайжийн хүмүүс хороохыг завдсан ч Цэцэг хатан өөрийн эмэг эх Самар тайху дээрээ очиж охин төрсөн хэмээн худал хэлж, охин хувцас өмсгөн 5 нас хүртэл нуужээ. Самур тайху Баянмөнхийг 5 настайд нь өөрийн 4 жанжингаар хамгаалуулан Монголын төв нутагруу явуулжээ. Лу.Алтан товчид тэмдэглэснээр Баянмөнхийг Урианхайн Хутагт Шүүсийнд авч ирсэн. Амьд үлдсэн Баянмөнх жононжононг 17 настай байхад нь [[Мандуул хаан]] түүний талаар сонсож өөрийн хажуудаа авчээ. Баянмөнх жонон нь бусад жононгууд дундаас их этгээд ааштай жонон байжээ. Эрэлхэг зориг, байлдааны чадвартай хэрнээ эм хүмүүний хувцсанд ихэд дуртай жонон байв. Иймээс түүнийг халх ноёд хаан болж чадахгүй гээд тоосонгүй. Тиймчиг учраас [[Мандуул хаан]] түүнийг харгүйгээр хажуудаа байлгасан. Мандухай хатан Баянмөнх жононгийнБаянмөнхийн талаар худал цуу тарахад Мандуул хаан Баянмөнхийг ордноос гаргаж, Хутагт Шүүсийн [[Шихэр тайху|Шихэр]] нэрт охиныг нь хатан болгон өгч, [[Болод жонон]] цол хүртээж, Баруун 3 түмнийг мэдүүлсэн. [[Шихэр тайху]] нэгэн хөвүүн төрүүлсэн нь [[Батмөнх Даян хаан]] байсан. [[Мандуул хаан]] Баянмөнх жонон, Мандухай сэцэн хатан хоёрын талаар дахин худал цуу тарахад түрэмгийлж [[Исмэл тайж]]<nowiki/>ид цэрэг өгч явуулан хороолгосон.
 
== Түүхэн он цагийн зөрүүд ==